7. Daire         1998/808 E.  ,  1999/967 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1998/808
Karar No: 1999/967

Temyiz İsteminde Bulunan : .. Fırça Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Vekili : Av. ..
Karşı Taraf : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına …
İstemin Özeti : Halkalı Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli gümrük giriş beyannamesi muhteviyatı eşyanın 6 yaşından fazla olduğundan bahisle tahsil edilen toplu konut fonu üzerinden alınan katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ve yasal faize hükmedilmesi istemiyle açılan davayı; 2577 sayılı Kanununun 4 ve 7’nci maddelerinden bahisle, davacı tarafından … gün ve 210072 sayılı makbuzla ödenen vergiye karşı onbeş günlük itiraz süresi geçirildikten sonra 26.5.1997 tarihinde itiraz edildiği, davalı idarece cevap verilmemesi nedeniyle süresinden sonra 18.8.1997 tarihli dilekçe ile dava açıldığının anlaşıldığı gerekçesiyle 2577 sayılı Kanunun 15’inci maddesinin 1/b fıkrası uyarınca süre aşımı yönünden reddeden … Vergi Mahkemesinin ..gün ve E:..; K:..sayılı kararının; idare tarafından 3.6.1997 tarihinde tebellüğ edilen başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddi üzerine, 2577 sayılı Kanunun 10. Maddesi doğrultusunda açılan davanın süre aşımı yönünden reddinde isabet bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği yolundadır.
Tetkik Hakimi ..’ın Düşüncesi : Halkalı Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli giriş beyannamesi kapsamı eşya ile ilgili olarak, … tarihinde tahsil edilen gümrük vergi ve resimlerinin iadesi istemiyle, 26.5.1997 günlü dilekçe ile yapılan başvurunun idarece cevap verilmemek suretiyle reddedilmesi üzerine, otuz günlük dava açma süresi içinde 18.8.1997 tarihinde açılan davayı, süre aşımı yönünden reddeden mahkeme kararı yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Uyuşmazlık konusu olayda; Halkalı Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescil edilen … tarihli beyanname ile ithal edilen eşya nedeniyle … tarihli makbuzla tahsil edilen 229.912.500 TL ek katma değer vergisinin yasal faizi ile birlikte iadesi talebiyle açılan davanın süre aşımından reddi yolundaki Vergi Mahkemesi kararının temyizen bozulması istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7. maddesinde dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilen hallerin saklı kalması kaydıyla otuz gün olduğu belirtilmiştir.
Bu durumda, … tarih ve … nolu makbuzla ödenmiş olan ek katma değer vergisinin iadesi talebiyle yasada belirtilen süre geçirildikten sonra 18.8.1997 tarihinde açılan davanın süre aşımından reddi yolundaki Vergi Mahkemesi kararında isabetsizlik görülmemiştir.
Her ne kadar davacı; … tarihli tahsilata karşı gümrük müdürlüğüne itiraz ettiğini ve 2577 sayılı Yasanın 10. maddesine göre davanın süresinde olduğunu iddia etmekte ise de; gümrük mevzuatında idari başvuru yolları itirazın şekil ve şartları özel olarak ayrıca düzenlenmiş olup, dosyanın incelenmesinden onbeş günlük itiraz süresi geçtikten sonra 26.5.1997 tarihinde yapılan itiraz nedeniyle 2577 sayılı Kanunun 10. maddesinin olaya uygulanması imkanı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; Halkalı Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli gümrük giriş beyannamesi kapsamında davacı Şirket tarafından ithal edilen fırça imal makinasının idarece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda 6-10 yaş arasında olduğu hususunun tespit edildiğinden, bahisle, 94/6341 sayılı İthalat Rejimi Kararı uyarınca, makinanın CIF bedelinin %50’si oranında tahsil edilen toplu konut fonu üzerinden, … tarih ve 210072 sayılı makbuzla ödenen katma değer vergisinin iadesi istemiyle, 26.5.1997 tarihli dilekçe ile gümrük müdürlüğüne yapılan başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddi üzerine açılan davanın, mahkemece, 26.5.1997 tarihinde yapılan itiraza idarece cevap verilmemesi nedeniyle süresinden sonra 18.8.1997 tarihli dilekçe ile aynı günde açıldığı ve bu nedenle davada süre aşımı bulunduğu gerekçesiyle incelenmeksizin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
1615 sayılı Gümrük Kanununun 87’nci maddesinde; kanuna göre fazla alındığı anlaşılan gümrük vergisinin, eşyanın fiili ithal tarihinden itibaren bir yıl içerisinde geri verileceği; mükelleflerin, ancak maddi hesap hatası sebebiyle fazla alınmış verginin geri verilmesini, aynı süre içinde isteyebilecekleri; bu fıkra hükmünün, gümrük vergisi ile birlikte gümrüklerce tahsil edilmekte olan bütün vergileri de kapsadığı hükme bağlanmıştır.
87’nci madde kapsamına giren iade istemlerinde hangi mercie başvurulacağı ise, Gümrük Yönetmeliğinin 475’inci maddesinde açıklanmıştır. Buna göre, yükümlüler tarafından fazla ve haksız alındığı iddia edilen vergi ve resimlerin toplam miktarı itibarıyla iadesi için Gümrük Yönetmeliğinin ilgili maddesinde yazılı mercilere başvurulması ve istem hakkında olumsuz işlem tesis edilmesi halinde, bu işlemin iptali istemiyle vergi mahkemesinde dava açılması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Dava Açma Süresi” başlıklı 7’nci maddesinde, dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış, vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu; bu sürelerin idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin; vergi, resim ve harçlar ile mali yükümler ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda, tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı açıklanmış; aynı Kanunun 10’uncu maddesinde de, ilgililerin, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilecekleri; başvuruya altmış gün içerisinde cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı ve ilgililerin, altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde konusuna göre, Danıştayda, idare ve vergi mahkemelerinde dava açabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Olayda; uyuşmazlık konusu eşyalara ilişkin gümrük vergi ve resimlerinin … tarihinde tahsil edilmesi üzerine, davacı şirketin, fiili ithal tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, tahsil edilen gümrük vergi ve resimlerinin iadesi istemiyle Halkalı Giriş Gümrük Müdürlüğüne başvuruda bulunduğu, 26.5.1997 tarihli dilekçenin incelenmesinden anlaşılmış olup; bu başvurunun 2577 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan 10’uncu maddesinde öngörülen süre içerisinde cevap verilmemek suretiyle reddi üzerine işlemeye başlayan otuz günlük süre içinde, 18.8.1997 gününde açılan davayı süre aşımı yönünden reddeden mahkeme kararı yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulüne; mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına 9.3.1999 gününde oybirliği ile karar verildi.