7. Daire         1997/90 E.  ,  1997/3278 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/90
Karar No: 1997/3278

Temyiz İsteminde Bulunan : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına …
Karşı Taraf : … Kimya San. A.Ş.
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Gebze Gümrük Müdürlüğünde tescilli 25.7.1991 gün ve … sayılı gümrük giriş beyannamesi muhteviyatı eşyanın kıymetinin düşük beyan edildiğinden bahisle hesaplanan ek gümrük vergi ve resimlerinin tahsili amacıyla yükümlü şirket adına düzenlenen ödeme emrini; 1615 sayılı Gümrük Kanununun 78,79,80,84 ve 86’ncı maddelerinden bahisle, dosyanın incelenmesinden, dava konusu ödeme emri muhteviyatı ek tahakkukun 17.2.1994 tarihinde tebliği üzerine, yükümlü şirket tarafından Gümrük Kanununun 79’uncu maddesinde belirtilen 15 günlük itiraz süresi geçirildikten sonra, ancak dava açma süresi içinde, mahkemelerinde dava açıldığı, mahkemelerinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararıyla idari itiraz yollarına gidilmeksizin dava açıldığından merci tecavüzü nedeniyle dava dilekçesi ve eklerinin gereği yapılmak üzere Gebze Gümrük Müdürlüğüne gönderildiği, bu kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, anılan gümrük müdürlüğünce karar gereği Gümrük Yönetmeliğinin 410’uncu maddesinin son fıkrası hükmüne göre işlem yapılması gerekirken dava dilekçesinin iade edildiği ve ek tahakkuka süresi içinde itiraz edilmediğinden bahisle doğrudan dava konusu ödeme emrinin düzenlendiğinin anlaşıldığı; tahakkuk işlemi üzerine 80’inci maddede yazılı idari itiraz yoluna başvurulmadan dava açma süresi içinde idari yargı yoluna başvurulması ve merci tecavüzü sebebiyle dilekçenin ilgili gümrük müdürlüğüne gönderilmesi halinde merci tecavüzü kararı üzerine ilgili makamlarca verilecek bir karar olmadan tahakkukun kesinleştiğinden, dolayısıyla tahakkuk konusu amme alacağının tahsil edilebilir hale geldiğinden söz edilemeyeceğinden, henüz kesinleşmemiş bir amme alacağı nedeniyle ödeme emri düzenlenmesinin hukuka uygun görülmediği gerekçesiyle iptal eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararının; yükümlü şirket tarafından dava konusu ödeme emri muhteviyatı ek tahakkuk nedeniyle süresi içinde itiraz edilmediğinden, kesinleşen amme alacağının tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenmesinde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi …’un Düşüncesi :İthal konusu eşyanın kıymetinin düşük beyan edildiğinden bahisle salınan ek gümrük vergi ve resimlerine süresi içinde itiraz edilmediğinden, söz konusu ek tahakkukun tahsili amacıyla yükümlü şirket adına dava konusu ödeme emri düzenlenmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Her ne kadar, …. Vergi Mahkemesinin merci tecavüzü kararı üzerine dava dilekçesi ve eklerinin gönderildiği Gebze Gümrük Müdürlüğünce itirazın süresinde yapılmaması nedeniyle dilekçenin işleme konulmadığı hususu yükümlü şirkete bildirilmemiş ise de, bu durum süresi içinde itiraz edilmemek suretiyle kesinleşen ek tahakkukun tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrini sakatlar mahiyette görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Gebze Gümrük Müdürlüğünde tescil edilen 25.7.1991 tarih ve … sayılı beyanname ile ithal edilen eşya nedeniyle yapılan ek tahakkukun tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrini; henüz kesinleşmemiş amme alacağına müsteniden düzenlenen ödeme emrinde isabet bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden vergi mahkemesi kararı, dayandığı hukuki ve yasal nedenlerle yerinde görülmüş olup, ileri sürülen iddialar, sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak nitelikte değildir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
1615 sayılı Gümrük Kanununun 78’inci maddesinde, mükelleflerin gümrük vergisi tahakkuklarına karşı hangi sebeplerle itiraz edebilecekleri belirtilmiş olup, 79’uncu maddesinde ise, tahakkuku yapan memurların, yaptıkları tahakkukları mükellefe veya temsilcisine veya gümrük komisyoncusuna bildirerek beyanname vesair tahakkuk kağıtları üzerinde imza alacakları, bu suretle tahakkuka bilgi edinmekten, beyanname ve tahakkuk kağıdını imzalamaktan çekinenlere yazılı tebligat yapılacağı, itirazın, ancak bu fıkrada yazılı imza veya yazılı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde yapılabileceği, bu süre içinde itiraza uğramayan vergiler ile itirazları olmadığını beyanname ve sair tahakkuk kağıdı üzerinde yazı ile beyan edenlerin vergilerinin kanunun 87’nci maddesi saklı kalmak üzere itiraz yollarına gitmek bakımından kesinleşmiş olacağı hükmü yer almıştır.
Gümrük Yönetmeliğinin 410’uncu maddesinde, süresi içinde yapılmadığı, idare amirlerince yapılacak inceleme sonunda anlaşılan itirazlara ait dilekçelerin muameleye konulmayacağı ve durumun itirazı yapan mükellefe yazı ile bildirileceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 55’inci maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere yedi gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı hususu hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Gebze Gümrük Müdürlüğünde tescilli 25.7.1991 gün ve … sayılı gümrük giriş beyannamesi muhteviyatı eşyanın kıymetinin düşük beyan edildiğinden bahisle hesaplanan ek gümrük vergi ve resimlerinin 17.2.1994 tarihinde tebliği üzerine yükümlü şirket tarafından itiraz süresi geçirildikten sonra 8.3.1994 tarihinde söz konusu ek tahakkukun terkini istemiyle dava açıldığı, ancak … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararıyla, idari itiraz yoluna gidilmeksizin doğrudan dava açılmakla merci tecavüzünde bulunulduğu gerekçesiyle dava dilekçesi ve eklerinin Gebze Gümrük Müdürüğüne tevdiine karar verildiği; anılan gümrük müdürlüğünce ek gümrük vergi ve resimlerine yapılan itirazın süresinde görülmediğine ilişkin bir bildirimde bulunulmaksızın yükümlü şirket adına ek tahakkuka konu vergi ve resimlerin tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği; ödeme emrinin iptali istemiyle açılan işbu davada, mahkemece yazılı gerekçe ile ödeme emrinin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
…. Vergi Mahkemesinin yukarıda bahsi geçen merci tecavüzü kararı üzerine dava dilekçesi ve eklerinin gönderildiği Gebze Gümrük Müdürlüğünce Gümrük Yönetmeliğinin 410’uncu maddesi uyarınca itirazın süresi içinde yapılmaması nedeniyle dilekçenin işleme konulmadığı hususunun bir yazı ile yükümlü şirkete bildirilmesi gerekirken, böyle bir bildirimde bulunulmaksızın dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği hususu ihtilafsızdır.
Ancak; ek tahakkuka onbeş gün içerisinde itiraz edilmemekle konusu olan gümrük vergi ve resimlerinin kesinleşerek tahsil edilebilir hale gelmiş bulunması karşısında; bu durum, anılan kamu alacağının tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrini sakatlayıcı nitelikte görülmemiştir.
Bu itibarla, süresi içinde itiraz edilmemek suretiyle kesinleşen ek gümrük vergi ve resimlerinin tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davada; ödeme emrini yazılı gerekçeyle iptal eden mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 2.10.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.