Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2017/212 E. , 2020/4841 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/212
Karar No : 2020/4841
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle ithal edilen “ceviz içi” cinsi eşyaya ilişkin, EUR.1 dolaşım belgesinin sonradan kontrole tabi tutulması üzerine, anılan eşyanın Bosna-Hersek menşeli olmadığının saptandığından bahisle ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile bu vergiler üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezalarının tahsili amacıyla düzenlenen …. tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Bozma kararına uymak suretiyle, olayda, 02/07/2008 tarihinde tescil edilen beyannameye ilişkin olarak davacı adına tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ve bu vergiler üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezalarına dair kararların 12/04/2012 tarihinde tebliğ edildiği, gümrük yükümlülüğünün doğduğu bu olayla ilgili olarak … Ağır Ceza Mahkemesinin E:… esasına kayden açılan ceza davasında … tarih ve K:… sayılı karar ile sanıkların beraatlerine karar verildiği ve gerek dosya içeriğinin, gerekse UYAP kayıtlarının tetkikinden kanun yollarına başvurulduğuna ilişkin bir bilgi ya da belgeye rastlanılmadığı, bu itibarla, davacı adına tescilli beyanname muhteviyatı eşya nedeniyle tahakkuk ettirilen vergiler ile bu vergiler üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezalarına ilişkin tebligatın, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıllık süre geçirildikten sonra 12/04/2012 tarihinde yapılması nedeniyle, zaman aşımına uğradığı anlaşılan vergi ve cezaların tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı hakkında ceza davası açıldığından, olaya ceza davasının tabi olduğu zamanaşımı süresinin uygulanmasının gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Olayda, her ne kadar, ödeme emri hakkında, Mahkemece, Danıştay bozma kararına uymak suretiyle yapılan inceleme sonucunda karar verilmişse de, tahakkukun iptaline dayanak olan zamanaşımı gerekçesi Yargıtayın bozma kararı üzerine ortadan kalktığından, maddi hataya dayalı olarak salt bozma kararına uyulmuş olmasından hareketle usulî kazanılmış hakkın varlığından söz edilemeyeceği açıktır. Bu itibarla, henüz kesinleşmeyen vergi ve cezaların tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenemeyeceğinden dava konusu ödeme emrini iptal eden mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiş olup, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 3. fıkrasında, vergi mahkemesi kararının, Danıştay tarafından, maddede belirlenen nedenlerden bozulması halinde, dosyanın Danıştayca kararı veren mahkemeye gönderileceği; mahkemenin dosyayı diğer öncelikli işlere nazaran daha öncelikle inceleyeceği ve varsa gerekli tahkik işlemlerini tamamlayarak yeniden karar vereceği; 4. fıkrasında ise, mahkemenin bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebileceği hükme bağlanmıştır.
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun anılan maddesine göre; kararı, Danıştayın ilgili dava dairesince bozulan ilk derece idari yargı yerinin, bozma kararına uyarak gereğini yerine getirmekten ya da ilk kararında ısrar etmekten başka bir seçeneği bulunmamaktadır. İdari Mahkemelerin Danıştay Dairelerince verilen bozma kararına uyması sonucunda, Mahkemelerin, bozma kararında gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak yine kararda belirtilen hukuki esaslar doğrultusunda hüküm kurması gerekir. Mahkemenin bozma kararına uyması halinde, lehine bozulan taraf açısından usulî kazanılmış hak oluşur. Mahkemece, bozma kararına uyularak verilen kararda, başka bir hukuka aykırılık sebebi bulunsa dahi, bu husus artık bir bozma sebebi oluşturmaz. Ancak, uygulamada; kararda, maddi bir hatanın bulunması, yasada geçmişe etkili bir değişiklik yapılması, o konuda sonradan bir içtihadı birleştirme kararı alınması ve kamu düzenini ilgilendiren bir usul kuralı dikkate alınmadan karar verilmiş olması hallerinde ise, usulî kazanılmış haktan söz edilemeyeceği kabul edilmektedir.
Dosyanın ve UYAP kayıtlarının bir arada incelenmesinden, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, dava konusu ödeme emrinin dayanağı tahakkuk ve para cezalarına karşı açılan davaların reddedilmesi üzerine, bu karara karşı kanun yoluna başvurulmuş olmasının takip işlemlerini durdurmayacağından, davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 13/05/2015 tarih ve E:2014/1349, K:2015/2564 sayılı kararıyla; davacı adına tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile bu vergiler üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezalarına dair kararların 12/04/2012 tarihinde tebliğ edildiği, gümrük yükümlülüğünün doğduğu bu olayla ilgili olarak …. Ağır Ceza Mahkemesinin … esasına kayden açılan ceza davasında … tarih ve … sayılı karar ile sanıkların beraatlerine karar verildiği ve gerek dosya içeriğinin gerekse UYAP kayıtlarının tetkikinden kanun yollarına başvurulduğuna ilişkin bir bilgi ya da belgeye rastlanmadığı, bu itibarla, ek olarak tahakkuk ettirilen vergilere ilişkin tebligatın, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıllık süre geçirildikten sonra 12/04/2012 tarihinde yapılması nedeniyle, olayda zamanaşımı bulunduğundan ödeme emrinin bu nedenle iptalinin gerektiği gerekçesiyle bozulmuş ve bozma kararına uyulmak suretiyle verilen temyize konu edilen karar ile dava konusu ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir.
Öte yandan; dava konusu ödeme emrinin dayanağı gümrük ve katma değer vergileri ek tahakkuka vaki itirazın reddine dair işlemin, olayda zaman aşımı bulunduğu gerekçesiyle iptali yolundaki mahkeme kararı, temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 24/11/2020 tarih ve E:2017/272, K:2020/4845 sayılı kararıyla, ek olarak tahakkuk ettirilen vergilere ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıllık süre geçirildikten sonra yapılmış olmakla birlikte; davacı şirket yetkilileri hakkında … Ağır Ceza Mahkemesinin E:…. sayılı dosyasında açılan ceza davasında davacı hakkında verilen beraat kararının Yargıtay Yedinci Ceza Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla bozulduğunun dosyanın ve UYAP kayıtlarının incelenmesinden tespit edildiği, bu nedenle ek tahakkuk işlemi hakkında karar verilebilmesi için, söz konusu ceza davasının sonucunun beklenilmesinin gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Dava konusu ödeme emrinin dayanağı ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük vergisi üzerinden hesaplanan para cezasına vaki itirazın reddi yolundaki işlemin olayda zaman aşımı bulunduğu gerekçesiyle iptali yolundaki mahkeme kararının, temyiz edilmesi üzerine ise, Dairemizin 24/11/2020 tarih ve E:2017/271, K:2020/4844 sayılı kararıyla; ek tahakkuk işlemi hakkındaki yukarıda yer verilen Dairemizin bozma kararı üzerine oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bu durumda, her ne kadar, Mahkemece, Dairemizin bozma kararına uymak suretiyle yapılan inceleme sonucunda karar verilmişse de, dava konusu ödeme emrinin dayanağı ek tahakkuk ve para cezası kararına vaki itirazın reddine ilişkin işlemlerin iptali yolundaki kararların esas aldığı ceza davasında verilen kararın Yargıtay tarafından bozulduğunun anlaşılması karşısında, kesinleşmiş bir vergi ve cezadan ve maddi hataya dayalı olarak salt bozma kararına uyulmuş olmasından hareketle usulî kazanılmış hakkın varlığından söz edilemeyeceği açık olup, henüz kesinleşmeyen vergiler ve cezaların tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrini iptal eden mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
3. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.