7. Daire 2001/449 E. , 2004/743 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2001/449
Karar No : 2004/743
Temyiz İsteminde Bulunan: Babaeski Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : … Gıda Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
İstemin Özeti : Uzlaşılan vergi ve cezanın gecikme faiziyle birlikte tahsili amacıyla düzenlenip tebliğ edilen ödeme emrinin gecikme faizine ilişkin kısmının iptali istemiyle açılan davada; dosyada mevcut belgelerin incelenmesinden, davacı Şirketin 1994 yılına ait işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen raporda, mal alışında bulunduğu … Pazarlama ve Basım Sanayi Limited Şirketinin 1994 yılına ilişkin katma değer vergisi beyannamelerini vermediğinin tespit edilmesi nedeniyle, bu Şirketten yapılan alışlara ilişkin katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağının belirlendiğinin ve konunun takdir komisyonuna sevkinin önerildiğinin; takdir komisyonu kararı uyarınca, davacı Şirkete haksız olarak iade edildiği belirlenen katma değer vergisinin geri alınması amacıyla tarhiyat yapılıp, kaçakçılık cezası kesildiğinin; davacı Şirket tarafından salınan vergi ve kesilen cezada uzlaşmaya varıldığının; daha sonra da, uzlaşmaya varılan vergi ve ceza ile bunlara ilişkin olarak hesaplanan gecikme faizinin tahsili amacıyla, dava konusu ödeme emrinin düzenlenip tebliğ edildiğinin anlaşıldığı; olayda, haksız olarak iade edilen katma değer vergisinin, kaçakçılık cezalı olarak istenilmesi üzerine uzlaşmaya varılmış olduğu; gecikme faizinin, iadenin yapıldığı tarihle uzlaşma tarihi arasında geçen süre için hesaplandığı, haksız olarak iade edilen verginin idarece geri istenilmesi halinde ödeme süresinin ne olacağı konusunda, gerek Katma Değer Vergisi Kanununda ve gerekse Vergi Usul Kanununda herhangi bir hüküm bulunmadığı; ödeme süresinin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 37’nci maddesi hükmüne göre tespitinin icap ettiği gibi hususlar dikkate alındığında, ortada, niteliği itibarıyla, ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmadığı sonucuna varıldığı; böyle olunca da, fazladan alındığı anlaşılan katma değer vergisi iadesi için, 213 sayılı Kanunun 112’nci maddesi hükmüne göre gecikme faizi istenilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle iptal eden … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…; K:… sayılı kararının; olayda, kaçakçılık cezalı olarak yapılıp üzerinde uzlaşmaya varılan tarhiyatın, inceleme raporuna dayalı olarak takdir komisyonunca saptanan matrah üzerinden re’sen yapıldığı; re’sen yapılan ve uzlaşmaya varılan tarhiyat için gecikme faizi hesaplanmasının yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’nın Düşüncesi: Davacı Şirket hakkında yapılan katma değer vergisi tarhiyatlarının dayanağı, iade haklarının doğduğu vergilendirme dönemlerinde verilen katma değer vergisi beyannamelerinin, verginin matrahı yönünden gerçek durumu yansıtmamasıdır. Bu şekilde hesaplanan vergi matrahı, Vergi Usul Kanununun 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasının 6’ncı bendi uyarınca re’sen takdir edilmiş sayılacağından, yapılacak tarhiyatın yöntemi de re’sendir. Tarh edilen vergilerin tarhiyat sonrası uzlaşma başvurusuna konu edilerek, uzlaşmaya varılması da, bunun kanıtıdır. Dolayısıyla; vergi mahkemesi kararının gecikme faizine ilişkin hüküm fıkrası, maddi olayın ve hukuki durumun hatalı nitelendirilmesine dayalıdır.
Bu bakımdan mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; yağ imalatı ve satışıyla uğraşan davacı Şirketin 1994 yılına ait işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen raporda; … Pazarlama Ticaret ve Basım Sanayi Limited Şirketinden temin edilmiş olan mal alış faturalarının, muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı oldukları; bu nedenle, davacı Şirket tarafından beyan edilen katma değer vergisi matrahının aynen kabul edilmesi, ancak, indirilebilir katma değer vergisi miktarından anılan faturalarda kayıtlı katma değer vergilerinin tenzil edilmesi ve olayın takdir komisyonuna sevki gerektiğinin belirtildiği, ardından, olayın, takdir komisyonuna sevk edildiği; takdir komisyonunca, anılan raporda yer alan öneriler doğrultusunda karar tesis edildiği; Vergi Dairesi Müdürlüğünce de, hem rapora, hem de takdir komisyonu kararına dayanılarak, anılan faturalar nedeniyle davacı Şirkete haksız olarak iade edildiği belirtilen katma değer vergilerinin geri alınması amacıyla, Ekim/1994 dönemi için, katma değer vergisi salınıp, kaçakçılık cezası kesildiği; buna ilişkin ihbarnamede, tarhiyatın normal vade tarihinden itibaren gecikme faizi uygulanacağının da belirtildiği; davacı Şirket tarafından, söz konusu vergi ve cezanın dava konusu edilmeyip, uzlaşmaya gidildiği; uzlaşmaya varılması üzerine, 22.2.2000 tarihli tutanağın düzenlenmesinin ardından, uzlaşmaya varılan vergi ve cezalar ile hesaplanan gecikme faizi için tahakkuk fişi düzenlendiği, tahakkuka bağlanan vergi, ceza ve faizin ödenmemesi üzerine de, dava konusu ödeme emrinin düzenlenerek tebliğ edildiği; söz konusu ödeme emrinin dava konusu edilen gecikme faizine ilişkin kısmının, Vergi Mahkemesince, istemin özeti bölümünde yazılı gerekçe ile iptal edildiği anlaşılmıştır.
213 sayılı Kanunun Dördüncü Kitabının Üçüncü Kısmının, “Uzlaşma” başlıklı, Üçüncü Bölümünde yer alan Ek 1’inci maddenin olay tarihinde yürürlükte olan şeklinde; tarhiyat sonrası uzlaşma müessesesinin işletilebilmesi için, ortada, ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir vergi tarhının bulunması, ön koşul olarak kabul edilmiştir.
Olayda da, yapılan vergi incelemesinde, … Pazarlama ve Basım Sanayi Limited Şirketince davacı Şirkete düzenlenen faturalarda kayıtlı katma değer vergilerinin indirim ve iade konsu edilemeyeceğinin tespiti üzerine, düzenlenen inceleme raporu uyarınca ve takdir komisyonu kararına dayalı olarak, davacı Şirkete iade edilmiş olan katma değer vergilerinin geri alınması amacıyla tarhiyat yapılıp, kaçakçılık cezası kesilmiş; tarh edilen vergi ve kesilen cezada, yukarıda açıklanan Ek 1’inci madde hükmü uyarınca uzlaşmaya varılmıştır.
Görüldüğü üzere; davacı Şirket hakkında açıklanan şekilde yapılan katma değer vergisi tarhiyatlarının dayanağı, iade haklarının doğduğu vergilendirme dönemlerinde verilen katma değer vergisi beyannamelerinin, verginin matrahı yönünden gerçek durumu yansıtmamasıdır. Bu şekilde hesaplanan vergi matrahı, Vergi Usul Kanununun 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasının 6’ncı bendi uyarınca re’sen takdir edilmiş sayılacağından, yapılacak tarhiyatın yöntemi de re’sendir. Tarh edilen vergilerin tarhiyat sonrası uzlaşma başvurusuna konu edilerek, uzlaşmaya varılması da, bunun kanıtıdır. Dolayısıyla; vergi mahkemesi kararının gecikme faizine ilişkin hüküm fıkrası, maddi olayın ve hukuki durumun hatalı nitelendirilmesine dayalıdır.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabulü ile vergi mahkemesi kararının bozulmasına; bozma kararı üzerine Mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 23.3.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.