7. Daire 2009/1402 E. , 2013/6979 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2009/1402
Karar No : 2013/6979
Temyiz İsteminde Bulunan: … Dayanıklı Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
Vekili : Av. …
Karşı Taraf : Gümrük ve Ticaret Bakanlığı adına …
İstemin Özeti: Davacı adına tescilli 24.8.2004 gün ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen eşya nedeniyle 4458 sayılı Gümrük Kanununun 238’inci maddesi uyarınca karara bağlanan para cezasının tahsili amacıyla, …Vergi Dairesi Müdürlüğünce düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; Tebligat Kanununun 21’inci maddesine uygun olarak tebliğ edilen, idari itiraza ve davaya konu edilmeyerek kesinleşen para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle reddeden …Vergi Mahkemesinin …gün ve E:…; K:…sayılı kararının; para cezasının usulüne uygun olarak tebliğ edilmediği; cezadan ödeme emri ile haberdar oldukları ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi :Olayda, ödeme emriyle istenilen alacak Gümrük Kanununundan kaynaklanan para cezası ise de, Gümrük Kanunu uyarınca değil, 6183 sayılı Kanun uyarınca takip edildiğinden, 2577 sayılı Kanunun 37’nci maddesinin (c) bendi uyarınca, …Vergi Dairesi Başkanlığı …Vergi Dairesi Müdürlüğünce düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın yetki yönünden reddi gerekirken, işlemi tesis eden İdarenin hasım mevkiinden çıkarılması süretiyle …Vergi Mahkemesince uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesinde isabet görülmediğinden, bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen eşya nedeniyle, … Gümrük Müdürlüğünce 4458 sayılı Gümrük Kanununun 238’inci maddesi uyarınca para cezası kararı alındığı; ceza kararının Tebligat Kanununun 21’inci maddesi uyarınca tebliğini müteakip, anılan Gümrük Müdürlüğünce, …Vergi Dairesi Müdürlüğüne yazılan 12.6.2007 gün ve 26826 sayılı yazı ile, 6183 sayılı Yasa hükümleri uyarınca tahsil edilmek üzere ceza kararının gönderildiği; …Vergi Dairesi Müdürlüğünce de dava konusu ödeme emrinin düzenlenerek, davacı Şirkete tebliğ edildiği; davacı tarafından, ödeme emrinin iptali istemiyle ve Vergi Dairesi Müdürlüğü husumetiyle, …Vergi Mahkemesinde dava açıldığı; …Vergi Mahkemesince, davanın yetki yönünden reddedilerek, dosyanın …Vergi Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği; …Vergi Mahkemesince de Gebze Gümrük Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak, esasın incelenmesi suretiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 37’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendinde, Gümrük Kanununa göre alınması gereken vergilerle Vergi Usul Kanunu gereğince şikayet yoluyla vergi düzeltme taleplerinin reddine ilişkin işlemlerde, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve tahakkuk ettiren; (c) bendinde de, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasında, ödeme emrini düzenleyen dairenin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesinin yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanununun 238’nci maddesinin olay tarihinde yürürlükte olan şeklinde, bu Kanunun 108 ila 127’nci maddelerinde düzenlenen Dahilde İşleme Rejimine ilişkin hükümlerin ihlali halinde eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin tahsili yanında, bu vergilerin iki katı tutarında para cezası alınacağı hükmüne yer verilmiş; cezalara ilişkin genel hükümleri içeren 232’nci maddesinin 4’üncü fıkrasında ise, ilgilisine tebliğ edilerek kesinleşen para cezalarının, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine tabi olduğu belirtilmiştir.
Olayda, ödeme emriyle istenilen alacak Gümrük Kanununundan kaynaklanan para cezası ise de, Gümrük Kanunu uyarınca değil, 6183 sayılı Kanun uyarınca takip edildiğinden, yetki yönünden uygulanması gereken düzenlemenin, 2577 sayılı Kanunun 37’nci maddesinin (b) bendi değil, (c) bendi olması gerektiği açıktır.
Bu duruma göre de, …Vergi Dairesi Başkanlığı …Vergi Dairesi Müdürlüğünce düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın yetki yönünden reddi gerekirken, işlemi tesis eden İdarenin hasım mevkiinden çıkarılması süretiyle …Vergi Mahkemesince uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Her ne kadar; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanununun “Takibata Salâhiyetli Tahsil Dairesi” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan, takibatın, alacaklı amme idaresinin mahalli tahsil dairesince yapılacağı; ikinci fıkrasında yer alan, borçlu veya malları başka mahallerde bulunduğu takdirde, tahsil dairesinin, borçlunun veya mallarının bulunduğu mahalde yapılacak takipleri, o mahaldeki aynı neviden amme idaresinin tahsil dairelerine niyabeten yaptıracağı yolundaki düzenlemelerden, 4458 sayılı Kanunun kapsamına giren vergi ve resimlerden kaynaklanan Devlete ait kamu alacakları hakkında tahsil işlemleri ile bu alacakların güvence altına alınması için gerekli diğer işlemlerin yapılmasına, giriş beyannamesini tescil eden gümrük müdürlüğünün yetkili olduğu, vergi dairelerinin yetkisinin, niyabeten yapabileceği işlerle sınırlı tutulduğu; niyabetin, yetkili kamu idaresinin görevlilerinin, coğrafi yetki alanları dışına çıkmalarını gerektirecek iş ve işlemler dolayısıyla başvurabilecekleri bir müessese olması nedeniyle, ödeme emri düzenlenip tebliğinin, bu nitelikte iş ve işlem olmadığı sonucuna varılmakta ise de; bu hususların yetkili mahkemece uyuşmazlık hakkında karar verilirken dikkate alınacağı tabiidir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulüne ve mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine, Mahkemece, yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 5.12.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.