Danıştay 7. Daire Başkanlığı         2022/689 E.  ,  2022/5229 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/689
Karar No : 2022/5229

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) : … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına tescilli …-…, …-…, …-…, …-…tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı “aspir tohumu” cinsi eşyanın %8 katma değer vergisi oranına tabi olduğu halde %1 oranında beyan edildiğinden bahisle ek olarak tahakkuk ettirilen katma değer vergisi üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ve aynı maddenin 3. fıkrası uyarınca hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; uyuşmazlıkta, serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı “aspir tohumu” cinsi eşyanın katma değer vergisi oranının %1 yerine %8 olarak işlem görmesi gerektiğinden bahisle davacı adına tahakkuk ettirilen katma değer vergisinin %30’una isabet eden kısmının mahkeme kararı ile onandığı, bu kapsamda olayda bir vergi kaybı bulunduğunun açık olduğu, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 15. maddesinde gümrük vergi oranlarının gümrük tarifesini oluşturan unsurlar kapsamında değerlendirileceğinin belirtildiği, gümrük vergileri tanımı içerisinde ithalat vergilerinin de yer aldığı, ithalat vergilerinin ise, eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri kapsadığının belirtildiği görüldüğünden, para cezasına vaki itirazın reddine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, bahse konu maddede belirtilen aykırılığın davalı idarece tespitinden önce davacı tarafından bildirilmiş olması karşısında da, aynı Kanun’un olay tarihinde yürürlükte bulunan 234. maddesinin 3. fıkrası uyarınca cezanın yüzde on beş nisbetinde uygulanacağı sonucuna varılmış ise de; Mahkemelerinin 17/09/2020 tarihli ara kararına davalı idare tarafından verilen cevabi yazıya ekli belgelerin incelenmesinden, dava konusu cezanın, davalı idarece 4458 sayılı Kanunun 234. maddesinin 3. fıkrası hükmüne istinaden, aykırılığın gümrük idaresince tespitinden önce davacı tarafından bildirilmiş olması gözetilerek, ilk ek tahakkuk tutarı 1.435.297,00 TL’nin %30’u olan 430.589,10 TL’nin üç katının %15’i alınmak suretiyle 193.765,10 TL olarak hesaplandığı, 4458 sayılı Kanun’un 234. maddesi, para cezalarının ne şekilde hesaplanıp uygulanacağı bağlamında incelendiğinde, söz konusu maddenin 1. fıkrasının a, b ve c bentlerinde, cezanın vergi farkı üzerinden hesaplanacağı öngörülmüş iken, aynı maddenin 2. fıkrasında, 1. fıkraya atıf yapılmak suretiyle söz konusu fıkrada öngörülen cezaların yarısı kadar para cezası alınacağının belirtildiği, aynı maddenin 3. fıkrasında, maddenin önceki iki fıkrasına gönderme yapılmak suretiyle “yukarıda belirtilen aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilmesi durumunda söz konusu cezalar yüzde on beş nisbetinde uygulanır” hükmü getirilmiş olup, madde metninde cezanın vergi farkının üç katı para cezası üzerinden hesaplanacağı konusunda açık bir ifadeye yer verilmemiş olduğu gözetildiğinde, söz konusu cezanın vergi farkının %15 oranında hesaplanıp uygulanması gerekeceği sonucuna ulaşıldığı, olayda, dava konusu para cezasının, kanun maddesi yanlış yorumlanmak suretiyle ek tahakkuk tutarının üç katının %15’i alınmak suretiyle hesaplandığı, yukarıda yer verilen açıklamalar gereğince, ek tahakkuk tutarı olan 430.589,10 TL’nin %15’i alınmak suretiyle bulunan 64.588,35 TL tutarında davacı adına ceza kesilmesi gerekirken, dava konusu ceza kararının 193.765,10 TL tutarlı olduğu, bu durumda, dava konusu para cezasının, 64.588,35 TL’lik kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, 129.176,75 TL’lik kısmında ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin kısmen iptaline, kısmen de davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurularına konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ithal edilen eşyaların kıymetinde herhangi bir aykırılık tespit edilmediği, matrahın değişmediği, ithalat vergilerinin matraha dahil olmadığı, para cezasının hukuka aykırı olduğu ve duruşma yapılması gerektiği; davalı idarece, para cezası hesabının kanuna aykırı olmadığı ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Davalı idarece davacı isteminin reddi gerektiği savunulmuş; davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Olayda, davalı idarece 234. maddenin 3. fıkrası uyarınca, 1. fıkranın (a) bendine göre alınması gereken ithalat vergileri farkının üç katı tutarındaki para cezasının yüzde onbeş nisbetinde uygulanması yerinde olup, 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun’un 11. madde gerekçesinde ilgili cezaların “hesaplanan cezaların” yüzde onbeşi olarak uygulanmakta olduğu belirtilmesine rağmen, Mahkemece anılan hükmün vergi farkının yüzde onbeşi şeklinde yorumlanması suretiyle verilen karara yönelik istinaf başvurularının reddine ilişkin bölge idare mahkemesi kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir. Öte yandan, “lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği” yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, 4458 sayılı Kanun’un 234. maddesinin 3. fıkrasının 7190 sayılı Kanun’la değişik halindeki, söz konusu cezaların yüzde on nisbetinde uygulanacağı yolundaki düzenlemenin yeniden verilecek kararda gözetilmesi gerektiği tabiidir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket adına tescilli …-…, …-…, …-…, …-…tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı “aspir tohumu” cinsi eşyanın %8 katma değer vergisi oranına tabi olduğu halde %1 oranında beyan edildiğinden bahisle ek olarak tahakkuk ettirilen katma değer vergisi üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ve aynı maddenin 3. fıkrası uyarınca hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; 15. maddede belirtilen Gümrük Tarifesini oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan ithalat vergileri ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken ithalat vergileri arasındaki fark %5’i aştığı takdirde, ithalat vergilerinden ayrı olarak bu farkın üç katı
para cezası alınacağı kurala bağlanmış; 3. fıkrasının olay tarihinde yürürlükte olan şeklinde ise, yukarıda belirtilen aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmeden önce beyan sahibince bildirilmesi durumunda söz konusu cezaların yüzde onbeş nisbetinde uygulanacağı hükmüne yer verilmiş, bununla birlikte anılan fıkrada yer alan “onbeş” ibaresi 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun’un 11. maddesiyle “on” şeklinde değiştirilmiş, madde gerekçesinde, anılan madde kapsamında aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilmesi durumunda, ilgili cezaların, hesaplanan cezaların yüzde onbeşi olarak uygulanmakta olduğu vurgulandıktan sonra, yapılan düzenlemeyle bu oranın yüzde ona indirildiği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4458 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan hükümleri uyarınca, Kanun’un 234. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine göre, 15. maddede belirtilen gümrük tarifesini oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas olan ölçülerde bir aykırılık olması durumunda ithalat vergileri farkının üç katı tutarındaki para cezasının yüzde on beş nispetinde uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu bakımdan, Mahkemece para cezası kararı alınmasına ilişkin koşulların oluştuğunun kabul edildiği olayda, 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun’un 11. maddesinin gerekçesinde yer alan “ilgili cezaların hesaplanan cezaların yüzde on beşi olarak uygulanması” olduğuna dair ifadenin dikkate alınması ve “lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği” yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, 4458 sayılı Kanun’un 234. maddesinin 3. fıkrasının 7190 sayılı Kanun’la değişik halindeki, söz konusu cezaların yüzde on nisbetinde uygulanacağı yolundaki düzenlemenin de gözetilmesi suretiyle yeniden karar verilmesi gerektiğinden, olayda vergi kaybı bulunduğuna ve cezanın vergi farkının yüzde on beşi üzerinden hesaplanması gerektiğine dair verilen karara yönelik itiraz başvurularının reddine ilişkin bölge idare mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz istemlerinin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine 20/12/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.