7. Daire 2005/3672 E. , 2006/3397 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2005/3672
Karar No : 2006/3397
Temyiz İsteminde Bulunan: Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına İzmir Gümrük Müdürlüğü
Karşı Taraf : … Elektronik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
Vekili : Av. …-Av….
İstemin Özeti : İzmir Gümrük Müdürlüğünde tescilli … gün ve … sayılı giriş beyannamesi ile … gün ve … sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında geçici olarak ithal edilen eşyaya ilişkin olup, giriş esnasında tahakkuk ettirilerek teminata bağlanan gümrük ve katma değer vergilerinden, yurt dışı edilmeyen eşyaya isabet eden kısmı üzerinden hesaplanan faiz ve karara bağlanan para cezasının ödenmeyen %80’inin tahsili amacıyla 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 56’ncı maddesi uyarınca tesis edilen işlemi; olayda, dava konusu işlemle takip edilen alacak için daha önce tesis edilen işleme karşı açılan davada, Mahkemece verilen iptal kararı üzerine, davacı tarafından, 4811 sayılı Kanundan yararlanmak amacıyla yapılan başvuru sonucu, borcun %20’sinin ödendiği; gümrük idaresince sözü edilen mahkeme kararının temyiz edildiği ve Danıştay Yedinci Dairesince yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi sebebiyle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, Danıştayca henüz esas hakkında karar verilmediği; bu safhada, teminatın paraya çevrilmesinin gerekli ve zorunlu olduğunun kabulünün mümkün bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:… sayılı kararının; aynı konuda tesis edilen işlemin iptali yolundaki mahkeme kararının Danıştayca yürütülmesinin durdurulduğu, kararı temyize konu davanın mükerrer olarak açıldığı, tesis edilen işlemde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi: Olayda, davalı İdarece, … gün ve … sayılı giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaya ilişkin olarak karara bağlanan para cezası ve hesaplanan faizin ödenmemiş olan %80’inin (Dairemizin 1.2.2005 gün ve E:2004/3630 sayılı yürütmenin durdurulması kararına dayanılarak) tahsili amacıyla, 6183 sayılı Kanunun 56’ncı maddesi uyarınca işlem tesis edilmiş ise de; sözü edilen işlemle takip edilen kamu alacağı için daha önce (yine aynı Kanunun aynı maddesi uyarınca) tesis edilmiş olan 11.11.2003 gün ve 175745 sayılı işlemin iptali yolundaki … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:… sayılı kararı Dairemizin 14.11.2006 gün ve E:2004/3630; K:2006/3391 sayılı kararıyla, “tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı” gerekçesiyle bozulmuş olduğundan ve böylelikle, gümrük idaresince bir sonraki aşamaya geçilerek kamu alacağının ödenmeyen kısmının, başka bir işlem tesisine gerek kalmadan, doğrudan (teminat mektubunun nakte çevrilmesi suretiyle) cebren tahsili mümkün hale geldiğinden, gerekmediği halde (fuzulen) tesis edilen işlemin, istemin özeti bölümünde yazılı gerekçeyle iptali yolundaki mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’un Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz başvurusu, İzmir Gümrük Müdürlüğünde tescilli … gün ve … sayılı giriş beyannamesi ile … gün ve … sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında geçici olarak ithal edilen eşya sebebiyle giriş esnasında tahakkuk ettirilerek teminata bağlanan gümrük ve katma değer vergilerinden, yurt dışı edilmeyen eşyaya ait kısmı üzerinden hesaplanan faiz ve karara bağlanan para cezasının %80’inin tahsili amacıyla, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 56’ncı maddesi uyarınca tesis edilen işlemi iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
Dava dosyası ile Dairemizde bulunan E:2004/3630 sayılı dosyanın birlikte incelenmesinden, … gün ve … sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında, işlendikten sonra yurt dışı edilmek kaydıyla geçici olarak ithal edilen ham madde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerine ait vergilerin giriş esnasında tahakkuk ettirilerek teminata bağlandığı; daha sonra Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğinin, 17.1.2002 gün ve 714 sayılı yazısıyla, söz konusu eşyadan bir kısmının yurt dışı edilmediği hususunun tespit edildiğinden bahisle, İzmir Gümrük Müdürlüğünce, davacı Şirkete 26.2.2002 tarihinde tebliğ edilen 15.2.2002 gün ve 22613 sayılı işlemle, yurt dışı edilmeyen eşyaya ait gümrük ve katma değer vergileriyle hesaplanan faizin ve kaynak kullanımını destekleme fon payı ile cezai faizin ödenmesinin istenildiği; davacı tarafından, …gün ve … sayılı dilekçeyle, 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunundan yararlanmak için başvurulduğu; davalı İdarece, anılan Kanuna göre hesaplanarak, 28.4.2003 gün ve 64549 sayılı işlemle davacıya bildirilen borcun bir kısmının davacı tarafından ödendiği, bir kısmının da, banka teminat mektuplarının nakde çevrilmesi suretiyle tahsil edildiği; ödenmeyen borcun tahsili amacıyla, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 56’ıncı maddesi uyarınca tesis edilen 11.11.2003 gün ve 175745 sayılı işlemin ise, … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:… sayılı kararıyla iptal edilmesi üzerine, davacı tarafından, mahkeme kararı doğrultusunda, 4811 sayılı Kanuna göre hesaplanan miktarın (vergilerin tamamı, ceza ve faizin ise %20’sinin) 8.12.2004 tarihinde, gümrük veznesine yatırıldığı; davalı İdarece, sözü edilen mahkeme kararının yürütmesinin durdurulmasına dair, Dairemizin 1.2.2005 gün ve E:2004/3630 sayılı kararına istinaden, kamu alacağının, kalan (para cezası ve hesaplanan faizin), %80’inin tahsili amacıyla dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece, dava konusu edilen (18.2.2005 gün ve 20597 sayılı) işlemle takip edilen alacak için daha önce tesis edilen (11.11.2003 gün ve 175745 sayılı) işlemin iptali yolundaki mahkeme kararının yürütülmesinin, Danıştay Yedinci Dairesince durdurulması üzerine, sözü edilen yürütmenin durdurulması kararına istinaden dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, Danıştayca henüz esas hakkında karar verilmediği, bu safhada, teminatın paraya çevrilmesinin gerekli ve zorunlu olduğunun kabulünün mümkün bulunmadığı gerekçesiyle, işlemin iptaline karar verilmiştir.
Türk İdari Yargı Sisteminde kabul edilmiş olan, yürütmenin durdurulması müessesesi, ilk derece idari yargı yerlerinde ve ilk derece idari yargı yeri sıfatıyla Danıştayda açılan davalarda ve kanun yolları (temyiz, itiraz ve kararın düzeltilmesi başvuruları) aşamasında olmak üzere, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27 ve 52’nci maddelerinde ayrı ayrı düzenlenmiştir.
Aynı Kanunun 28’inci maddesinin 1’inci fıkrasında yer alan, İdarenin, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu hükmüyle de, yürütmenin durdurulması kararlarına, niteliği ve etkisi bakımından, esasa ilişkin kararlarla eşit bir hukuki nitelik kazandırılmıştır.
Bu itibarla, ilk derece idari yargı yerlerinin kararlarının, üst idari yargı yerince yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi durumunda, diğer yargı yerlerince, sözü edilen karar dayanak alınarak, yürütmenin durdurulması kararını etkisiz kılabilecek şekilde karar verilemeyecektir. Aksi bir uygulama, yürütmenin durdurulması müessesesinin varlık nedenine aykırı olacaktır.
Bu sebeple, Danıştay Yedinci Dairesince verilen, 1.2.2005 gün ve E:2004/3630 sayılı yürütmenin durdurulması kararına istinaden tesis edilen işlemin, Mahkemece, istemin özeti bölümünde yazılı gerekçeyle, Dairemizin yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararını etkisiz kılacak şekilde iptal edilmiş olması, Usul Hukuku kurallarına uygun değildir.
Olayda, davalı İdarece, para cezası ve hesaplanan faizin ödenmemiş olan %80’inin (Dairemizin 1.2.2005 gün ve E:2004/3630 sayılı yürütmenin durdurulması kararına dayanılarak) tahsili amacıyla, 6183 sayılı Kanunun 56’ncı maddesi uyarınca işlem tesis edilmiş ise de; sözü edilen işlemle takip edilen kamu alacağı için daha önce (yine aynı Kanunun aynı maddesi uyarınca) tesis edilmiş olan 11.11.2003 gün ve 175745 sayılı işlemin iptali yolundaki … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:… sayılı kararı, Dairemizin 14.11.2006 gün ve E:2004/3630; K:2006/3391 sayılı kararıyla, “tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı” gerekçesiyle bozulmuş olduğundan ve böylelikle, gümrük İdaresince bir sonraki aşamaya geçilerek kamu alacağının ödenmeyen (%80’lik) kısmının, başkaca bir işlem tesisine gerek kalmadan, doğrudan (teminat mektubunun nakte çevrilmesi suretiyle) cebren tahsili mümkün hale geldiğinden, anılan kamu alacağı için, yeniden, 6183 sayılı Kanunun 56’ncı maddesi uyarınca işlem tesisine gerek yoktur.
Bu durumda, gerekmediği halde (fuzulen) tesis edilen işlemin iptali yolundaki, temyize konu mahkeme kararı, cebren tahsil aşamasına gelmiş olan kamu alacağının tahsiline engel teşkil edemeyeceğinden, istemin özeti bölümünde yazılı gerekçeyle verilen mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddine, 14.11.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.