Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2016/7155 E. , 2020/4212 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/7155
Karar No : 2020/4212
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlügü …
VEKİLİ : Av. … – Aynı adreste
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tekstil Gıda İnşaat İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: … Motorlu Araçlar Ticaret Limited Şirketi adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile ithal edilip bilahare davacı tarafından satın alınan aracın “yeni” olarak beyan edildiği halde “eski” olduğunun saptanması üzerine, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararı uyarınca gerekli izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararın ve bu karar uyarınca alınan yakalama kararının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Gümrük yükümlülüğünün eşyanın gümrük gözetiminden çıkarıldığı tarihte başlayacağı, dava konusu aracın 2013 yılında ithal edilerek serbest dolaşıma girdiği ve gümrük gözetiminden çıktığı, aracı gümrük gözetiminden çıkaran kişi davacı olmadığı gibi, olaya iştirak ettiğine ve eşyanın gümrük gözetiminden çıkarıldığını bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişilerden olduğuna yönelik hukuken itibar edilebilecek somut bilgi ve belgelerin davalı idarece ortaya konulamadığı, gümrük idaresince işlemleri tamamlanarak ithal edilen aracı satın alıp trafik siciline tescil ettiren iyiniyetli üçüncü kişi konumunda bulunan davacının gümrük yükümlüsü olarak mülkiyetin kamuya geçirilmesine dair idari yaptırıma maruz bırakılarak, maliki olduğu aracın mülkiyetine el konularak uygulanan yakalama kararında hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İzne tabi eşyayı izin almaksızın ithal etme eyleminin gerçekleştiği tarih itibarıyla 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında suç teşkil ettiği, yapılan değişiklik ile sadece düzenlemenin yer aldığı Kanun’un değiştiği, mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı almaya yetkili oldukları, eylemin kabahat niteliğinin değişmediği, bu itibarla dava konusu işlemin “kanunsuz suç ve ceza olmaz” ve “zaman bakımından uygulanma” ilkelerine aykırılık teşkil etmediği, mülkiyeti kamuya geçirilen aracın “gizli ayıplı mal” olması nedeniyle davacının zararının tazmini için özel hukuk kuralları uyarınca ithalatçıya başvurması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu işlem, 4458 sayılı Yasanın olay tarihinde geçerli 235. maddesinin 4. fıkrasına uygun olarak tesis edilmiş olup, iptale ilişkin mahkeme kararında hukuka uyarlık görülmediğinden, temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İthalatçı … Motorlu Araçlar Limited Şirketi adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş gümrük beyannamesi ile ithalat işlemleri gerçekleştirilip bilahare davacı tarafından satın alınan araçla ilgili yapılan yurtdışı araştırması sonucu … Cumhuriyeti Başkonsolosluğunun yazılarında beyanname muhteviyatı araçları gönderen firmanın merkezinin …/… olduğu, bu nedenle bu firma hakkında bilgi vermelerinin mümkün olmadığı, buna rağmen mezkur araçların tamamının 25/07/2007 tarihinden beri Almanya’da trafiğe tescilli olduğu ve trafik tescil kayıtlarının daha sonra silinmediğinin bildirilmesi üzerine, … şasi numaralı … markalı dava konusu aracın “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmesine karşın “eski” olduğu ve dolayısıyla İthalat Rejimi Kararının 7. maddesine aykırı şekilde izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve yakalama kararının iptali istemiyle işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; ithali lisansa, şarta, izne, kısıntıya ve belli kuruluşların vereceği uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra eşyanın gümrüklenmiş değerinin 2 katı para cezası verileceği, 4. fıkrasında; 1. fıkranın (c) bendinde, belirtilen eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği ve eşyanın 177 ila 180. madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.
95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesinde, eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanaklılığını yitirmiş) malların ithalinin izne tabi olduğu belirtilmiştir.
06/02/2010 tarih ve 27485 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2 seri nolu Gümrük Genel Tebliğinin (Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi) 87. Fasıl Açıklama Notlarının Genel Açıklamalar kısmının 1. ve 2. maddelerinde “yeni taşıtlar” hiçbir zaman tescil edilmemiş, “eski taşıtlar” ise en azından bir kez tescil edilmiş taşıtlar olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuat birlikte değerlendirildiğinde; 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesi kapsamında beyan sahibine uygulanan para cezasının ve eşya üzerinde uygulanan mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımının uygulanma koşullarının birbirinden farklı olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. İthalatçı veya araç malikinin eylemlerinden veya eylemsizliğinden bağımsız olarak, eşyanın durumunun incelenmesi ve eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımının uygulanmasının tek koşulu, uygunluk ve yeterlik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edilmiş olan ithali lisansa, şarta, izne, kısıntıya ve belli kuruluşların vereceği uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi eşya bulunmasıdır.
Olayda, dosya kapsamı belgelerden, yapılan yurtdışı araştırması ile davacının maliki bulunduğu aracın gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibarıyla yurt dışında tescil edilmiş “eski” taşıt olduğu, bu sebeple ithalinin izne tabi bulunduğu, “yeni ve kullanılmamış” olarak, izne tabi değilmiş gibi beyan edildiği sabit olduğundan, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı tarafından mülkiyet hakkının ihlal edildiği ileri sürülmüş ise de; idari yargı sisteminde idari işlemin farklı kişiler açısından farklı sonuçlar doğuracak şekilde iptali mümkün olmadığından, işlemden kaynaklandığı iddia edilen zararın tazminat hukuku kapsamında dava konusu edilebileceği açıktır.
Bu durumda, olayda, eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi koşulları gerçekleştiğinden ve dava konusu işlemler hukuka aykırı olmadığından davanın reddi gerekirken, aksi yönde verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.