7. Daire 1997/1572 E. , 1997/4406 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/1572
Karar No: 1997/4406
Temyiz İsteminde Bulunan : …Elektronik Limited Şirketi
Vekili : Av. …
Karşı Taraf : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına …
İstemin Özeti : Atatürk Hava Limanı Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 13.7.1994 gün ve … sayılı giriş beyannamesi ile 85.29.10.91 tarife ve istatistik pozisyonunda beyan edilen eşyanın, 85.43 tarife ve istatistik pozisyonuna girdiğinden bahisle yapılan ek tahakkukun kaldırılması istemiyle açılan davayı; mahkemelerince mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda; eşyanın yapısı ve işlevi göz önüne alındığında 8543.80.20 tarife ve istatistik pozisyonuna dahil olduğunun belirtildiği, itirazsız kesinleşen raporun mahkemelerince de uygun görüldüğü, bu durumda idarece yapılan ek tahakkukta isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle reddeden …Vergi Mahkemesinin … gün ve E: …; K:… sayılı kararının; ithal edilen eşyanın 85.29.10.91 tarife ve istatistik pozisyonuna girdiği, aynı uyuşmazlıkla ilgili olarak bir başka mahkemede açılan davada yaptırılan bilirkişi incelemesinde beyanlarının doğru olduğunun anlaşıldığı ve mahkemece lehlerine karar verildiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : Aynı eşya hakkında, birbiri ile çelişik açıklamalar ihtiva eden iki bilirkişi raporunun bulunması karşısında, yeniden yaptırılacak bir bilirkişi incelemesiyle söz konusu çelişkinin giderilerek, varılacak sonucu göre bir karar verilmesi gerektiğinden, mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Atatürk Hava Limanı Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescil edilen beyanname ile, “sadece ve esas itibarıyla 85.25 ila 85.28 tarife pozisyonunda yer alan cihazlara mahsus aksam ve parçalar, antenler ve her türlü yansıtıcı antenler bunlara ait aksam ve parçalardan B/II dan anten filtreleri ve seperatörler” olarak 85.29.10.91 gümrük tarife pozisyonunda beyan ve ithal edilen eşyanın, Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğünce yapılan inceleme sonunda, “Radyo, TV ve Data sinyallerini almaya, almış olduğu sinyalleri kuvvetlendirerek uygun frekans bandına çevirmeye yarayan, aynı zamanda uydu alıcı sisteminde hem frekans dönüştürücü, hem de amplifikatör olarak çalışan bir cihaz” olduğu tespit ve 85.43 tarife pozisyonuna göre vergilendirilmesi gerektiğinden bahisle yapılan ek tarhiyatı; yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor doğrultusunda eşyanın idarece tespit edildiği gibi,85.43.80.20 pozisyonuna girdiği gerekçesiyle tasdik eden vergi mahkemesi kararının temyizen bozulması istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 31’nci maddesinin atıf yaptığı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 275’nci maddesine göre,bilirkişi incelemesine dava ile ilgili olup,çözümü hakim tarafından bilinmeyen özel ve teknik bilginin gerekli olduğu hallerde başvurulacağı, öte yandan anılan yasanın 286.maddesinde de,hakimin delilleri serbestçe takdir edeceği yolundaki genel ilkeye paralel olarak bilirkişi raporunun hakimi bağlamayacağı,hükmü yer almıştır. Buna göre,hakimin bilirkişi raporunda yazılı olan bilgi ve açıklamalardan bu raporun sonucunun doğru olmadığını takdir edebilecek ölçüde bilgi sahibi olduğu ve konuyu bu bilgilerle çözümleyebileceği kanısına varabiliyorsa bilirkişi raporunun aksine karar verebileceği kabul edilmelidir.
Bilirkişilik müessesesi hakime önüne gelen bir ihtilafı çözmek için gerekli olan özel ve teknik bilgiyi sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Yoksa,bilirkişi raporunun sonucu davayı sona erdirecek nitelikte bir karar değildir. Uyuşmazlığı çözen kararı verme görev ve yetkisi sadece hakime aittir.
Gümrük Giriş Tarife Cetveli İzahnamesinin 85.29 tarife pozisyonunda yer alan eşyalarla ilgili izahatta; antenler ve her tür yansıtıcı antenler, bunlara ait aksam ve parçalar, diğerleri yer almış olup, bunlar arasında anten filtreleri ve seperatörlerde ismen yer almıştır. Bu açıklamadan, bu pozisyonda yer alan eşyaların aksam ve parça niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. İzahnamenin 85.43. tarife pozisyonu ile ilgili izahatta ise, bu pozisyonun bu faslın başka bir pozisyonunda yer almayan ve belirtilmeyen kendine has bir fonksiyonu olan elektrikli makine ve cihazları içine aldığı açıklandıktan sonra tanecik hızlandırıcıları, sinyal jeneratörleri. elektroliz veya elektrofores için makine ve cihazlar, diğer makine ve cihazlar, aksam ve parçalar sayılmıştır.
Bu durumda uyuşmazlığın çözümü beyanname muhteviyatı eşyanın işlevi itibarıyla bir cihaz mı,ya da bir cihazın parçası mı olduğunun çözümlenmesine bağlı bulunmaktadır. Eğer bir eşya diğer eşyaya bağlı olmadan tek başına işlevini görebiliyorsa bu eşya bir cihazdır. Eğer bir eşyanın işlevini görebilmesi için bir başka eşyaya ihtiyaç var ise,bu eşya bir parçadır.
Bu açıklamaların ışığı altında ve dosyada mevcut iki ayrı mahkeme tarafından yaptırılan bilirkişi raporlarında beyanname konusu eşya ile ilgili tespitler karşısında; davaya konu “…” ticari adı “frekans dönüştürücü” olan eşyanın ana işlevinin uydudan yayınlanan KV bandındaki TV kanallarının 950-1700 MHZ bandına kaydırmak olduğu, bu haliyle 10.95 GHZ bandındaki uydu TV kanallarının alımı için kurulan sistemin alıcı kısmında gerekli olan bir parça olduğu ve tek başına uydu TV kanallarının alımını yapamayacağı anlaşıldığından, 85.29.10 tarife pozisyonunda “antenler ve her türlü yansıtıcı antenler, bunlara ait aksam ve parçalar”olarak yer alan eşyalardan olduğu sonucuna varılmıştır.
Netice olarak, vergisi uyuşmazlık konusu eşyanın işlevi itibarıyla sınıflandırılacağı Gümrük Tarife Pozisyonunun Gümrük Giriş Tarife Cetveli izahnamesinde yapılan açıklamalar göz önünde bulundurularak tayini gerekirken, Mahkemece bilirkişi raporuna uyma nedenleri açıklanmadan,eşyanın 85.43.80.20 tarife pozisyonunda yer alan eşyalardan olduğunun kabulü ile ek tarhiyatın tasdik edilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulü ile ek tarhiyatın tasdiki yolundaki vergi mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, yükümlü şirketçe 85.29.10.91 tarife ve istatistik pozisyonunda “anten filtreleri ve separatör” olarak beyan ve ithal edilen eşyanın 85.43 tarife ve istatistik pozisyonuna girdiğinden bahisle ek tahakkuk yapılmasından doğmuştur.
1615 sayılı Gümrük Kanununun 4’üncü maddesinde, gümrük vergisinin, 3’üncü madde gereğince ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihte eşyanın bulunduğu hal ve mahiyetine göre o tarihte yürürlükte bulunan gümrük giriş tarife cetvelindeki nispet, had ve esaslara göre hesaplanacağı hükme bağlanmıştır. Buna göre, ithal konusu eşyanın, ilişkin bulunduğu gümrük giriş beyannamesinin tescil tarihi itibarıyla 1.1.1989 tarihli Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde gösterilen nispet, had ve esaslara göre vergilendirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan söz konusu cetvelin “Tarifenin Yorumu ile İlgili Genel Kurallar” başlıklı bölümünde yer alan Kural 3(a) da ise, eşyayı en özel şekilde niteleyen pozisyonun, daha genel şekilde niteleyen pozisyona göre öncelik alacağı belirtilmiştir.
Olayda, mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu Doç.Dr. …tarafından; aynı uyuşmazlık nedeniyle …. Vergi Mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda da Prof.Dr. … tarafından düzenlenen raporlarda, ithal konusu eşyanın, 10.95-11.7 GHz bandındaki Uydu-TV kanallarının alımında kullanılan alıcı cihazına bağlanan bir cihaz olması, ana işlevinin ise TV kanallarını 950-1700 mHz bandına doğrudan kaydırmaya yönelik bulunması, bunun yanında kuvvetlendirme de yapması ve “anten yükselteçleri” veya “amplifikatör” olarak sayılması nedeniyle idarece yapılan tespitin yerinde olduğu belirtilmekte ise de; aynı uyuşmazlık nedeniyle … Vergi Mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu Prof.Dr. …tarafından düzenlenen raporda, ithal eşyanın, uydu yayınlarını almak amacı ile kullanılan çanak antenin ortasına yerleştirildiği, uzaydan gelen elektromagnetik dalgaları anten yüzeyine çarptırarak antenin merkezinde bulunan sinyal konvertere yönlendirdiği, buraya gelen yüksek frekanslı mikro dalga işaretleri, konverter üzerinden daha alçak frekanslara dönüştürdüğü, bu işaretleri daha sonra konverterin çıkışına bağlanmış olan bir elektronik devreye verdiği ve buradan da ses ve görüntü olarak televizyona ilettiği, bu haliyle eşyanın televizyon alıcısı olarak yükümlü şirketin beyan ettiği tarife ve pozisyon içerisinde yer aldığı açıklanmaktadır.
Ayrıca, yükümlü şirketin başvurusu üzerine, Prof.Dr. …, Prof.Dr. …ve araştırma görevlisi … tarafından düzenlenen bilimsel raporda da, uyuşmazlık konusu eşyanın, 10.95-11.7 GHz bandındaki uydu-TV kanallarının alımı için kurulan sistemin alıcı kısmında gerekli olan bir parça olduğu ve tek başına uydu TV kanallarının alımını yapamayacağı ve bu haliyle yükümlü şirketin beyan ettiği tarife ve istatistik pozisyonunun eşya için en uygun pozisyon olduğu belirtilmektedir.
Bu durumda, ithal konusu eşyanın belirgin özelliğinin tespiti ve gerçek durumunun saptanması amacıyla, eşya ve eşyaya ait katalog, prospektüs üzerinde yukarıda adı geçen bilirkişilerin dışında belirlenen kişilerden oluşan bir bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılıp, tarifenin yukarıda açıklanan 3 (a) kuralı da göz önünde bulundurulmak suretiyle, varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, mahkemece yazılı gerekçe ile verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne; mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 1.12.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.