7. Daire 1997/4272 E. , 1998/1349 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/4272
Karar No: 1998/1349
Temyiz İsteminde Bulunan : Maliye Bakanlığı
Karşı Taraf : … İnşaat Taahhüt ve Ticaret Limited Şirketi
İstemin Özeti : Yükümlü şirketin sahip olduğu taşıtlara ait ek motorlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla tanzim ve tebliğ olunan ödeme emrine karşı yapılan şikayet yoluyla düzeltme başvurusunun zımnen reddine ilişkin Maliye Bakanlığı işlemini; 3986 sayılı yasanın “Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi” başlıklı 9’uncu maddesinin 1’inci fıkrası hükmüne göre ticari işletmeye dahil olup, yolcu ve yük taşımacılığında kullanılan taşıtların ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmaması, ticari işletmeye dahil olmakla birlikte taşımacılık faaliyetinde kullanılmayan taşıtların ise bu vergiye tabi tutulması gerektiği; bu itibarla araçların ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulabilmesi için, öncelikle ticari işletmeye dahil olan taşıtlardan hangilerinin yolcu ve yük taşımacılığında kullanılmadığının tespiti gerektiği, eğer ticari işletmeye dahil olan bir taşıt, taşımacılık faaliyetinde kullanılıyorsa sözü edilen taşıt için bu verginin uygulanmasının mümkün olmadığı, bu konuda yolcu ve yük taşımacılığının herhangi bir ticari faaliyetin devamı olarak veya müstakil bir biçimde yapılmasının önemli olmadığı, başka bir anlatımla, bu verginin yasal dayanağını oluşturan 3986 sayılı Yasanın 9’uncu maddesinde, ek motorlu taşıtlar vergisinin sadece ana faaliyet konusu nakliyecilik olan işletmelere dahil olan taşıtlardan alınmayacağı ve bunun dışındaki tüm ticari işletmelere dahil taşıtlardan alınacağı yolunda bir kurala yer verilmediği, aksine böyle bir ayrım yapılmadan ana faaliyet konusu ne olursa olsun her türlü işletmeye dahil olan ve taşımacılıkta kullanılan tüm taşıtların bu vergiden istisna edildiği, bu nedenle, yasayla çizilen bu sınır aşılarak ve yorum yoluyla yasada öngörülmeyen bir takım kıstaslar esas alınıp esasen bu vergiye tabi olmayan taşıtların vergiye tabi tutulmalarının Anayasa’da yer alan “vergilerin yasallığı” ilkesine aykırı olduğu; olayda, ana faaliyet konusu inşaat, taahhüt ve taşımacılık olan yükümlü şirketin aktifinde kayıtlı bulunan kamyonun, davacının asıl faaliyet konusunun taşımacılık olmayıp, sözü edilen taşıtın ana faaliyet konusuyla ilgili işlerin davamı niteliğindeki taşımalarda kullanıldığı ve bu taşımalar karşılığında ayrıca bir nakliye bedeli alınmadığı ileri sürülerek ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulduğunun anlaşıldığı, davacı tarafından sunulan belgelerden ise, dava konusu taşıtın ticari işletmeye dahil olduğu ve taşımacılıkta kullanıldığının anlaşıldığı; ek motorlu taşıtlar vergisinin ihdasına ilişkin 3986 sayılı Yasanın 9’uncu maddesinde, hesaplanan verginin 1.7.1994 tarihinde tahakkuk ve tebliğ edilmiş sayılacağı belirtildiğine ve bu nedenle davacı ödeme emrinin kendisine tebliğ edilmesi üzerine tahakkuktan haberdar olduğuna göre, sahibi bulunduğu taşıtın ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulamayacağı yolundaki iddiasının 6183 sayılı Yasanın 58’inci maddesinde yer alan “böyle bir borcu olmadığı” hükmü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, 3986 sayılı Yasanın 9’uncu maddesi ile getirilen kurallar hakkında yukarıda ayrıntılı olarak yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı gibi, ticari işletmeye dahil olduğu ve işletmenin ana faaliyet konusu ile ilgili taşıma işlerinde kullanıldığı hususunda taraflar arasında çekişme bulunmayan dava konusu taşıtın ek motorlu taşıtlar vergisine tabi olmaması nedeniyle olayda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 118’inci maddesinin 3. fıkrasında yazılı vergilendirme hatasının bulunduğu, dolayısıyla Maliye Bakanlığınca cevap verilmemek suretiyle tesis edilen olumsuz işlemin hukuki dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle iptal eden …. Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararının; davacının dava konusu taşıtı kendi faaliyetinin devamını sağlayacak şekilde taşımacılık işinde kullanması nedeniyle ek motorlu taşıtlar vergisine tabi olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi :Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz istemi reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Davacının sahibi bulunduğu taşıt nedeniyle 3986 sayılı Yasa uyarınca salınan ek motorlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrine karşı düzeltme ve şikayet başvurularının reddine dair işlemin iptali talebiyle açılan davanın kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolundaki vergi mahkemesi kararının temyizen bozulması istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun idari başvuru yolunu düzenleyen 11’inci maddesi 18.6.1994 tarihinden itibaren vergi resim ve harçlarla mali yükümlerin tahsilinden doğan uyuşmazlıklara da uygulanabileceğinden mahkemece uyuşmazlığın esasının incelenmesi yerindedir.
Ticari işletmeye dahil olup, işletmenin ana faaliyet konusu ile ilgili taşıma işlerinde kullanıldığı ihtilafsız olan taşıtların bu haliyle 3986 sayılı Yasa kapsamında bulunmadığı cihetle, dava konusu işlemde isabet görülmediğinden, iptali yolundaki vergi mahkemesi kararı yerinde görülmüştür.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, yükümlü şirketin aktifinde kayıtlı bulunan transmikserli kamyonun 3986 sayılı Yasanın 9’uncu maddesi uyarınca, ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulup tutulamayacağına ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 116’ncı maddesinde, vergi hatasının vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olduğu belirtilmiş; kanunun 117’inci maddesinde hesap hataları, 118’inci maddesinde ise vergilendirme hataları kapsamına giren hususlar düzenlenmiştir.
Dava konusu olayda, yükümlü şirketin aktifinde kayıtlı transmikserli kamyondan ek motorlu taşıtlar vergisi alınıp alınmayacağı hususu, 3986 sayılı Yasanın 9’uncu maddesindeki hükmün yorumlanmasına muhtaç bulunduğundan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 118’inci maddesinin üçüncü bendinde, “açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde kıymet evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınması” olarak tanımlanan mevzuda hataya girmediği gibi, yukarıda anılan maddelerde belirtilen diğer vergilendirme ve hesap hataları kapsamında da değildir.
Bu nedenle, hukuki bir sorun teşkil eden ve yasaların yorumu sonunda çözümlenebilecek nitelikte olan uyuşmazlıkta, düzeltme ve şikayet yoluna gidilmek suretiyle tesis edilen zımni ret işlemini iptal eden mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne; mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 2.4.1998 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
AYRIŞIK OY: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, vergi mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.