Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2016/5504 E. , 2020/5139 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/5504
Karar No : 2020/5139
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Müteahhitlik Temizlik Dayanıklı Tüketim Malları Dış Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı İran menşeli eşyaya dair ibraz edilen Form-A belgesinin sahte olduğundan bahisle ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile bu vergiler üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Olayda, ithalat beyannamesi eki Form-A menşe ispat belgesinin İran makamları nezdinde yapılan yurt dışı araştırması sonucunda, sahte olduğunun bildirilmesine karşın Van Ticaret ve Sanayi Odası tarafından, durumun … Ticaret, Sanayi, Madenler ve Ziraat Odasın’a sorulduğu, anılan Odanın söz konusu belgenin kendileri tarafından verildiği ve onaylandığını bildirdiği ve davacının ibraz ettiği menşe belgesinin de bu belgeler arasında yer aldığı belirtilerek, aynı ülke makamlarınca çelişik beyanların verildiği, ortada İran makamlarınca verilen iki farklı beyanın söz konusu olduğu, davalı idarece, uyuşmazlık konusu menşei belgesini düzenleyen İran yetkili makamları nezdinde olayın tüm unsurlarını ortaya koyan kapsamlı bir araştırma yapılmadığı, menşei belgesinin sahteliği hususunun somut ve her türlü şüpheden uzak şekilde ortaya konulamadığı, eksik inceleme ve değerlendirmeye dayalı tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İthal edilen eşyanın menşe bilgilerini sonradan kontrol çerçevesinde araştırma yetkisinin sadece kendilerine ait olduğu, Van Ticaret ve Sanayi Odası’nın bu yönde bir yetkisi bulunmadığı, anılan Odanın temin ettiği bilgiler esas alınarak karar verilemeyeceği, davaya konu belgenin sahteliğine ilişkin araştırmanın devam ettiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Mahkemece Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından, İran Gümrük İdaresi nezdinde yapılan araştırma sonucunda Tahran gümrük Müdürlüğü tarafından verilen cevabi yazının aslı getirtilerek, konu ile ilgili belgeler ve diğer bilgilerle birlikte re’sen araştırma ilkesi uyarınca incelenmesi ve değerlendirilmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, belirtilen şekilde inceleme yapılmadan eksik incelemeye dayanılarak verilen mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kapıköy Gümrük Müdürlüğü’nce bir kısım beyannameler ekinde ibraz edilen ve gerçekliğinden şüphe edilen (Form A) menşei belgelerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında soruşturma başlatıldığı, söz konusu soruşturma kapsamında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından yurt dışı araştırma cihetine gidildiği, yapılan araştırma kapsamında İran Gümrük İdaresi’nden alınan yazı ekindeki listede yer alan 1-36 sırasında kayıtlı Form A menşei belgelerinin doğru olduğu, 37-78 sırasında kayıtlı menşei belgelerinin ise sahte olduğunun beyan edildiği, aynı listede yer alan 2 adet menşei belgesinin ise makamları tarafından düzenlenmediğinin bildirildiği, bu yazı esas alınarak yapılan inceleme sonucu davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi ekinde yer alan Menşei Belgesi’nin (Form-A) sahte olduğunun belirlendiği, bunun üzerine sınır ticareti kapsamında ithal edilen eşyaya tekabül eden gümrük ve katma değer vergileri ile bu vergiler üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezası kararına vaki itirazın reddine dair işlemin iptalini teminen işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 20. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay ile idare ve vergi mahkemelerinin, bakmakta oldukları davalara ait her çeşit incelemeyi kendiliklerinden yapacağı, mahkemelerin lüzum gördükleri evrakın, belirlenen süre içerisinde gönderilmesini taraflardan ve ilgili diğer yerlerden isteyebilecekleri hüküm altına alınmıştır.
Bu madde ile belirlenen re’sen araştırma yetkisine istinaden, idari yargı makamları, uyuşmazlık konusu olayın hukuki nitelendirilmesini yapmak, uygulanacak hukuk kuralını belirlemek ve sonuçta hukuki çözüme ulaşmak yönlerinden tam bir yetkiye sahip oldukları gibi olayın maddi yönünü belirleme noktasından da her türlü inceleme ve araştırmayı da kendiliklerinden yapabilir, tarafların hiç değinmedikleri olayları ve maddi unsurları araştırmaya yönelebilirler. İddia ve savunmalarda ortaya konulan maddi olayın gerçek niteliğinin saptanması için tarafların iddia ve savunmaları ile yetinmeyerek, gerçeğe uygun olup olmadığını serbestçe araştırmaya, maddi delil ve bulguların toplanması ve uyuşmazlığın çözümü için gerekli her türlü inceleme, bilgi edinme ve araştırma yollarını tüketmekle yükümlü oldukları hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, Mahkemece, İdare tarafından yurt dışı makamları nezdinde yapılan araştırma sonucunda verilen cevabi yazılarda çelişkili beyanların bulunduğu, Form A belgesinin sahte olduğunun somut olarak ortaya konulmadığı gerekçesiyle iptal kararı verilmiş ise de; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından İran Gümrük İdaresi nezdinde yapılan araştırma sonucunda verilen cevabi yazı ekindeki listede yer alan bir kısım menşei belgelerinin sahte olduğunun bildirilmesi üzerine, söz konusu listede sahte olduğu belirtilen menşei belgelerini ithalat işlemleri sırasında ibraz eden yükümlüler hakkında işlem tesis edildiği, Form A belgelerini sonradan kontrol etme yetkisi bulunmayan Van Ticaret ve Sanayi Odası tarafından da … Ticaret, Sanayi Madenler ve Ziraat Odası nezdinde yapılan araştırmada anılan belgelerin sahte olmadığı ve oda tarafından düzenlendiğine ilişkin tespit yapıldığı, belirtilen tespitler üzerine de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından konunun tekrar incelemeye alındığı ve araştırmanın devam ettiği belirlenmiştir.
Bu bakımdan; Mahkemece, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından, İran Gümrük İdaresi nezdinde yapılan araştırma sonucunda Tahran Gümrük Müdürlüğü tarafından verilen cevabi yazının aslı getirtilerek, konu ile ilgili belgeler ve diğer bilgilerle birlikte re’sen araştırma ilkesi uyarınca incelenmesi ve değerlendirilmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, belirtilen şekilde inceleme yapılmadan noksan incelemeye dayanılarak verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.