8. Daire 1985/561 E. , 1985/975 K.
Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1985
Karar No : 975
Esas Yılı : 1985
Esas No : 561
Karar Tarihi : 03/12/985
YAPILAN DENETLEMELER VE VERİLEN SÜRELERE KARŞIN EKSİKLİKLERİ GİDERMEYEN İŞYERİNİN KAPATILMASININ BELEDİYELERİN GÖREVİ OLDUĞU VE YASALARA AYKIRILIK OLMADIĞI HK.
Davacının çalıştırdığı sinemada saptanan bazı eksikliklerin giderilmemesi nedeniyle süresiz kapatılması yolundaki karara karşı açılan davada, belli ve yeterli süre verilmeden eksikliklerin giderilmesini de engelleyecek biçimde işyerinin süresiz kapatılmasında yasalara uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
1580 sayılı Belediye Kanununun 15.maddesinin 3.fıkrasında, belediyelerin halkın yiyip içmesine, eğlenmesine özgü … sinema ve benzeri yerlerin ve buralarda satılan ve kullanılan şeylerin temizliğine, sağlık kurallarına uygunluğuna ve sağlamlığına dikkat etmek, bu yerlerin açılmaları için izin vermek … buralarda işi çeviren ve çalışanların ehliyet ve sağlıklarının uygun olup, olmadığına göre işlemlerine izin vermek veya yasaklamak” görevleri olduğu belirtilmiş, ayrıca aynı maddenin 19.fıkrasında “Belediye yasa, tüzük ve yasaklarına uymayan, beldenin esenlik düzen ve sağlığını bozan şeylere olanak vermemek ve yasaklamak” görevi belediyelere verilmiştir.
Bu durumda belediyenin halk sağlığının korunması amacıyla sinemayı üst üste denetlediği, belirlenen eksikliklerin giderilmesi için uyarıda bulunarak süreler verdiği halde, bu eksikliklerin giderilmediği ve işyerinin çalıştırılmasına devam edildiğinin saptanması karşısında Belediye Kanununun anılan kuralları uyarınca işyerinin kapatılmasında yasalara aykırılık bulunmadığı açıktır. 1580 sayılı Belediye Kanununun anılan kuralları gözönünde bulundurulmadan işyerinin kapatılmasına ilişkin belediye encümeni kararını iptal eden İdare Mahkemesi kararında yasa ve hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile aksine verilen İdare Mahkemesi kararının bozulmasına; uyuşmazlığın hukuki niteliği ve dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler işin esası hakkında karar vermeye yeterli görüldüğünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 2.fıkrası uyarınca işin esasının incelenmesine geçilerek davacıya ait sinemanın kapatılmasına ilişkin kararın iptali isteği ile açılan davanın reddine karar verildi.
AZLIK OYU:
Belediye encümen kararında işyerinin 1580 sayılı Belediye Kanununun 15.maddesinin 19.fıkrası uyarınca kapatıldığı belirtilmektedir. Yasanın bu maddesinin belediyelerin görevlerini belirlediği 19.fıkranın da sayılan görevlerin bir bölümünü içerdiği belediye yasası ile öngörülen buyruklara ve yasaklara uyulmaması halinde yapılacak işlemler ve verilecek cezaların 1608 sayılı yasada gösterildiği açıktır.
Belediyelere tanınan yasaklama ve cezalandırma yetkisi 1608 sayılı yasa ile verildiği gibi bu konudaki uyuşmazlıkların adli yargı yerlerinde dava konusu yapılabileceği de yasa kuralıdır.
Her iki yasanın birlikte ve tüm olarak incelenmesinden, 1580 sayılı belediye yasası ile belediyelerin görev ve yetkilerinin belirtildiği,1608 sayılı yasanın ise bu görev ve yetkilerin yaptırımını oluşturduğu başka deyişle 1580 sayılı yasaya veya bu yasanın verdiği yetkiye dayanılarak yapılan düzenlemelere uymayanlara ceza verilmesi yetkisini içerdiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar 1580 sayılı yasada belediyelerin görevleri sayılmakta ve süresiz kapatma cezası uygulama yetkisi bulunmamakta ise de, belediye encümeninin 1608 sayılı yasa uyarınca olması gereken kapatma kararını, 1580 sayılı belediye yasası uyarınca aldığı ve işyerini kapattığı anlaşılmaktadır.
DIğer yandan, 1608 sayılı yasada da izin alınarak açılan bir işyerinin süresiz kapatılması cezası öngörülmemişse de, böyle bir süresiz kapatma işlemi veya eylemi yapılan işlemin niteliğini değiştirmez, yani belediye işlemini bir ceza olmaktan çıkartıp, iznin geri alınması işlemi haline getirmez, olsa olsa, cezanın 1608 sayılı yasa ile konulan sınırın aşılıp aşılmadığı sorusunun incelenmesini gerektirir.
Dava konusu olayda işyeri için verilen iznin geri alınmadığı açıktır.
Bu işyerinde yapılan denetimlerde belirlenen eksiklikler verilen süreler sonunda giderilmediği için 1608 sayılı yasa kuralları uyarınca para cezası ve yasada belirtilen sürelerle sınırlı olarak kapatma cezası verilebileceği kuşkusuzdur.
Bu durumda belediye encümeninin 1580 sayılı yasaya aykırı işleri yasaklaması ve ilgililerin cezalandırılması 1608 sayılı yasa ile verilen yetkiden kaynaklanmaktadır. Bu tür işyerleri 1608 sayılı yasa uyarınca alınacak bir ceza kararıyla kapatılabilir. Bu kararların incelenmesi ise İdari yargının değil, adli yargının görevinde bulunmaktadır.
Açıklanan nedenle 1580 sayılı yasa kuralları uyarınca kapatma cezası verilemiyeceğinden İdare Mahkemesi kararı sonuç itibariyle yerinde olduğundan temyiz isteminin reddi gerektiği oyu ile karara katılmıyoruz.