Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2020/1717 E. , 2023/840 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1717
Karar No : 2023/840
TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): … Turizm Taşımacılık ve Seyahat Acentaları Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Çeşme Gümrük Müdürlüğü’nden Türkiye’ye giriş yapan … plakalı araçta yapılan fiziki muayene sonucunda, davacı adına tescilli … sayılı transit refakat belgesi muhteviyatı eşya dışında, beyan harici ve beyan fazlası eşya bulunduğunun tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayda, gümrük idaresince yapılan muayene sonucu “aks mili” cinsi eşyanın beyan harici bırakıldığının 20/06/2018 tarihli tutanak ile tespit edildiği, ayrıca beyan edilen 91 kap içerisinde “kauçuktan aksam parça” cinsi eşyanın 40.16.99 tarife pozisyonunda; beyan harici bırakılan 21 kap sandık içerisinde bulunan “aks mili” cinsi eşyanın ise 87.08.50 tarife pozisyonunda yer aldığı, beyan edilen eşyalar ile tespit edilen eşyalar arasında tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın açıkça farklılığın bulunduğunun görüldüğü, eşyanın belirgin şekilde farklı olduğu sonucuna ulaşıldığından 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca karara bağlanan para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Olayda, eşyanın sehven bir kısmının noksan beyan edildiği, oysa 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda sadece beyan farklılıklarının cezalandırıllmasının öngörüldüğü, eşyanın noksan beyan edilmesi halininin cezalandırmanın maddi unsurunu oluşturmadığı, ATR dolaşım belgesi eşliğinde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın Gümrük Birliği kapsamında, transit rejimi hükümleri uyarınca Birliğin bir noktasından diğerine sevk edildiği, beyan edilen eşya ile fazla olduğu tespit edilen eşyaya ilişkin olarak ithalat vergileri ve ticaret önlemleri açısından bir farklılık bulunmadığı, yani cezayı gerektiren fiilin tüm unsurlarının tamam olmadığı anlaşıldığından, davacı adına tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasından sonra dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı adına tescilli transit refakat belgesi muhteviyatı eşyaları taşıyan araçta yapılan kontrolde beyan edilen 91 kap kauçuktan aksam parça haricinde, 21 kap aks mili cinsi eşyaya rastlanıldığı, beyan dışı eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste olduğu tespit edildiğinden tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY:
Çeşme Gümrük Müdürlüğü’nden Türkiye’ye giriş yapan … plakalı araçta yapılan fiziki muayene sonucunda, davacı adına tescilli … sayılı transit refakat belgesi muhteviyatı eşya dışında, beyan harici ve beyan fazlası eşya bulunduğunun tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 3. maddesinin 16. fıkrasında; gümrük beyanının eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde bulunulmasını ifade edeceği, 17. fıkrasında; beyan sahibinin gümrük beyanında bulunan kişi olduğu, 20. maddesinin (a) bendinde; gümrük beyanında bulunan kişinin rejim hak sahibi olduğu, (b) bendinde ise; transit rejiminde rejim hak sahibine “asıl sorumlu” denileceği, 235. maddesinin 5. fıkrasında; Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası alınacağı hükme bağlanmıştır.
Gümrük Yönetmeliği’nin ”belirgin bir şekilde farklı cinste eşya”yı tanımlayan olay tarihindeki yürürlükteki şekliyle 243. maddesinde ise; Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından farklılık oluşturan eşyanın, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edileceği, Kanun’un 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanmasını müteakip eşyanın sevkine izin verileceği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca ceza kesilebilmesi için transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olması; bir eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun kabul edilebilmesi için de giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilmesi ve gümrük vergileri veya ticaret önlemleri açısından farklılık oluşturması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Olayda ise, belirgin bir şekilde farklı eşya beyan edilmesi değil, transit refakat belgesi muhteviyatında yer aldığı halde beyan edilenden fazla çıkan ve belge muhteviyatında yer almayan beyan harici eşyanın mevcudiyeti söz konusudur.
Bu bakımdan, anılan maddenin olayda uygulanma imkanı bulunmadığından, belirtilen hüküm dayanak alınmak suretiyle karara bağlanan para cezasında ve bu cezaya vaki itirazın reddine dair işlemde hukuka uyarlık görülmediğinden, yukarıda yer verilen gerekçe ile dava konusu işlemi iptal eden mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararda sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 21/02/2023 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 5. fıkrasında, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği, Gümrük Yönetmeliği’nin olay tarihindeki yürürlükteki şekliyle 243. maddesinde de, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından farklılık oluşturan eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edileceği düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, idarece yapılan fiziki muayenesinde, beyan edilen 91 kap içerisinde “kauçuktan aksam parça” cinsi eşyanın yanı sıra, beyan harici bırakılan 21 kap sandık içerisinde bulunan “aks mili” cinsi eşyanın bulunduğu, yani beyan harici fazla çıkan eşyanın aynı zamanda farklı cinste eşya olduğu anlaşılmıştır. Transit refakat belgesinde beyan edilen eşya ile tespit edilen eşyanın hem miktar olarak, hem de cins olarak aynı olması gerektiği izahtan varestedir. Beyanda hiç yer almayan farklı cinste eşyaların ve beyan edilen sayısından fazla çıkan eşyalar beyan harici eşya hükmünde olup, aksi düşünce beyan edilenin haricinde nitelik ve nicelik açısından farklı birçok eşyanın serbest dolaşıma girmesi mümkün kılınmış olmakla beraber cezasız kalacağından, temyize konu kararın bozulması gerektiği oyu ile, Daire kararına katılmıyorum.