Danıştay 7. Daire Başkanlığı         2021/3126 E.  ,  2023/168 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3126
Karar No : 2023/168

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Merkezi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Bakanlığı adına
…Gümrük Müdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: 02/12/2019 tarihinde Türkiye’ye giriş yapmak üzere Hamzabeyli Gümrük Müdürlüğü sahasına gelen …sayılı Transit Rekafat Belgesi muhteviyatı “merkezi ısıtma kazanları” cinsi eşyayı taşıyan …plakalı TIR aracı içinde yer alan beyan harici “filtreli sigara kağıdı (makaron)” cinsi eşyanın bulunduğunun tespit edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendi uyarınca asıl sorumlu sıfatıyla davacı adına karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …Vergi Mahkemesi …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; rejim hak sahibinin, kendi adına ve hesabına gümrük beyanını yapan veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi veya bu kişilere ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların ve yükümlülüklerin devredildiği kişi olarak tanımlandığı, asıl sorumlu deyiminin transit rejiminde rejim hak sahibini ifade ettiği, asıl sorumlunun eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit rejimine ilişkin hükümlere uymakla, transit rejimine göre taşındığını bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya alıcının da, eşyayı, öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan tedbirlere uygun olarak, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmakla yükümlü olduğu, bu bağlamda transit rejime göre sevk edilen eşyanın beyan edilen eşya ile ayniyetine ilişkin olarak, eşyayı kabul eden taşıyıcının da rejim hak sahibi kapsamında sorumluluğunun bulunduğu, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde beyan edilenden açıkça farklı olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilir olması halinde eşyanın gümrüklenmiş değeri üzerinden iki kat idari para cezasının kesilebileceği, olayda, davalı idarece, yapılan aramalar neticesinde beyan edilen eşyanın arkasına gizlenmiş vaziyette faturasız, belgesiz, beyan edilmeyen ve üzerinde TAPDK bandrolü ile ilgili kurum ve kuruluşlardan alınmış uygunluk yazısı bulunmayan boş filtreli sigara kağıdı (makaron) cinsi eşyalara ilişkin olarak rejim hak sahibi davacı şirket adına para cezası kesilmesinin yerinde olduğu; öte yandan, dosyaya sunulan bilgi ve belgeler ile incelenen ceza davası dosyasının birlikte değerlendirilmesinden, davalı idarece tespit edilen beyan harici eşyaların CIF değerinin hesabında yakın tarihte aynı marka ve özellikteki başka bir ceza davasına konu olan boş filtreli sigara kağıdı cinsi eşyaların ilgili ceza mahkemesince bilirkişi marifetiyle belirlenen kıymeti dikkate alınarak 1 adet boş filtreli sigara kağıdının kıymetinin 4 kuruş olmak üzere 140.000,00- TL olarak belirlenmesi karşısında, aynı eşyanın CIF kıymetinin ceza yargılaması esnasında tanzim edilen bilirkişi raporundaki CIF kıymete (157.500,00-TL) kıyasla davacı şirket lehine olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Eşyanın göndericisi, alıcısı ya da taşıyıcısı olmadıkları gibi araç şoförüyle herhangi bir bağlarının olmadığı, aracın yüklenip boşaltılması aşamasında bulunmadıkları, kaçakçılık fiili ile bir ilgilerinin bulunmadığı, olayda beyana aykırı değil beyan harici fazla eşyanın söz konusu olduğu ve bu durumun cezayı gerektiren kanuni bir dayanağı olmadığı ileri sürülmekte ve duruşma yapılması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürelmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Olayda, transit beyannamesi kapsamında belirgin bir şekilde farklı cinste eşya beyan edilmesi değil, tır karnesi muhteviyatında yer almayan beyan harici ve fazlası olduğu tespit edilen eşyaların mevcudiyeti söz konusu olduğundan, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendinin olayda uygulanma imkanı olmadığından, belirtilen hüküm dayanak gösterilmek suretiyle karara bağlanan para cezasına karşı açılan davayı reddeden mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, duruşma yapılmasına gerek görülmeyerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
02/12/2019 tarihinde Türkiye’ye giriş yapmak üzere Hamzabeyli Gümrük Müdürlüğü sahasına gelen …sayılı Transit Rekafat Belgesi muhteviyatı “merkezi ısıtma kazanları” cinsi eşyayı taşıyan …plakalı TIR aracı içende yer alan beyan harici “filtreli sigara kağıdı (makaron)” cinsi eşyanın bulunduğunun tespit edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendi uyarınca asıl sorumlu sıfatıyla davacı adına karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 3. maddesinin 16. fıkrasında; gümrük beyanının eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde bulunulmasını ifade edeceği, 17 .fıkrasında; beyan sahibinin, kendi adına beyanda bulunan kişi veya adına beyanda bulunulan kişi olduğu; 20. maddesinin 5911 sayılı Kanun ile değişik (a) bendinde; “rejim hak sahibi” deyiminin, kendi adına ve hesabına gümrük beyanını yapan veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi veya bu kişilere ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların veya yükümlülüklerin devredildiği kişiyi ifade ettiği, (b) bendinde ise; transit rejiminde rejim hak sahibine “asıl sorumlu” denileceği; 86. maddesinin 1. fıkrasında; asıl sorumlunun eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından ayniyetinin tespiti amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit rejime ilişkin hükümlere uymakla yükümlü olduğu; 235. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendinde ise, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve varış gümrük idaresine karayolu ile sevk edilmek üzere transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, yapılan kontrol veya muayene sonucunda, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca ceza kesilebilmesi için transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olması; bir eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun kabul edilebilmesi için de giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilmesi ve gümrük vergileri veya ticaret önlemleri açısından farklılık oluşturması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Olayda ise; transit beyannamesi kapsamında belirgin bir şekilde farklı cinste eşya beyan edilmesi değil, tır karnesi muhteviyatında yer almayan beyan harici ve fazlası olduğu tespit edilen eşyaların mevcudiyeti söz konusudur.
Bu bakımdan, anılan madde hükmünün olayda uygulanma imkanı olmadığından, belirtilen hüküm dayanak gösterilmek suretiyle karara bağlanan para cezasına karşı açılan davayı reddeden mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.…Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 31/01/2023 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanmış bulunan istinaf kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle uygun görülmüş olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ve temyize konu kararın onanması gerektiği oyu ile, karara katılmıyorum.

(XX) KARŞI OY :
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesi 5. fıkrasının (b) bendinde; Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve varış gümrük idaresine karayolu ile sevk edilmek üzere transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, yapılan kontrol veya muayene sonucunda, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği, hükme bağlanmıştır.
Gümrük Yönetmeliğinde farklı eşya tanımlanmış olup, transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından farklılık oluşturan eşya, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edilmiştir.
Dosyanın ilgili mevzuat ile birlikte değerlendirilmesinden; transit rejim beyanıyla bu rejim hükümlerine tabi olunmakla, beyannamenin sunulması ile araçta “yalnızca bu beyana konu” eşyanın yer aldığı bunun dışında eşyanın olmadığı anlamına geldiği tabiidir. Aksi düşünce “beyan harici” ifadesini beyan haricinde farklı eşya da olsa bu eşyanın transit geçmesine izin verileceği anlamını doğuracaktır. Nitekim dosya kapsamında beyan harici 500.000 adet …marka ile 3.000.000 adet …marka makaron (filtreli boş sigara kağıdı) cinsi eşyanın fiziki kontrol ile tespiti yapılmasına rağmen beyan harici farklı eşya olmadığı, beyannamede yer alan eşyanın yanında fazladan farklı nitelikte çıkan eşya söz konusu olduğu hallerde cezanın uygulanmaması ve transit geçişin gerçekleşebileceği sonucu doğmuş olmaktadır.
Bu bağlamda beyan edilenden farklı eşya çıkmış olması hali ile beyan edilenin yanında farklı eşyanın tespit edilmesi aynı anlam ve sonuç doğurmakla, temyize konu kararın bozulması gerektiği oyu ile Daire kararına katılmıyorum.