Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2016/1552 E. , 2020/3414 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/1552
Karar No : 2020/3414
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü) VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Akaryakıt Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına, ithal ettiği solventi imalatta kullanmayıp doğrudan sattığından bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden, 2012/Aralık (2.) dönemine ilişkin olarak yapılan üç kat vergi ziyaı cezalı özel tüketim vergisi tarhiyatı ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Olayda, davacının yurt dışından ithal ettiği maddeleri taahhüt ettiği ürünlerin üretiminde kullanmadığı, bu mamülleri elde etmediği ve bu ürünleri satmadığı konusunda somut hiç bir tespit yapılmadığı, aksine alım ve satımlar üzerinde yapılan inceleme ve karşıt incelemelerde bütün alım ve satım işlemlerinin doğru olduğunun, alıcıların satış faturalarında belirtilen ürünleri satın aldıklarını açık bir şekilde ifade ettiğinin görüldüğü, dolayısıyla davacı şirketin yurt dışından ithal ettiği hammadde ve yardımcı maddeleri beyan ettiği ürünlerin imalinde kullanarak sattığının sabit olmasına rağmen vergi müfettişince varsayıma dayalı bir takım hesaplamalarla, somut bir tespite dayanılmadan davacı şirketin ithal ettiği maddeleri taahhüt ettiği malların imalinde kullanmadığı kanaatine varılmak suretiyle anılan ürünler nedeniyle gümrük idaresince alınan nakit teminatın iade edilmemesi ve özel tüketim vergisi ile katma değer vergisi tarhiyatlarının önerilmesinde yasal isabet görülmediğinden, davacı şirketten ithalat esnasında alınan nakit teminatların iadesi ve yapılan cezalı tarhiyatların terkini gerektiği gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Dosyanın incelenmesinden, dava konusu edilen ihbarnamelerin … Asfalt Dış Ticaret Limited Şirketi adına düzenlendiği, anılan şirketin 14/01/2014 tarih ve 8485 sayılı Ticaret Sicili Gazetesinde tescil edilen genel kurul kararıyla … Akaryakıt Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketiyle birleştiği, idarece bu tarihten sonra 02/10/2014 tarihli dava konusu ihbarnamelerin düzenlenerek her iki firmaya da tebliğ edildiği, söz konusu ihbarnamelerin … Asfalt Dış Tic. Ltd.Şti. tarafından iptali istemiyle davalar açıldığı, bu davalar hakkında mahkeme kararı ile işlemin iptali yönünde verilen kararların temyiz ve karar düzeltme aşamasından geçerek kesinleştiği, bu arada … Akaryakıt Dağ. San. ve Tic. A.Ş tarafından da aynı ihbarnamelerin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmakta olup, kesin hüküm nedeniyle davanın esasının incelenme imkanı bulunmadığından bahisle davanın reddi yönünde karar verilmesi gerektiği kanaatiyle davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile işlemin iptali yönündeki mahkeme kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının ithal ettiği (1) sayılı listenin B cetvelinde yer alan solventi (white spirit) aynı listede yer alan vergi tutarı daha düşük malların imalinde kullandığını belirtmek suretiyle bu malların ithali sırasında Gümrük İdaresince alınan nakit teminatın çözümü talebi üzerine başlatılan inceleme sonucu düzenlenen rapora istinaden, ithal ettiği solventi satış faturalarında gösterilen ürünlerin imalinde kullanmayıp doğrudan sattığının, bu satışlarını gizlemek amacıyla muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediğinden bahisle 2012/Aralık (2.) dönemine ilişkin olarak yapılan üç kat vergi ziyaı cezalı tarhiyat ile kesilen özel usulsüzlük cezasının iptali talebiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun dava şartlarını düzenleyen 114. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde; “Aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması”, aynı fıkranın (i) bendinde ise “Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması” hükmüne yer verilmek suretiyle “derdestlik” ve “kesin hüküm” doğrudan dava açma şartları arasında sayılmış, Kanun’un 115. maddesinde ise mahkemenin dava şartı noksanlığını tespit etmesi halinde davayı usulden reddedeceği kurala bağlanmış; 303. maddesinin 1. fıkrasında da “Bir davaya ait şekli anlamda kesinleşmiş olan hükmün, diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için, her iki davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir” hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda; “derdestlik” ve “kesin hüküm” müesseseleri düzenlenmemiş ve Kanun’un 31. maddesinde, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve onun yerine çıkarılan Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili maddelerine atıfta bulunulmamış olmakla birlikte, tarafları ve konusu aynı olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açıldığının ve görülmekte olduğunun saptanması halinde, usul hukukunun temel kavramlarından olan derdestlik müessesesinin temelinde yatan, ilk davanın aynısı olan ikinci davanın açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığı olgusundan hareketle, ikinci davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine; bir davaya ait şekli anlamda kesinleşmiş olan hükme karşın tarafları, konusu ve sebepleri aynı olan ikinci bir dava açılmış olması durumunda ise bu davanın kesin hüküm nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda, davaya konu ihbarnamelerin … Asfalt Dış Ticaret Limited Şirketi adına düzenlendiği, dava dilekçesi ekinde bulunan imza sirkülerinin ise … Akaryakıt Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait olduğunun anlaşıldığı, … Asfalt Dış Tic. Ltd.Şti.’nin 14/01/2014 tarih ve 8485 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde tescil edilen genel kurul kararıyla … Akaryakıt Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. ile birleşme sonucu terkin edilerek tüzel kişiliğinin sona erdiği, dava konusu cezalı tarhiyata ilişkin ihbarnamelerin ise şirket tüzel kişiliğinin sona ermesinden sonra 02/10/2014 tarihinde düzenlenerek idarece her iki şirkete tebliğ edildiği ve davacı tarafından 24/11/2014 tarihinde iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, ancak … Asfalt Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından da daha önce 23/10/2014 tarihinde aynı ihbarnamelerin iptali istemiyle … Vergi Mahkemesinin E:… esasına kayden dava açıldığı, bu davada, Mahkemesince … tarih ve E:…, K: sayılı kararıyla ihbarnamelerin iptaline karar verildiği, anılan kararın temyiz başvurusu sonucu Dairemizin 25/05/2016 tarih ve E:2016/2355, K:2016/4718 sayılı kararıyla onandığı, karar düzeltme isteminin 12/02/2018 tarih ve E:2016/11505, K:2018/760 sayılı kararla reddedilerek kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu ihbarnamelere karşı … Asfalt Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından daha önce 23/10/2014 tarihinde açılan davada Mahkemesince verilen işlemin iptali yönündeki kararın kanun yolu incelemesi sonrası Dairemizce onanarak kesinleştiği anlaşıldığından, işbu davanın kesin hüküm nedeniyle incelenmesine hukuken olanak bulunmadığından belirtilen gerekçe ile davanın reddi yönünde karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilmek suretiyle işlemin iptali yönünde verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.