Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2022/1780 E. , 2023/607 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/1780
Karar No : 2023/607
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Gıda Otomotiv İnşaat Turizm Tekstil Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli …, … tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı eşyaya ilişkin olarak gözetim uygulaması nedeniyle fazladan ödenen gümrük vergilerinin mahkeme kararıyla iade edilmesi üzerine, ithalat işlemlerinin gözetim belgesi ibraz edilmeksizin gerçekleştirildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine istinaden karara bağlanan para cezası kararına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı eşyaya gözetim uygulanması nedeniyle fazladan yurt dışı gider beyan edilerek ödenen ithalat vergilerinin geri verilmemesine vaki itirazın reddine dair işlemin mahkeme kararı ile iptali üzerine fazla alınan vergilerin davalı idarece geri verilmesi sonrası, söz konusu eşyanın kıymetinin, İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’de belirlenen kıymetin altına düşmesi üzerine, gözetim belgesi ibraz edilmediğinden bahisle davacı adına para cezası kararı alınmışsa da; gözetim önlemi uygulanması ile, malın ithal seyrinin izlenmesinin amaçlandığı, gözetim uygulanmasına karar verilen eşyanın, belirlenen bir kıymetin altında ithal edilmek istenilmesi halinde “gözetim belgesi” ibrazı zorunluluğu getirildiğinden, bu zorunluluğa uyulmaması halinin 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre para cezası kararı alınmasını gerektiren bir durum olmadığı, anılan Kanun’un 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karar alınabilmesi için, eşyanın ithalinin, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşlarının vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olmasına rağmen bunlara tabi değilmiş veya belge varmış gibi beyan edilmesinin gerektiği, cezayı gerektiren kabahat fiili somut olayda gerçekleşmediğinden, anılan fiilin gerçekleştiğine ilişkin idarece somut ve hukuken bağlayıcı bir tespit yapılmaksızın tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Gözetim uygulaması nedeniyle fazladan ödendiği belirtilen ithalat vergilerinin yükümlüsüne geri verilmesi neticesinde uyuşmazlık konusu eşyaların kıymeti gözetim kıymetinin altında kaldığından gözetim belgesi ibraz edilmeksizin gerçekleştirilen ithalatlar nedeniyle yapılan işlemlerin kanuna ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre para cezası kararı alınabilmesi için, eşyanın ithalinin, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olmasına rağmen bunlar olmadan gerçekleştirilmiş olması ya da belge varmış gibi beyan edilmiş olması gerekmektedir. Dolayısıyla para cezası kararının dayanağını, ithale konu eşyanın anılan maddede aranılan belgelere tabi değilmiş ya da sunulmuş gibi beyan edilmesi oluşturduğundan, öncelikle, gözetim belgesinin anılan maddede sayılan belgelerden olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
İlgili belgelerin tanımı herhangi bir mevzuatta açıklanmasa da, gözetim belgesi, bir malın ithalatında, yerli üreticilerin zarar görmesine sebebiyet verebilecek miktarda artış olup olmadığının belirlenebilmesi için o malın ithal seyrinin izlenmesi amacıyla Ticaret Bakanlığınca düzenlenen bir belgedir. Gözetim belgesinin ibrazı zorunluluğu ise, o malın, belli bir değerin altında kıymetle ithal edilmek istenilmesi durumuna münhasır olmaktadır. Bu bağlamda, ithali serbest olan eşyanın ithalat seyrinin izlenmesi ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına gerek olup olmadığının belirlenmesi amacıyla getirilen, ancak, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde sayılan belgeler dışında kalan gözetim belgesinin ibraz edilmemesi anılan madde uyarınca ceza kesilmesini gerektiren neden olarak kabul edilemez.
Bu itibarla, gözetim belgesinin, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde düzenlenen, eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesi kapsamında sayılan belgelerden olmadığı sonucuna varıldığından, anılan belgenin ibraz edilmediğinden bahisle karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemde hukuka uyarlık, temyize konu vergi dava dairesi kararında ise sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 14/02/2023 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Dosya münderecatından, davacının, gözetim uygulaması sebebiyle kendi beyanı doğrultusunda matrah arttırarak vergi matrahını oluşturduğu ve bilahare yargı kararı uyarınca tahsil etmesi üzerine idarece ceza kararı alındığı anlaşılmakla, işbu idari işlem yargı kararı gereği iade edilen meblağ sebebiyle tesis edilmiş olduğundan, sonucu itibariyle yerinde olan bölge idare mahkemesi kararınına yönelik temyiz istemini reddeden Dairemiz kararına gerekçe yönünden katılmıyorum.