Danıştay 7. Daire Başkanlığı         2021/2949 E.  ,  2023/174 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2949
Karar No : 2023/174

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlik Hizmetleri Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: … Denizcilik ve Gemi Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi adına 2016 ilâ 2017 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 8 adet antrepo beyannamesinin çıkış ile giriş evrakları arasında kap adetlerinin uyumlu olmasına karşın, ağırlıklarının uyumlu olmadığı, dolayısıyla eşyalarda noksanlık olduğunun tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 236. maddesinin 1. fıkrası uyarınca yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olan davacı adına tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayda, … Denizcilik ve Gemi Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi’ne ait C tipi özel antrepoda 2016 ilâ 2017 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı antrepo beyannamelerine ilişkin eşyalarda tespit edilen noksanlığın hangi fiil neticesinde oluştuğu, söz konusu filli kimin gerçekleştirdiği ve davacının buna dahlinin ne şekilde olduğu yönünde bir saptama yapılmadığı, davacının imzaladığı eşyaların antrepoya giriş çıkışına ilişkin belgelerin gerçeği yansıtmadığı hususunda bir tespit veya iddianın da bulunmadığı, gümrük gözetiminde antrepoya teslim edilen eşyanın, antrepoda bulunduğu müddetçe muhafazasından Gümrük Yönetmeliği’nin 522. maddesi uyarınca antrepo işleticisinin sorumlu olduğu, davacının yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin görev yetki ve sorumluluklarını düzenleyen 6 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği’nin 22. maddesinde belirtilen sorumlulukları yerine getirmediği hususunda somut bir tespit bulunmadığı gibi aynı Tebliğin 11. maddesi uyarınca düzenlediği tespit raporları ile sayım tutanaklarının 18. maddeye göre davalı idarece kontrol edilerek davacıya iade edildiğine ilişkin bir bilgi veya belgenin sunulmadığı, ayrıca 10/07/2017 tarihi itibarıyla ilgili antrepoda başka bir gümrük müşavirliğine yetki verildiği, dolayısıyla tespit edilen noksanlıklar bakımından kusuru bulunduğuna dair somut bir tespit bulunmayan olayda, davacı adına tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu tahakkuk ve para cezası kararları 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 14. maddesine göre iştirak hükümlerine göre tesis edilmiş olmakla beraber yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile Gümrük Yönetmeliği’ne göre sorumluluğu değerlendirilmeden verilen temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… Denizcilik ve Gemi Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi adına 2016 ilâ 2017 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 8 adet antrepo beyannamesinin çıkış ile giriş evrakları arasında kap adetlerinin uyumlu olmasına karşın, ağırlıklarının uyumlu olmadığı, dolayısıyla eşyalarda noksanlık olduğunun tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 236. maddesinin 1. fıkrası uyarınca yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olan davacı adına tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 3. maddesinin 1. fıkrasının 11. bendinde, “yükümlü” deyiminin, gümrük yükümlülüğünü yerine getirmekle sorumlu olan bütün kişileri ifade ettiği belirtilmiş; aynı fıkranın 17. bendinde, “beyan sahibi” deyiminden, kendi adına beyanda bulunan veya adına beyanda bulunulan kişinin anlaşılması gerektiği açıklandıktan sonra, 5. maddesinde, bütün kişilerin, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleri için bir temsilci tayin edebilecekleri; temsilin, doğrudan veya dolaylı olabileceği; temsilcinin, doğrudan temsil durumunda başkasının adına ve hesabına hareket edeceği; dolaylı temsil durumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket edeceği öngörülmüş; 181. maddesinde, ithalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlünün beyan sahibi; dolaylı temsil durumunda, hesabına gümrük beyanında bulunulan kişinin de yükümlü olduğu kuralına yer verilmiş; 192. maddesinde, aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden birden çok yükümlünün sorumlu olduğu hallerde, bunların söz konusu vergilerin ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları; yine, olay tarihinde yürürlükte olan şekli ile 10. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, Müsteşarlığın, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alacağı bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerini belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkili olduğu, 226. maddesinin 1. fıkrasında; gümrük müşavirlerinin her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırabileceği, 236. maddesinin 1. fıkrasında ise, teminat alınmış olsa bile, gümrük işlemlerine başlanmadan veya bu işlemler bitirilip gümrük idaresinin izni alınmadan gümrük antrepoları veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerden kısmen veya tamamen eşya çıkarılması veya buralardaki eşyanın değiştirilmesi ya da yapılan sayımlarda kayıtlara göre eşyanın bir kısmının noksan olduğunun anlaşılması hallerinde, bu eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği kurala bağlanmıştır.
Gümrük Yönetmeliğinin uyuşmazlık döneminde yürürlükte olan şekli ile 574. maddesinin 1. fıkrasında, yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin, Kanun’un 10. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine istinaden ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım, basitleştirilmiş usul uygulamaları ve diğer gümrük işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için Müsteşarlıkça belirlenen tespit işlemlerini yapmak üzere yetkilendirilen ve 576. maddede belirtilen şartları taşıyan gümrük müşaviri olduğu, 575. maddesinde, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin, yapmış oldukları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin düzenlenen raporların ve onayladıkları EUR.1/EUR.MED ve A.TR dolaşım belgelerinin doğruluğundan sorumlu olduğu, yaptıkları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin raporların doğru olmaması halinde, tespit işleminin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan yükümlü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu bulunduğu düzenlemesine yer verilmiştir.
Gümrük Genel Tebliği (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri) (Seri No: 2) ‘nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, gümrük müşavirinin eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gümrük işlemlerini dolaylı temsil yoluyla takip eden, sonuçlandıran ve kendilerine Müsteşarlıkça gümrük müşavirliği izin belgesi verilen kişiyi ifade ettiği, 11. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanmasını sağlamak üzere aşağıda kodları belirtilen gümrük işlemleriyle ilgili tespitlerin yapılması gerektiği ifade edildikten sonra (7.) alt bendinde, AN7, antrepoda stok kayıtlarının altışar aylık dönemler itibariyle tespitini, (8.) alt bendinde, AN8, genel antrepoya eşya giriş çıkış işlemlerinin tespiti ile gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasının tespitini kapsadığı, söz konusu Tebliğin 13. maddesinin 1 fıkrasının (a) bendinde ise; AN6, AN8 tespit işlemlerini yapacak yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin, antreponun her açılış ve kapanışında eşyanın gümrük gözetimi altında bulundurulmasına yönelik gerekli tedbiri alacağı, (h) bendinde, AN6, AN8 tespit işlemlerini yapacak yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından eşya çıkış işlemi yapılırken, eşyanın Gümrük Yönetmeliğinin 181. maddesinin 5. fıkrası kapsamında yer alıp almadığı ile eşyanın gümrük gözetiminin sonlandırılmasında bir sakınca olup olmadığının tespit edileceği, 21. maddesinin 2. fıkrasında, tespit işlemlerinin yapılması sırasında gümrük mevzuatına veya sair mevzuata herhangi bir aykırılık tespit edilmesi veya böyle bir aykırılık bulunduğuna dair ciddi şüpheler oluşması halinde, derhal ilgili gümrük müdürlüğüne bildirimde bulunulacağı, 4. fıkrasında, antrepolara eşya alınması ve çıkarılması sırasında eksiklik ve fazlalık tespit edilmesi halinde durumu antrepoda görevlendirilen 20. maddede belirtilen kişi ve antrepo işleticisi ile müştereken bir tutanağa bağlanacağı ve derhal ilgili gümrük idaresine bilgi verilerek gerekli takibatın başlatılmasının sağlanacağı, 10. fıkrasında ise yaptıkları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin raporların doğru olmaması halinde, tespit işleminin kapsamı ile sınırlı olmak üzere ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan yükümlü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları düzenlenmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 14. maddesinin 1. fıkrasında, kabahatin işlenişine birden fazla kişinin iştirak etmesi halinde, bu kişilerin her biri hakkında fail olarak idari para cezası verileceği öngörülmüş; 3. fıkrasında ise, kabahate iştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin varlığının yeterli olduğu belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olarak … Denizcilik ve Gemi Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi’ne ait (C) tipi özel antrepoda yukarıda yer verilen mevzuat gereği görev ve yetki verildiği, periyodik olarak yapılan sayımlar ile idareye sunulması gereken raporların dosya kapsamında bulunmadığı, bu raporlar ile idarenin tespitleri arasında uyumsuzluk olup olmadığının, beyannameler ile karşılaştırılarak tespiti suretiyle davacının sorumluluğunun kapsamı belirlenebileceğinden, ilgili döneme ait tüm tespit, sayım, stok kaydı ile rapora bağlanan bilgi ve belgelerin temini ile yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olan davacının yukarıda değinilen düzenlemeler kapsamında sorumluluğunun değerlendirilmesi suretiyle karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 31/01/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.