Danıştay 7. Daire Başkanlığı         2022/3239 E.  ,  2023/891 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/3239
Karar No : 2023/891

TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ: Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI): … Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı 3102.10.10.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonunda beyan edilen, İran İslam Cumhuriyeti veya Türkmenistan Devleti menşeli, “üre ( gübre )” cinsi tarımsal amaçlı eşyaya ait TSE tarafından düzenlenmiş “İthal Malı Uygunluk Belgesinin” beyannamelere dair işlemlerin tamamlanmasından önce ibraz edilmediği ve eşyaların denetim işlemlerinin gerçekleştirilmediğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dosyasının incelenmesinden; 3102.10.10.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonunda beyan edilen “üre ( gübre )” cinsi tarımsal amaçlı eşyanın Tarım ve Orman Bakanlığının 2019/16 ve 2020/16 sayılı Gübre İthaline İlişkin Tebliği kapsamında yer aldığı, Osmaniye İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün muhtelif tarih ve sayılı “Uygunluk/Ön İzin” belgelerine istinaden ithalatların gerçekleştirildiği, anılan Müdürlüğe ait yazılarda, tarımsal amaçlı ürünlerin ithalatlarında gümrük beyannamelerinin tescilinden önce TSE yetkililerince üründen numune alınarak Gübrelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliğince belirlenen metotlar çerçevesinde analize tabi tutulup, Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelikte yer alan normlara uygunluğu sağlandıktan sonra girişine izin verileceğinin belirtildiği, ancak beyannamenin 44 nolu hanesinde ithalatı gerçekleştirilen ürünlere ilişkin olarak alınan … tarihli … sayılı ve … tarihli … sayılı “TSE Türk Standartlarına Uygunluk Belgelerinin” İran İslam Cumhuriyeti veya Türkmenistan Devletinde yapılan denetimler sonucunda verilen belgeler olduğunun görülmesi üzerine davalı idarece, TSE Belgelendirme Merkezi Başkanlığından ve Osmaniye İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden, partiler halinde gümrüğe gelen her eşyanın ithalatının, kurumlarınca verilen uygunluk belgeleri ile yapılıp yapılmayacağı ile her fatura muhteviyatı için yeniden analiz edilip uygunluk belgesi alınıp alınmayacağı hususlarında bilgi istenildiği; TSE tarafından verilen cevabi yazıda, Enstitüleri tarafından düzenlenen ürün belgeleri ya da global Türk Standartlarına Uygunluk Belgeleriyle ithal izinleri yönünden işlem yapılabilmesine imkan veren bir düzenlemenin olmadığı, denetimlerin firma/şahısların kurumlarına parti bazlı yapacakları başvurular üzerinden münferiden gereçekleştirildiğinin belirtildiği, Tarım ve Orman Bakanlığınca da, izinlerin 2020/16 sayılı Tebliğ kapsamında değerlendirildiği, ürünün tarımsal amaçlı olarak ülkemiz gümrüklerine getirilmesi halinde, “İthal Malı Uygunluk Belgesinin” mükellef tarafından ibraz edilmesinin istenildiği, gübre ithalatına ilişkin olarak Tarım ve Orman Bakanlığı adına TSE Enstitüsünce yürütülen denetimlerin, ürünlerin ithalat aşaması ile sınırlı olduğu, yurda giriş işlemleri tamamlanmış eşyaları kapsamadığına ilişkin bilgilerinin uhdelerine girmesi üzerine; tarımsal amaçlı eşyanın denetlendiğine dair TSE tarafından düzenlenmiş “İthal Malı Uygunluk Belgesinin” davacı tarafından tescil işlemleri tamamlanmadan önce ibraz edilmediği ve eşyaların denetim işlemlerinin gerçekleştirilmediğinden bahisle davaya konu işlemi tesis edilmişse de, davacı adına tescilli beyanname kapsamındaki eşyaya ilişkin olarak TSE makamlarınca, İran İslam Cumhuriyeti veya Türkmenistan Devletinde yapılan denetimler sonucunda uygunluk belgesinin düzenlendiği ve davalı idareye sunularak ithalatın tamamlandığı ancak, idarece uygunluk belgesinin doğruluğu ve gerçekliğine dair bir tespitin yapılmadığı, bu belgenin sahte olduğu yönünde bir iddiasının da olmadığı, beyan ve ithal olunan eşyanın farklı eşya olduğuna dair ihtilafın bulunmadığı, verilen uygunluk belgesiyle, eşyanın uygunluk belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyanda bulunulmadığı, davacının bu yönde bir iradesinin olduğunun idarece ortaya konulamadığı, davacı tarafından, aynı ürüne ilişkin olarak daha önce yapılmış olan ithalat işlemlerinde ( 03/09/2019 tarihinden önceki ithalatlar) usule uygun olarak temin edilen belgeyle ithalat işlemlerini gerçekleştirdiği görüldüğünden, beyanname ekinde sunulan belgenin geçerli olup olmadığı hususunun, sözü edilen ithalatlara ilişkin olarak sunulan bilgi ve belgelerle birlikte uyuşmazlık konusu ithalat işlemleriyle mukayese edilmesi suretiyle denetimi yapılabilecekken, gümrük mevzuatıyla kendisine yetki verilen davalı idare tarafından bu yönde bir çalışmanın yapılmamış olması karşısında, karara bağlanan para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacı vekili tarafından, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezalarının iptali istemiyle 24/11/2021 tarihinde açılan 35 ayrı davanın, aynı olay ve aynı hukuki sebepten kaynaklandığı, aynı davalıya karşı açıldığı hatta davacısının da aynı oluğu, bu şekilde açılmış Daireleri esasına kayıtlı 10’dan fazla, 50’den az dava dosyasının bulunduğu, söz konusu davaların seri dava niteliği taşıdığı kanaatine varıldığı, 24/11/2020 tarih ve 31314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin “Seri davalarda ücret” başlıklı 22. maddesi uyarınca tam vekalet ücretinin %50’si oranında avukatlık vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, davalı idarenin istinaf başvurusunun, kararın esası yönünden reddine, vekalet ücreti yönünden ise kabulü ile Tarife uyarınca tam ücretin %50’si oranında yeniden hesaplanan 1.135,00 TL vekalet ücretinin davalı idare tarafından davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Osmaniye İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün uygunluk/ön izin belgesine istinaden ithalatın yapıldığı, sözü edilen belgenin 3. maddesinde, tarımsal amaçlı ithalatlarda beyannamenin tescilinden önce TSE yetkililerince üründen numune alınarak, analize tabi tutulup Yönetmelikte aranan şartlara uygunluğu sağlandıktan sonra ürünün girişine izin verileceği, 3102.10.10.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonunda beyan edilen, “üre ( gübre )” cinsi tarımsal amaçlı eşyanın ithalinin, TSE tarafından düzenlenecek “İthal Malı Uygunluk Belgesi”ne tabi olduğu, anılan belgenin beyannamelerin tescilinden önce ibraz edilmediği, diğer yandan, davacı tarafından, ithalata konu gübrenin yurt dışındaki fabrikasında yapıldığı iddia edilen bir kontrole ilişkin olarak düzenlenen belgenin, bütün beyannamelerde Kanun’un aradığı yapılması gereken kontrol sonucu alınmış belge gibi kullanıldığı, ithalatın bu şekilde gerçekleşebileceğine dair herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı, bunun TSE analizinden muafiyet de sağlamadığı, ithalat aşamasından önce alınan belgenin ithal edilen ürünün özelliklerine uygun olarak düzenlendiğinden bahsedilemeyeceği, bu nedenle eşyaların denetim işlemlerinin gerçekleştirilmediğinin tespiti üzerine 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 22/02/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.