7. Daire         1997/5040 E.  ,  1998/3301 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/5040
Karar No: 1998/3301

Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili :Av. …
Karşı Taraf : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına …
İstemin Özeti : … Gümrük Müdürlüğünde …Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına tescilli 16.7.1987 gün ve … sayılı giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaya ilişkin olarak tahakkuk ettirilen gümrük vergi ve resimleri ile para cezasına ait teminatın nakde çevrilmesi işleminin iptali istemiyle açılan davayı; 2577 sayılı Yasanın 2 ve 14’üncü maddelerinden bahsedilerek, dosyanın incelenmesinden, …Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına yapılan ek gümrük vergi ve resimleri tahakkukunun kesinleştiğinden bahisle şirket lehine verilen teminat mektubunun nakde çevrilmesi işleminin iptali ve iadesi istemiyle şirket kurucu ortaklarından … tarafından verilen vekalete dayanılarak Av. … tarafından dava açıldığının, oysa …Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin … Asliye Ticaret Mahkemesinin … sayılı dosyası ile iflasına karar verildiğinin ve iflas ilamının kesinleştiğinin anlaşıldığı, bu durumda, …Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 1989 yılında iflas ederek, müflis hale gelmesi ve tasfiyeye girmesi İcra ve İflas Kanununun 184’üncü ve müteakip maddeleri uyarınca yetki ve sorumluluğun iflas idaresine geçmesi hukuki sonucunu doğurduğundan, hiçbir şekilde müflis şirketi temsil ve ilzama yetkisi kalmayan kurucu ortak tarafından şahsi hak ve menfaatini ihlal eden bir husus da bulunmadığından, dava açılamayacağı gerekçesiyle ehliyet yönünden reddeden … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararının; … Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin teminat mektubunun nakde çevrilmesi sırasında, şirketin teminat mektubunun garantisi olan döviz hesabı nedeniyle …Bankası … Şubesindeki kendisine ait vadesiz mevduat döviz hesabından 273.669.000.- lira haksız ödeme yapıldığı, bu durumda teminatın paraya çevrilmesi ile ilgili işlemin kendisini doğrudan ilgilendirdiği, mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken, ehliyetten reddinde yasal isabet bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği yolundadır.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi :Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz istemi reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında; temyiz incelemesi sonunda Danıştay’ın; a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, b) Hukuka aykırı karar verilmesi, c) Usul hükümlerine uyulmamış olunması sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozacağı öngörülmüştür.
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar, yukarıda belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığı gibi, mahkeme kararının dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, bu kararın bozulmasını sağlayacak nitelikte de görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyada; …Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin gümrük vergi ve resimleri ile para cezasının tahsili amacıyla teminatının nakde çevrilmesi işlemi, yükümlü şirketin kurucu ortağı tarafından dava konusu edilmiş olup, mahkemece, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme” başlıklı 14’üncü maddesinin 5.4.1990 gün ve 3622 sayılı Kanunun 5’inci maddesiyle değişik 3’üncü fıkrasında, dilekçelerin, Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi; idare ve vergi mahkemelerinde ise, mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından fıkranın bentlerinde yazılı yönlerden sırası ile inceleneceği açıklandıktan sonra, (c) bendinde, ehliyet konusu bu incelemede dikkate alınması gereken yönler arasında sayılmıştır. Aynı maddenin 6’ncı fıkrasında da, 3’üncü fıkranın bentlerinde yazılı yönlerden kanuna aykırılıkların ilk incelemeden sonra saptanması halinde de, davanın her safhasında 15’inci madde hükmünün uygulanacağı belirtilmiştir. Bu fıkrada sözü edilen 15’inci maddenin ilk fıkrasının (b) bendinde ise, davayı açan kişinin menfaatinin olmaması halinde davanın ehliyet yönünden reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; … Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketince ithal edilen otomobilin kıymetinin düşük bulunması nedeniyle yapılan ek tahakkuka karşılık 16.400.000.- lira tutarında teminat mektubu verilerek ithalatın gerçekleştirildiği; ek tahakkukun, 15 günlük sürenin geçirilmesinden sonra itiraz edilmesi nedeniyle, kesinleşmesi üzerine de, 14.4.1993 tarihinde, teminat mektubu nakde çevrilerek kanuni faiziyle birlikte toplam 273.669.000.- lira tutarındaki vergi, resim ve para cezasının tahsil edildiği; bu işleme karşı, yükümlü şirketin kurucu ortağı olan davacı tarafından ithalatı gerçekleştiren şirkete ait teminat mektubunun miktar itibarıyla kamu alacağını karşılayamaması üzerine, aradaki farkın kendi vadesiz hesabından tahsil edildiği iddiasıyla idari dava açıldığı anlaşılmıştır.
Olayda; teminat mektubunun nakde çevrilmesi suretiyle tahsil edilen kamu borcunun …Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne ait bulunması ve teminat mektubunun ayrı tüzel kişiliği olan bu Şirket tarafından verilmiş bulunması karşısında, teminat mektubunun nakde çevrilmesine dair işlemin iptali istemiyle, idari davanın, adı geçen Şirketin kanuni temsilcisi tarafından, şirket adına açılması, İdari Yargılama Usulü kuralları gereğidir.
Her ne kadar, davacı, kamu alacağının bir kısmının teminat miktarının yetersiz olması sebebiyle kendi vadesiz mevduatından karşılandığını ve bu sebeple anılan işlemin iptalini istemekte menfaatinin bulunduğunu ileri sürmekte ise de; bankanın tutumundan kaynaklanan ve bu nedenle bankaya karşı açılacak hukuk davasında tazminat isteme hakkı verebilecek olan bu durumun, davacıyı teminat mektubunun nakde çevrilmesi işleminin kendi adına idari davaya konu edilmesi konusunda ehliyetli kılması olanaklı değildir.
Bu itibarla, davanın 2577 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan 15’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendi uyarınca ehliyet yönünden incelenmeksizin reddinde herhangi bir isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddine, kararın onanmasına, … lira maktu karar harcının temyiz edenden alınmasına, 14.10.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.