Danıştay 7. Daire Başkanlığı         2020/1172 E.  ,  2023/1192 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1172
Karar No : 2023/1192

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tanzimli … tarihli ve … sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem gören … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı beyannameler kapsamında nihai kullanım izniyle sabun sanayiinde kullanılmak amacıyla ithal edilen eşyalar için, nihai kullanım izin belgesinde öngörülen sürenin sona ermesinden itibaren 30 gün içinde izni veren gümrük idaresine herhangi bir başvuruda bulunulmadığından bahisle eşyaya ait vergilerin tahsili için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 37. maddesi uyarınca tesis edilen işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacı adına tescilli beyannameler ile geçici olarak ithal edilen ve gümrük vergileri teminata bağlanan “palm stearin” ve “palm kernel olein” ticari isimli eşyanın, davacı tarafından dahilde işleme izin belgesi kapsamında, davalı idarece ise nihai kullanım izin belgesi kapsamında ithal edildiğinin ileri sürülmesi nedeniyle Mahkemelerinin 01/11/2018 tarihli ara kararıyla eşyanın dahilde işleme rejimi kapsamında mı, yoksa nihai kullanım izni ile serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında mı ithal edildiğinin taraflara sorulduğu, taraflarca dava dosyasına ibraz edilen bilgi ve belgelerden, söz konusu eşyanın … tarihli ve … sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında geçici olarak ithal edildiğinin ve Ekonomi Bakanlığı’nın … tarihli ve … sayılı yazıları ile taahhüt hesabının da müeyyidesiz olarak kapatıldığının anlaşıldığı, bu durumda, davacı adına tescilli beyannameler ile dahilde işleme izin belgesi kapsamında geçici olarak ithal edilen eşyanın, işlendikten sonra yurt dışı edildiğinin sabit olması ve 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın nihai kullanıma tabi eşya nedeniyle yaptırımın düzenlendiği 9. maddesinde sayılan hallerin varlığı ve/veya dahilde işleme rejimi koşullarının ihlali yolunda idarece yapılmış bir tespitin ya da iddianın olmaması karşısında tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin Gümrük Yönetmeliğinin 207. maddesinin 4. fıkrasına istinaden tesis edildiği, davacının nihai kullanım izin belgesinde belirtilen sürenin sona ermesinden itibaren üç ayı aşkın süre geçtikten sonra izinlerin sonlandırılmasını talep ettiği, belge süre bitiminden itibaren 30 gün içinde müracaat edilmemesi nedeniyle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına tanzimli ve 05/12/2017 tarihine kadar müddeti olan … tarihli ve … sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem gören … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı beyannameler kapsamında nihai kullanım izniyle sabun sanayiinde kullanılmak amacıyla ithal edilen eşyalar için, nihai kullanım izin belgesinde öngörülen sürenin 20/072017 tarihinde dolmasında sonra, önce 18/10/2017 tarihli dilekçe ile ek süre talebinde bulunulduğu ve akabinde 30/10/2017 tarihli dilekçe ile yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tespit raporu ibraz edilmek suretiyle belgenin sonlandırılmasının talep edildiği, davalı idarece ise, Gümrük Yönetmeliğinin 207. maddesinin 4. fıkrası uyarınca nihai kullanım izin belgesi süresinin sona ermesinden itibaren 30 gün içinde izni veren gümrük idaresine herhangi bir başvuruda bulunulmadığından bahisle eşyaya ait vergilerin tahsili için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 37. maddesi uyarınca dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 16. maddesinin 1. fıkrasında; mahiyeti ve nihai kullanım şekli gerekçesiyle, bazı eşyanın yararlanabileceği tercihli tarife uygulamasının, Bakanlar Kurulunca belirlenen şartlara tabi olduğu, bir izin gerektiğinde 80 ve 81. madde hükümlerinin uygulanacağı, 80. maddesinin 1. fıkrasında; dahilde işleme ve hariçte işleme rejimleriyle ilgili usul ve esasların Bakanlar Kurulunca belirleneceği; 81. maddenin 2. fıkrasında; eşyanın bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulmasının, söz konusu eşya için tahakkuk edebilecek her türlü gümrük vergilerine karşılık teminat verilmesi şartına bağlı olduğu, 108. maddesinde; serbest dolaşımda olmayan eşyanın, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebileceği; eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminatın iade olunacağı; eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına, şartlı muafiyet sistemi denildiği kurala bağlanmıştır.
2009/15481 sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın “Nihai Kullanıma Konu Eşya ile Gümrük Vergisi Askıya Alınan Eşyadan Kullanım Amacı Tayin Edilenlerin İthalatı” başlıklı ikinci kısmının 4. maddesinin 1. fıkrasında, Gümrük Kanunu’nun 16. maddesi hükmü çerçevesinde, nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulamasına tabi eşyanın, öngörülen amaçlarla kullanılması halinde gümrük vergisi alınmayacağı veya normalde uygulanan gümrük vergisi oranından daha düşük vergi oranı uygulanacağı; 9. maddesinde ise, nihai kullanıma konu eşyanın amacı dışında kullanımının söz konusu olması, aldatıcı işlem ve davranışla, izin belgesi alınmadığı halde alınmış gibi gösterilerek indirimli veya sıfır oranında gümrük vergisi tatbik edilmesi ve izin belgesi alınmadan nihai kullanım hükümlerinden yararlanılması durumlarında cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla gümrük vergilerinin tahsil edileceği belirtilmiştir.
Gümrükler Genel Müdürlüğünün 13/03/2014 tarih ve “Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Nihai Kullanım” konulu 2014/4 sayılı Genelgesinde de, bu hususta düzenleme yapıldığı; buna göre, Genelgenin “(A) Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Nihai Kullanım” başlıklı bölümünde, dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemi kapsamında yurda geçici ithali yapılan eşyanın İthalat Rejimi Kararı (İRK) eki listelerde Gümrük mevzuatının nihai kullanım hükümlerine tabi tutulabilmesi için nihai kullanım hükümlerine tabi kılınan gümrük tarife istatistik pozisyonunda (GTİP) sınıflandırılan eşyalar arasında yer alması gerektiği belirtilmiş olup, yine Genelgenin “(D) DİR Kapsamında Nihai Kullanım Halinde Teminat ve Nihai Kullanım Süresi” başlıklı bölümünde, dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemi kapsamında getirilen eşyanın aynı zamanda nihai kullanım hükümlerine de tabi tutulacağı durumlarda, ithalat sırasında teminat olarak alınacak vergilerin, İthalat Rejimi Kararında bu eşyanın nihai kullanım hükümlerine tabi tutulması halinde uygulanması gereken indirimli veya sıfır vergi oranı üzerinden değil, İthalat Rejimi Kararında bu eşya için nihai kullanım dışında öngörülen vergi oranı üzerinden teminata bağlanması gerektiği, teminat işlemlerinde gerek dahilde işleme rejimi mevzuatı gerekse gümrük mevzuatı uyarınca sağlanan kolaylaştırma hükümlerinin saklı olacağı, nihai kullanım izin belgesinin süresinin dahilde işleme izin belgesi/izninin geçerlilik süresi kadar olacağının belirtildiği, “(E) Müeyyide Uygulaması” başlıklı bölümünde de, telafi edici verginin indirimli veya sıfır oran üzerinden tahakkuk ettirildiği, ancak gümrük idarelerince indirimli veya sıfır oran üzerinden tahakkuk yapılması için gerekli şartların yerine getirilmediğinin ortaya konulması halinde Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin 5. fıkrası uyarınca işlem yapılacağı düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden, davacı adına tanzimli ve uzatılan süresi ile beraber 05/12/2017 tarihine kadar geçerli dahilde işleme izin belgesi kapsamında nihai kullanım izin belgesiyle ithal edilen eşyalarla ilgili dahilde işleme izin belgesi taahhüt hesabının Ekonomi Bakanlığı Marmara Bölge Müdürlüğünün 21/03/2018 tarih ve kapatma konulu yazısından anlaşılacağı üzere müeyyidesiz olarak kapatıldığı, nihai kullanım izin belgesinin yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tespit raporu ibraz edilmek suretiyle sonlandırılmasına ilişkin 30/10/2017 tarihli talebin ise dava konusu işlemle reddedildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece, eşyanın dahilde işleme rejimi kapsamında mı, yoksa nihai kullanım izni ile serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında mı ithal edildiğinin ara kararla sorulması üzerine gönderilen belgelerin incelenmesi ile dahilde işleme izin belgesi kapsamında geçici olarak ithal edildiğinin tespit edildiği gerekçesine dayalı olarak hüküm kurulduğu anlaşılmakta ise de, dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemi kapsamında yurda geçici ithali yapılan eşyanın herhangi bir ithalat rejimi kararı eki listelerde Gümrük mevzuatının nihai kullanım hükümlerine tabi tutulan eşyalardan olması halinde nihai kullanım izni de alınabilmesi mümkün olup, eşyanın dahilde işleme izin belgesi kapsamında nihai kullanım izniyle ithali yasal olduğundan mahkeme kararının yukarıda belirtilen gerekçesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan, davacı tarafından beyanname konusu eşyaların gerek 2009/15481 sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın 9. maddesinde, gerekse Gümrükler Genel Müdürlüğünün 13/03/2014 tarih ve “Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Nihai Kullanım” konulu 2014/4 sayılı Genelgesinde yer alan hükümlere aykırı bir şekilde kullanıldığına dair idarece ileri sürülen bir iddianın ve tespitin bulunmaması, nihai kullanım izin süresinin yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tespit raporu ibraz etmek suretiyle dahilde işleme izin belgesi taahhüt hesabının kapatılmasından önce sonlandırılmasının istendiği dikkate alındığında tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, temyize konu kararda da bu nedenle sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1…. Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 01/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.