Danıştay 7. Daire Başkanlığı         2022/4591 E.  ,  2023/115 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/4591
Karar No : 2023/115

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : Tasfiye Halinde … Otomotiv Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
(Eski Unvanı… Turizm Otomotiv Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketi)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı aracın, “eski” olduğu halde “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmek suretiyle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi hükmüne aykırı olarak ilgili idareden izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karara vaki itirazın süreden reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddine dair … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının kesinleşmesi sonrasında; mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlarına vaki başkaca itirazların süreden reddi üzerine açılan davalarda lehe karar verilmesi üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde belirtilen koşulların oluştuğu ileri sürülerek yargılamanın yenilenmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Olayda, davacı tarafından yargılamanın yenilenmesine dayanak olarak gösterilen, adına tescilli araçlar için verilen mülkiyetin kamuya geçirilmesine dair kararlara vaki itirazların süreden reddine yönelik işlemlerin iptali istemiyle … Vergi Mahkemesinin E:… ve … sayılı dosyalarında açılan davalarda verilen iptal kararlarının, Danıştay Yedinci Dairesinin 10/12/2019 tarih ve E:2016/6790, K:2019/6539 ile aynı tarih ve E:2016/6791, K:2019/6540 sayılı kararlarıyla bozulduğu, karar düzeltme başvuruları üzerine anılan Dairece karar düzeltme istemlerinin kabulü ile bozmaya ilişkin belirtilen kararların kaldırılmasından sonra temyiz incelemesine geçilerek “dosyanın UYAP kayıtlarıyla birlikte incelenmesinden; bahse konu kararlara istinaden davalı idarenin, mahkeme kararını yerine getirmek ve davacının mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararına yapmış olduğu itirazı süresinde kabul etmek suretiyle işin esası hakkında karar vererek davacıya tebliğ ettiği işlemlerin, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… ; aynı tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla iptal edildiği, anılan kararlara yönelik istinaf başvurularının da reddedildiği, bu durumda, Mahkemece davacının işbu davaya konu mülkiyetin kamuya geçirilmesine dair karara vaki itirazının süresinde yapıldığının kabulü suretiyle verilen karar üzerine, idare tarafından itirazın esası incelenerek tesis edilen işlemlerin anılan mahkeme kararları ile iptal edildiğinin anlaşılması karşısında, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddiaların mezkur kararların bozulmasını gerektirir nitelikte görülmediği” gerekçesi ile … tarih ve E:… , K:… ile aynı tarih ve E:… , K:… sayılı temyiz isteminin reddine ilişkin kararların verildiği, Mahkemelerinin E:… ve … sayılı dosyalarında verilen anılan kararların, iptal kararına istinaden işin esası hakkında tesis edilen işlemlerin yeniden uyuşmazlığa konu edilmesi üzerine verildiği ve kesinleştiği, Danıştay Yedinci Dairesince, yargılamanın yenilenmesine dayanak gösterilen E:2015/1070 ve 1072 sayılı dosyaların kanun yolu incelemesinde anılan safahata ve kararların kesinleşmesine atıf yapılarak temyiz isteminin reddine karar verildiği, önceki ilam hükmüne aykırı şekilde verilen kararlar olmadığı, bu itibarla, yargılamanın yenilenmesi talebinin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesinin 1. fıkrasında tahdidi olarak sayılan hallerden herhangi birisine uymadığı, talebin reddedilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Lehe verilen kararlar olduğu için yargılamanın yenilenmesinin istenildiği, ağır hastalığın mücbir sebep olması nedeniyle itirazın süreden reddine dair kararın yerinde olmadığı, Gümrük Yönetmeliğinin 31. maddesi uyarınca mücbir sebebin devamı müddetince sürelerin duracağı, şirketin tek yetkilisi … ‘e 08/10/2014 tarihinde verilen 15 günlük raporun bulunduğu, itirazın vekil ile yapılacağına dair değerlendirmenin ise şirketin o tarihlerde vekil ile temsil edilmemesinden dolayı yerinde olmadığı, işleme esas alınan hükmün değişik halinin 11/04/2013 tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle olayda uygulanamayacağı, yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulü ile işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘ÜN DÜŞÜNCESİ : Davacı adına tescilli muhtelif tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı araçların, “eski” olduğu halde “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmek suretiyle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi hükmüne aykırı olarak ilgili idareden izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlara vaki itirazların … tarih ve … sayılı işlemle süreden reddine karar verildiği, bu işleme dayanak alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararların ayrı ayrı dava konusu edildiği, davacının yargılamanın yenilenmesine dayanak olarak gösterdiği … Vergi Mahkemesinin E:… ve … sayılı dosyalarında açılan davalarda, şirket yetkilisine 08/10/2014 tarihinde istirahat raporu verildiği ve tedavi altına alındığı, hastalığı sebebi ile verilen onbeş gün istirahat ile ilaç tedavisinin bu süre zarfında gerekli hukuki mükellefiyetleri yapmasına engel teşkil edeceği, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin süresi içerisinde meydana geldiğini kanıtlayan belge ibrazı halinde ilgili gümrük idaresince ek süre verileceği, şirket yetkilisinin hastalığı nedeniyle verilen onbeş gün istirahat ile ilaç tedavisinin bu süre zarfında gerekli hukuki mükellefiyetleri yapmasına engel teşkil edeceği, itirazın süresinde kabul edilerek başvurunun esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği, bu nedenle, başvurunun süre yönünden reddine ilişkin işlemde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle tesis edilen işlemlerin iptaline dair kararların verildiği, verilen iptal kararları üzerine, İdarece işin esası hakkında yeniden işlem tesis edildiği ve bu işlemlerin … Vergi Mahkemesinin E:… ve … sayılı dosyalarında dava konusu edildiği, işbu davalarda verilen iptal kararlarının kesinleştiği, gelinen aşamada, mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlara vaki itirazların … tarih ve … sayılı işlemle süreden reddedildiği, bu işleme dayanak alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararların ayrı ayrı dava konusu edilmesi üzerine, aynı işlemden kaynaklı bazı davalarda işin esasının incelendiği ve iptal kararlarının verildiği, yargılamanın yenilenmesine konu davada ise itirazın süreden reddine dair kararın verildiği ve deracattan geçerek kesinleştiği anlaşılmıştır.
Aynı işlemden kaynaklanan dava konusu edilen ihtilafların bir kısmında işin esasının incelenmek suretiyle iptal kararı verilmesinin, bir kısmında ise, itirazın süreden reddine dair kararın hukuka aykırı olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin, hukuki güvenlik ilkesini zedeleyici, birbirine aykırı hükümler olması nedeniyle, yargılamanın iadesi isteminin kabulüyle, mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karara vaki itirazın süreden reddine dair işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken aksi yolda verilen kararda hukuki isabet bulunmamıştır.
Bu nedenle, temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. … TL maktu harç tutarının temyiz eden davacıdan alınmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27/01/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı aracın, “eski” olduğu halde “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmek suretiyle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi hükmüne aykırı olarak ilgili idareden izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karara vaki itirazın süreden reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddine dair … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının kesinleşmesi sonrasında; mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlarına vaki başkaca itirazların süreden reddi üzerine açılan davalarda lehe karar verilmesi üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde belirtilen koşulların oluştuğu ileri sürülerek yargılamanın yenilenmesi istenilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı adına tescilli değişik tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı araçların, “eski” olduğu halde “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmek suretiyle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi hükmüne aykırı olarak ilgili idareden izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlara vaki itirazların … tarih ve … sayılı işlemle süreden reddine karar verildiği, bu işleme dayanak alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararların ayrı ayrı dava konusu edildiği, davacının yargılamanın yenilenmesine dayanak olarak gösterdiği … Vergi Mahkemesinin E:… ve E:… sayılı dosyalarında açılan davalarda, şirket yetkilisine 08/10/2014 tarihinde istirahat raporu verildiği ve tedavi altına alındığı, hastalığı sebebi ile verilen onbeş gün istirahat ile ilaç tedavisinin bu süre zarfında gerekli hukuki mükellefiyetleri yapmasına engel teşkil edeceği, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin süresi içerisinde meydana geldiğini kanıtlayan belge ibrazı halinde ilgili gümrük idaresince ek süre verileceği, şirket yetkilisinin hastalığı nedeniyle verilen onbeş gün istirahat ile ilaç tedavisinin bu süre zarfında gerekli hukuki mükellefiyetleri yapmasına engel teşkil edeceği, itirazın süresinde kabul edilerek başvurunun esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği, bu nedenle, başvurunun süre yönünden reddine ilişkin işlemde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle tesis edilen işlemlerin iptaline dair kararların verildiği, verilen iptal kararları üzerine, İdarece işin esası hakkında yeniden işlem tesis edildiği ve bu işlemlerin … Vergi Mahkemesinin E:… ve E:… sayılı dosyalarında dava konusu edildiği, işbu davalarda verilen iptal kararlarının kesinleştiği, gelinen aşamada, mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlara vaki itirazların … tarih ve … sayılı işlemle süreden reddedildiği, bu işleme dayanak alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararların ayrı ayrı dava konusu edilmesi üzerine, aynı işlemden kaynaklı bazı davalarda işin esasının incelendiği ve iptal kararlarının verildiği, yargılamanın yenilenmesine konu davada ise itirazın süreden reddine dair kararın verildiği ve söz konusu kararların kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bu sürecin değerlendirilmesinden, aynı işlemden kaynaklanan dava konusu edilen uyuşmazlıkların bir kısmında işin esasının incelenmek suretiyle iptali, bir kısmında ise, itirazın süreden reddine dair kararın hukuka aykırı olmadığı gerekçesiyle davanın reddi yönünde karar verilmesinin, hukuki güvenlik ilkesini zedeleyici hukuksal olguya dönüştüğü bir gerçek olduğu anlaşılmaktadır. Bu bağlamda, aynı kişinin aynı nitelikte ve birbiriyle ilişkili hukuksal uyuşmazlık alanında birbirine aykırı hükümler içeren kesinleşmiş mahkeme kararlarının bulunması nedeniyle, yargılamanın iadesi müessesi ile nihai olarak amaçlanan bireyin hukuksal süreçlerden kaynaklanan hak kayıplarının mutlak bir biçimde giderilmesi gerektiği olgusunun oluşmuş olduğu tartışmasızdır.
Bu nedenle, yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulü yönünde karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığından kararın bozulması gerektiği oyu ile, Dairemiz kararına katılmıyorum.