7. Daire 2000/8348 E. , 2004/122 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2000/8348
Karar No : 2004/122
Temyiz İsteminde Bulunan: Dışkapı Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : … Sağlık Turizm İnşaat Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi
İstemin Özeti : Muhteviyatı itibarıyla gerçek dışı belgelerle haksız katma değer vergisi indiriminden yararlanmak suretiyle vergi zıyaına neden olunduğundan bahisle, inceleme raporuna dayanılarak 1998 yılının 4, 5, 6, 7, 8 ve 12’nci dönemleri için davacı Şirket adına salınan katma değer vergisi ile kesilen kusur cezasına ilişkin işlemi; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10 ve 29’uncu maddeleriyle 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3’üncü maddesini açıklayarak, dava dosyasının ve davacı adına fatura düzenleyen … İnşaat Taahhüt Hafriyat Pazarlama Sanayi Limited Şirketi hakkında düzenlenen inceleme raporunun incelenmesinden, davacı adına, adı geçen Şirket tarafından düzenlenen faturanın muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı olduğundan bahisle, bu faturaya istinaden yapılan indirimlerin kabul edilmemesi suretiyle tarhiyat yapıldığı anlaşılmış ise de; davacının satın aldığı röntgen cihazı dolayısıyla, sözü edilen Şirket tarafından düzenlenen faturanın sahte olduğu ve davacının bu cihazı başkasından satın aldığı yolundaki iddianın yeterli bir tespite dayandırılmadığı ve somut delillerle kanıtlanamadığı; öte yandan … Bankası … Şubesinin 9.9.1999 gün ve 529 sayılı yazısında da, davacıya kullandırılan 5.000.000.000.- Türk lirası tutarındaki tesis kredisi karşılığı olarak yukarıda adı geçen satıcı firmanın düzenlediği … gün ve … numaralı toplam 4.300.000.000.- Türk lirası tutarındaki fatura karşılığında Şirket yetkilisi …’a … tarihinde 2.700.000.000.- lira ödendiğinin belirtilmesi karşısında, söz konusu faturanın sahte olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptal eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:… sayılı kararının; tesis edilen işlemin yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi: Davacı adına, kendi faaliyet konusuna girmemesine rağmen, röntgen cihazı satışına ilişkin olarak fatura düzenleyen … İnşaat Taahhüt Hafriyat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen inceleme raporundan, adı geçen Şirket yetkililerince de kabul edildiği üzere, Şirketin gerçek bir mal satımına dayanmaksızın komisyon karşılığında gerçek dışı fatura düzenlediği saptanmış bulunduğundan, söz konusu faturaya istinaden yapılan indirimlerin kabul edilmemesi suretiyle tesis edilen işlem yerinde olup, aksi yolda verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerekmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin 1996 yılı defter ve belgelerinin incelenmesi sonucu,piyasadan katma değer vergisi dahil 575.000.000 liraya satın aldığı ikinci el rontgen cihazını … İnş.Taah.Paz.San.ve Tic.Şti’den 4.300.000.000 liraya satın alınmış gibi kayıtlarına intikal ettirdiği, faturayı düzenleyen şirketin, piyasaya % 2-3 oranında komisyon karşılığı sahte fatura düzenlediği hususunun bu şirketin ortağı ve müdürü …’ın ve işçisinin ifadesiyle tespit edildiği ve bu konudaki tespitlerin vergi tekniği raporu ile de ortaya konulduğu, dolayısıyla yükümlü şirket adına düzenlenen faturada yer alan katma değer vergisi indiriminin kabul edilemeyeceği ileri sürülerek düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak 1996/Aralık dönemi ile 1997,1998,1999 yılları için yapılan kusur cezalı katma değer vergisi tarhiyatını terkin eden vergi mahkemesi kararının bozulmasının istenildiği anlaşılmaktadır.
İhtilafa konu olayda, yükümlü şirkete fatura düzenleyen firma hakkındaki vergi tekniği raporunda,1996 yılı katma değer ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilmediği, bu vergilerle ilgili olarak takdir olunan matrahlar üzerinden tarhiyat yapıldığı belirtilmekle beraber,vergi mahkemesince verilen kararda; adı geçen şirketin düzenlediği 4.3000.000.000 liralık fatura karşılığında şirketin yetkilisi …’a … Bankası … Şubesi tarafından yükümlüye sağlanan tesis kredisinin 2.700.000.000 liralık kısmının ödendiği, dolayısıyla sözü edilen faturanın sahte olmadığı gerekçesiyle tarhiyatın terkin edildiği anlaşılmıştır.
Banka tarafından yükümlüye kullandırılan girişimci tesis kredisi karşılığı ibraz edilen faturaya dayanılarak ödeme yapılmış olması,faturanın gerçek olduğunun kanıtı sayılamayacağı gibi, satıcı firma hakkında inceleme yapılmasını da engellemeyecektir.
Öte yandan katma değer vergisi inikas eden bir vergi olduğundan, faturalarda yer alan katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için, alıcının satıcıya ödediği verginin,satıcı tarafından beyan edilerek vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.Bu durumda düzenlenen faturanın gerçek bir ticari ilişkiye dayanıp dayanmadığının saptanması, ancak, … İnş.Taah. Şirketi kayıtlarında yapılacak bir inceleme ile ortaya çıkacağından, katma değer vergisinin ödenip ödenmediği, defter kayıtları ve beyannameye dahil edilip edilmediği hususunun araştırılması ve sonucuna göre değerlendirilmesi icap etmektedir.
Kaldı ki fatura düzenleyen şirket hakkında da tarhiyat yapıldığı ileri sürülmüş olmasına karşın, Mahkemece bu hususta da bir araştırma yapılmamıştır.
Bu nedenle, gerekli inceleme yapılarak bir karar verilmek üzere vergi mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz başvurusu; muhteviyatı itibarıyla gerçek dışı belgelerle haksız katma değer vergisi indiriminden yararlanmak suretiyle vergi zıyaına neden olduğundan bahisle, katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek, davacı Şirket adına, re’sen salınan katma değer vergisi ile kesilen kusur cezasına ilişkin işlemi iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3’üncü maddesinin (B) fıkrasında, vergilendirmede, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu; gerçek mahiyetin, yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği; vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan tanık ifadesinin, ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı; iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde, ispat külfetinin bunu iddia edene ait olduğu düzenlemesi yer almıştır.
Bu düzenlemeye göre; belgelerin ve defter kayıtlarının vergi kanunlarında ve bu kanunların vermiş olduğu yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan idari düzenlemelerde öngörülen biçimsel kurallara uygun bulunması ve belgelerin temsil ettiği vergiyi doğuran olayla ilgili diğer biçimsel işlemlerin noksansız yerine getirilmiş olması, örneğin, mükellefiyet tesisi, belge bastırma izni alınması, sevk irsaliyesi düzenlenmesi, çek verilmesi, borsa tescili gibi işlemlerin yapılması, düzenlenen belgelerin ve bu belgelere dayanılarak gerçekleştirilen defter kayıtlarının vergilendirme muamelelerine esas alınması için yeterli değildir. Ayrıca; söz konusu biçimsel işlemlerin, vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyeti ile uyumlu olması da gereklidir.
Vergilendirmeye esas alınan belge ve kayıtların gerçek mahiyetle uyumlu olduğunun söylenebilmesi ise; biçimselliklerinin ötesine geçilerek, belgeyi düzenleyenin iştigal konusu, satmış göründüğü emtia veya yapmış olduğu hizmet bakımından organizasyonu, ekipmanı, işin gerektirdiği sayıda işçinin olup olmadığı, emtia alımlarının gerçekliği, alım-satım için zorunlu veya bu işlemlerin doğal sonucu olan diğer işlemlerin gerçekleştirilme biçimi, ekonomik durumu ile vergilendirme döneminde yapmış göründüğü işin hacmi arasındaki ilişki, kredi kullanıp kullanmadığı, vergi ödevlerinin yerine getirilmesindeki özen gibi unsurlardan hareketle yapılacak inceleme sonuçlarının, ortada gerçek bir mal teslimi veya hizmet ifası olduğunu göstermesine bağlıdır.
Dosyanın incelenmesinden, sağlık hizmetleri işiyle iştigal eden davacı adına, inşaat ve taahhüt işi dolayısıyla 10.6.1996 tarihinde mükellefiyet tesis ettiren … İnşaat Taahhüt Hafriyat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen ve komple röntgen cihazı satışına ilişkin olan … tarihli faturanın muhteviyatı itibarıyla gerçek dışı olduğundan bahisle, bu faturaya istinaden yapılan indirimlerin kabul edilmemesi suretiyle dava konusu işlemin tesis edildiği; sözü edilen Şirket hakkında yapılan inceleme sonucunda düzenlenen vergi tekniği raporunda, Ankara Valiliği Emniyet Müdürlüğünün istemi üzerine 10.6.1996 ila 31.12.1996 dönemlerine ait hesaplarının incelenmesi için çıkarılan davetiyenin, Şirket ve ortaklarının adreslerinde bulunamadıklarından dolayı tebliğ edilemediği, Şirketin 1996 yılı kurumlar vergisi beyannamesi ile Aralık/1996 dönemine ait katma değer vergisi beyannamesini vermediği, 10.12.1998 tarihli yoklamada, işyerinin kapalı olduğu, muhatabın tanınmadığı, başka bir adresinin bilinmediğinin saptandığı, Mali Şube ekiplerince Şirketin işyerinde yapılan aramada, Şirket ortağı … ile işçisi …’ın yakalandığı ve Şirket adına basılmış faturalar, 4 adet plastik kaşe ile diğer bazı üçüncü şirketlere ait faturaların zaptedildiği; piyasaya komisyon karşılığında fatura kesmek, faturalar üzerinde tahrifat yapmak suçlamasıyla … Cumhuriyet Başsavcılığının hazırlık soruşturması kapsamında Emniyet Müdürlüğündeki ifadesinde, Şirket ortağı …’ın, Şirketi kurduktan sonra işlerinin bozulması üzerine, Maliyenin izni ile bastırdıkları beşer cilt fatura, sevk irsaliyesi ve tahsilat makbuzunu, aralarında davacı Şirketin de bulunduğu birçok firma adına komisyon karşılığında düzenlediklerini, bazı faturalar üzerinde tahrifat yaptıklarını belirttiği, Şirket işçisinin de aynı yolda ifade verdiği anlaşılmış olup; bütün bu tespitler, davacı Şirket tarafından katma değer vergisi indirimine esas alınan söz konusu faturanın gerçek bir mal alımına dayanmadığını; dolayısıyla, muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı nitelikte bulunduğunu göstermektedir.
Öte yandan; 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunun 506’ncı maddesinde, şirket mukavelesinde işletmenin konusunun açıkça yazılmasının zorunlu olduğu belirtilmiş, aynı Kanunun 511’inci maddesinde, işletmenin konusunun tescil ve ilan edileceği öngörülmüştür.
Buna göre; mükellefiyetinin konusu inşaat ve taahhüt işleri olan fatura düzenleyen Şirketin vergi idaresinin bilgisi dışında kalan, yani faaliyet konusu olmayan bir alanda emtia satmasının mümkün olmaması nedeniyle, röntgen cihazı satımı için düzenlenen faturanın gerçek mal teslimine ilişkin olmadığı sonucuna ulaşılmış olup, bu faturaya istinaden yapılan indirimlerin kabul edilmemesi suretiyle yapılan işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığından, işlemin iptali yolunda verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Mahkemece, … Bankası … Şubesinin, davacı adına kullandırılan 5.000.000.000.- Türk lirası tutarındaki genç girişimci tesis kredisinden, satıcı firma olan … İnşaat Taahhüt Hafriyat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin düzenlediği … tarihli toplam 4.300.000.000.- liralık fatura karşılığında, davacı Şirket yetkilisi …’a 2.700.000.000.- lira ödendiği yolundaki 9.9.1999 gün ve 529 sayılı yazısına istinaden, kullanılan faturanın sahte olmadığı belirtilmiş ise de; yukarıda yer verilen tespitler karşısında söz konusu yazının, tek başına, davacı adına anılan Şirketçe düzenlenen faturanın gerçek bir mal satımına ilişkin olduğunun kanıtı olarak kabul edilmesine olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne; mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine Mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 27.1.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.