7. Daire 2000/7995 E. , 2004/702 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2000/7995
Karar No : 2004/702
Temyiz İsteminde Bulunan: Honaz Mal Müdürlüğü
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Eczacılık faaliyetinde bulunan davacının, 1995 yılında elde ettiği hasılatın bir kısmını kayıt dışı bıraktığının inceleme raporuyla saptandığından bahisle, Aralık dönemi için, adına, katma değer vergisi salınmasına ve ağır kusur cezası kesilmesine ilişkin işlemi; davacının defter ve belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda, Aralık ayında 121.759.141.- lira tutarında belgesiz satış yaptığının; bu satışlar nedeniyle tahsil edilmesi gereken 147.140.398.- lira katma değer vergisinin beyannamesine dahil edildiğinde, 18.263.871.- lira indirilecek katma değer vergisinin diğer döneme devrettiğinin ve uyuşmazlık konusu dönemde, ödenecek vergi bulunmadığının belirtildiği; bilirkişi tarafından yapılan açıklamaların, Mahkemelerince de uygun bulunduğu gerekçesiyle iptal eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:… sayılı kararının; inceleme raporuna dayanılarak davacı adına tarh edilen vergi ve kesilen cezanın yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden; eczacılık faaliyetinde bulunan davacının defter ve belgelerinin bilirkişi tarafından incelenmesi sonucunda, bir miktar gelirini kayıt dışı bıraktığından bahisle ek tarhiyat önerildiği; söz konusu matrah farkının tespitinde, inceleme elemanınca, dönem başı mal stoğundan %3 oranında firenin düşülmesinden sonra kalan miktarla dönem sonu mal stoğunun dönem içi mal alışlarından çıkarılması ve uygulanan iskontonun da dahil edilmesi suretiyle bulunan, satılan malın maliyet bedeline, davacının ifade tutanağında belirttiği %20 oranındaki satış karının uygulanmasıyla, toplam satış tutarının belirlendiği, bu meblağla, kayıtlarında yer alan mal satış miktarı arasındaki farkın ise kayıt dışı hasılat olarak saptandığı anlaşılmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 24’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (c) bendinde, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dahil olduğu hükme bağlanmıştır.
Mahkemece, eczacılık faaliyetinde, %20 oranındaki kanuni iskontonun (eczacılık karı) düşülmesi yanında, mal fazlası iskontosu, müşteri iskontosu ve peşin iskonto gibi faturada gösterilen özel iskontoların da düşülmesinden sonra kalan tutarın maliyet bedeli olarak dikkate alınması gerekirken, bilirkişi raporunun esas alınması suretiyle matrah farkı bulunmasında isabet bulunmadığı gerekçesiyle işlem iptal edilmiş ise de; 3065 sayılı Kanunun yukarıda anılan maddesi uyarınca, davacı nezdinde düzenlenen tutanakta belirlenen iskonto miktarının matraha dahil edilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Eczacılık faaliyetindeki karlılık oranı ve emtianın cinsine göre oluşacak fire oranının belirlenmesi teknik bir konu olduğundan, bu konuların, yetkili kuruluş olan Türkiye Eczacılar Birliğinden araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabul edilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz başvurusu; eczacılık faaliyetiyle uğraşan davacının, 1995 yılına ilişkin defter ve belgelerinin incelenmesi sonucu, davacının dönem başı mal mevcudu, alışları ve iskontoları toplamından, dönem sonu mal mevcudu, satışları ve iskontolarının düşülmesi ve bulunan farka da, davacının kabul ettiği fire oranının uygulanması suretiyle ortaya çıkan gayrisafi karın, beyan edilenden fazla olduğunun, dolayısıyla, bir kısım hasılatın kayıt ve beyan dışı bırakıldığının tespit edildiğinden bahisle, inceleme raporuna dayanılarak, re’sen katma değer vergisi salınmasına ve ağır kusur cezası kesilmesine ilişkin işlemi; defter ve belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırmak ve bilirkişice düzenlenen raporda yapılan açıklamaları esas almak suretiyle iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
Uyuşmazlığın çözümü, katma değer vergisi matrahının hesaplanmasında, iskontonun matraha dahil edilip edilemeyeceğinin belirlenmesine bağlıdır. Söz konusu belirleme ile ilgili sorun, hukuksal olup, davacının defter ve belgeleri incelenmek suretiyle çözümlenebilecek niteliktedir. Davada ortaya çıkan hukuksal sorunların, davaya bakan idari yargı yerince çözümlenmesi ise, Yargılama Hukukunun temel kuralıdır. Bu bakımdan; yalnızca, teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren konularda bilgi ve açıklamaya ihtiyaç duyulan durumlarda bilirkişiye başvurulması, davadaki hukuksal sorunların çözümünün, bilirkişinin vereceği teknik bilgi ve açıklamaların ışığında idari yargı yerince gerçekleştirilmesi, anılan müessesenin ve Yargılama Hukukunun niteliği gereğidir.
Bu bakımdan; Mahkemece, dava konusu uyuşmazlığın, hukuki durumun yorumlanmasıyla çözümlenmesi gerekirken; bilirkişi incelemesi yaptırılarak, tayin olunan bilirkişi tarafından düzenlenen rapor esas alınmak suretiyle dava hakkında karar verilmesinde açıklanan Yargılama Hukuku kuralına uyarlık görülmemiştir.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bozulmasına; bozma kararı üzerine Mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 18.3.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.