7. Daire         2002/2206 E.  ,  2003/3136 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2002/2206
Karar No : 2003/3136

Temyiz İsteminde Bulunan: Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
Karşı Taraf : … Madencilik İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
Vekilleri : 1- Av. …
2- Av. …
İstemin Özeti : … Gümrük Müdürlüğünde tescilli … gün ve … sayılı geçici giriş beyannamesi kapsamı eşyanın, tahsis amacına uygun olarak kullanılmadığından bahisle, söz konusu eşya için verilen teminat mektubunun nakde çevrilmesine ilişkin olarak tesis edilen işlemi ve Gümrük Kanununun 149’uncu maddesi uyarınca davacı Şirket adına kesilen para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemi; davalı idarenin süreye ilişkin defi yerinde görülmeyerek, dosyanın incelenmesinden, geçici ithal yoluyla yurda getirilen geminin 30.7.1999 tarihinde resmi makamlardan izin almadan, demirli bulunduğu … Limanını terkettiğinden bahisle ithal esnasında verilen teminat mektubunun nakde çevrildiğinin ve teminatın iki katı tutarında para cezası kesildiğinin anlaşıldığı; olayda, maden kömürü ve kum çıkartma işlerinde kullanılmak üzere … tarihinde yurda sokulan geminin, 30.7.1999 tarihinde Türk kara sularını haber vermeden terk ettiği sabit ise de, söz konusu terk işleminin davacı Şirketin bilgisi dışında olduğu, davacı Şirketçe olayın öğrenilmesinden itibaren yurt içindeki ilgili tüm birimlere ihbarda bulunulduğu, geminin yurdu terk etmesinin de davacı Şirketin işletme ruhsatının iptal edilmesi nedeniyle Sahil Güvenlik Komutanlığının emri doğrultusunda gerçekleştiğinin saptandığı; hal böyle olunca, geminin tahsis amacına uygun kullanılmadığından söz edebilmenin mümkün olamayacağı sonucuna ulaşıldığı; öte yandan, süresinden sonra yurt dışına çıkan geminin giriş ayniyatına uygun olmadığı yönünde idarece bir tespit yapılmadan, 1990/132 sayılı Genelge hükümlerinin uygulanamayacağı gerekçesiyle iptal eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:… sayılı kararının; geçici olarak ithal edilen geminin, tahsis amacına uygun olarak kullanılmaması nedeniyle davacı Şirketçe verilen teminat mektubunun nakde çevrilmesinin ve Gümrük Kanununun 149’uncu maddesi uyarınca para cezası kesilmesinin yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: İstemin reddi gerektiği yolundadır.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi: Temyiz başvurusu; davacı Şirketin geçici ithal ettiği geminin, tahsis amacına uygun çalıştırılmaması ve gümrük müdürlüğünün bilgisi olmadan yurt dışına çıkarılması nedeniyle ithal esnasında verilen teminatın nakde çevrilmesine ilişkin işlemi ve davacı Şirket adına kesilen para cezasına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin işlemi iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
2577 sayılı Yasanın 7’inci maddesinin 1’inci fıkrasında, dava açma süresinin vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu hükme bağlanmıştır.
Davacı Şirket tarafından iptali istenen 2.2.2000 gün ve 4115 sayılı teminatın nakde çevrilmesi işlemine karşı, 30 günlük süre geçtiğikten sonra 6.9.2000 tarihinde açılan davada, süre aşımı bulunmaktadır.
Mahkeme kararının; davacı Şirket adına para cezası kesilmesine ilişkin hüküm fıkrasına gelince:
Davacı Şirket adına para cezası kesilmesi, geçici ithal edilen eşyanın tahsis amacına uygun olarak kullanılmaması ve süresinden önce yurt dışına çıkarılması sebeplerine dayanmakta olup; mahkemece, uyuşmazlığın kaynağı eksik incelenerek karar verilmiş bulunmaktadır.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Geçici ithal suretiyle Türkiye’ye sokulan tarak gemisinin işlemleri yaptırılmadan yurt dışına çıkışı sebebiyle geçici ithal sırasında alınan 1.507.516.850.000.- lira teminat mektubunun nakde çevrilerek irat kaydedilmesi ve teminat tutarının 2 katı para cezası kesilmesi işlemini iptal eden …’üncü Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması talep edilmektedir.
İhtilaf konusu İngiliz Bandıralı … isimli tarak gemisi davacı şirket tarafından … tarihli gümrük giriş beyannamesi ile 2 yıl süreyle geçici ithal sureti ile Türkiye’ye ithal edilmiştir.
Ancak; mezkur tarak gemisinin Karadenizdeki çalışmaları Sahil Güvenlik Komutanlığınca Kabotaj Kanununu ihlal ettiği gerekçesiyle durdurularak Türk karasularını terk etmesi bildirilmiştir.
Ayrıca, tarak gemisini getirten davacı şirketin maden işletme ruhsatının da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca 19.1.1998 tarihinde iptal edilmiş olduğunun bildirilmesi üzerine, adı geçen tarak gemisi 30.7.1999 tarihinde resmi mercilere haber vermeden Türkiye’yi terk etmiştir.
… isimli tarak gemisine … limanında bağımsız kuruluş olan … tarafından yapılan sörvey sonucunda Türk Gümrüğüne girişte tutulan raporda yazılı teçhizatında eksiklik veya fazlalık bulunmadığı tespit edilmiştir.
Bu durumda; davacı şirket tarafından … tarihinde 2 yıl süre ile geçici ithali yapılan … isimli tarak gemisinin, 30.7.1999 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinden Sahil Güvenlik Komutanlığının emri ile Türkiye’yi terk etmesi 2 yıllık geçici ithal süresi içinde bulunduğundan ve bu terk sırasında gemi teçhizatında herhangi bir artış veya eksilme bulunmadığı bağımsız kuruluş olan … tarafından tespit ve tevsik edildiğinden ve mücbir sebeple kanuni süresi içinde yapılan, Türkiye’yi terk fiilinin bizzat davacı şirket tarafından resmi mercilere bildirilmiş olduğundan mevzuata aykırı olarak yapılan teminat mektubunun irat kaydedilmesi işlemi ile 2 kat para cezasının iptaline karar veren …’üncü Vergi Mahkemesi kararı, olay tarihinde yürürlükte bulunan 1615 sayılı Gümrük Kanununun 118’inci maddesi ile 119’uncu maddesi hükümlerine ve 22.9.1990 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 1990/132 sayılı Maliye Bakanlığı Genelgesi hükümlerine uygun bulunduğundan, hukuki mesnedi bulunmayan temyiz talebinin reddi ile …’üncü Vergi Mahkemesi kararının tasdiki gerekeceği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz başvurusu; davacı Şirket adına tescilli … gün ve … sayılı geçici giriş beyannamesiyle ithal edilen eşyanın tahsis amacına uygun olarak kullanılmadığından bahisle gümrük vergi ve resimlerine ilişkin olarak verilen teminat mektubunun nakde çevrilmesine ilişkin işlemi ve davacı Şirket adına kesilen para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemi iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7’nci maddesinin 1’inci fıkrasında, dava açma süresinin vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu belirtilmiş; 15’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendinde ise, süre aşımı halinde davanın reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Olayda, geçici ithal edilen eşyaya ilişkin olarak tahakkuk ettirilen gümrük vergi ve resimleri ile ilgili teminat mektubunun nakde çevrilmesi yolunda bankaya 2.2.2000 tarihinde yazı gönderildiği,davacı Şirketin de teminat mektubu tutarı vergi ve resimleri 23.2.2000 tarihinde … Gümrük Müdürlüğüne ödediği ihtilafsız olup;davacı Şirketçe teminatın nakde çevrilmesi yolundaki işleme en geç bu tarihte muttali olunduğunun kabulü gerekir. Hal böyle olunca; teminat mektubunun nakde çevrilmesi yönünde tesis edilen işleme karşı 30 gün içinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirilerek 6.9.2000 tarihinde açılan davanın süre aşımı sebebiyle reddi yukarıda anılan Yasa hükmünün gereği olup; Vergi Mahkemesince işin esasına girilerek istemin özeti bölümünde yazılı gerekçeyle verilen kararın teminat mektubuna ilişkin hüküm fıkrasında bu nedenle isabet görülmemiştir.
Mahkeme kararının; para cezasına ilişkin hüküm fıkrasına gelince:
Dosyanın incelenmesinden; davacı Şirket adına tescilli … gün ve … sayılı geçici giriş beyannamesiyle ithal edilen geminin,tahsis amacına uygun olarak kullanılmaması ve 30.7.1999 tarihinde hiçbir gümrük işlemi yaptırmadan Türk kara sularını terk etmesi nedeniyle ithal esnasında tahakkuk ettirilen gümrük vergi ve resimleri tutarında verilen teminat mektubunun nakde çevrilmesi yönünde işlem tesis edildiği ve 1615 sayılı Gümrük Kanununun 149’uncu maddesi uyarınca para cezası kesildiği, para cezası kararına karşı yapılan itirazın da, dava konusu edilen işlemle, ithal edilen eşyaya ilişkin olarak verilen … günlü taahhütnamede beyan edilen tahsis amacına uygun olarak kullanılacağı yere ait … gün ve … sayılı işletme ruhsatının, 19.1.1998 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından iptal edildiği, geminin maden kömürü ve kum çıkartma işlemlerinde kullanılmasının yasal yönden mümkün olmaması ve bu durumun anılan firma tarafından bilinmesine rağmen, bu amaçla kullanılacağı taahhüt edilerek geçici ithal talebinde bulunulması nedeniyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu açıklamaya göre, olayda, davacı Şirket adına kesilen para cezası, mahkeme kararında söylendiğinin aksine, geminin usulüne uygun olarak Yurda geçici ithal edilmesinden sonra amacına uygun çalıştırılmaması ve izinsiz yurt dışı edilmesi sebebine değil; dava konusu 8.6.2000 gün ve 3272 sayılı itirazın reddine dair kararda da açıkça vurgulandığı üzere, geminin geçici ithalinin usulsüz olarak yapılması sebebine dayalı bulunmaktadır. Dolayısıyla, Mahkeme kararının, maddi olayın hatalı nitelendirilmesiyle verilen anılan hüküm fıkrasında da, bu bakımdan isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne ve mahkeme kararının bozulmasına; bozma kararı üzerine, Mahkemece, yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 22.5.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.