7. Daire 1997/1477 E. , 1998/1058 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/1477
Karar No: 1998/1058
Temyiz İsteminde Bulunan : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına …
Karşı Taraf : … Granit ve Mermer İşletmeleri Ltd. Şti.
İstemin Özeti : Bandırma Gümrük Müdürlüğünde tescilli 3.2.1993 gün ve … sayılı geçici kabul giriş beyannamesi ile ithal edilen ayçiçeği tohumunun kanuni ve ek süre içinde küspe olarak yurt dışı edilmediğinden bahisle eşyaya isabet eden yasal faizin tahsili amacıyla düzenlenip tebliğ edilen ödeme emrini; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanununun 54,55 ve 58. maddelerinden bahisle, olayda, tahakkuk ettirilen vergi ve resimler ile yasal faizin mahkemelerinin E:… sayılı dosyasında dava konusu yapıldığının anlaşıldığı, 6183 sayılı Kanuna göre ödeme emri düzenlenlenebilmesi için, amme alacağının kesinleşmiş olması gerektiği, tahakkuk aşaması tamamlanmadan ödeme emri düzenlenmesinin kanunen mümkün olmadığı, tahakkuka karşı mahkemelerinin E:…sayılı dosyasında açılan dava hakkında verilen E:…sayılı kararla tahakkuk tasdik edilmiş ise de, temyiz sonucu kesinleşmeden, yükümlü şirketten istenen gecikme faizi için ödeme emri düzenlenmesinde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden …Vergi Mahkemesinin …gün ve E:…; K:…sayılı kararının; ödeme emri düzenlenmesinde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlık konusu ödeme emrini iptal eden mahkeme kararının; dairemiz kararında yazılı gerekçe ve nedenlerle bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi: 3.2.1993 tarih ve … sayılı gümrük giriş beyannamesi ile yurda geçici olarak ithal edilen eşyanın süresi içinde ihraç edilmemesi nedeniyle teminatın nakte çevrilmeyen kısmına isabet eden faizin tahsili için tanzim ve tebliğ edilen ödeme emrinin iptali isteği ile dava açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, idarece düzenlenen teminat mektubunun nakte çevrilmesine ilişkin işlemi yükümlü tarafından dava konusu yapıldığı ve …Vergi Mahkemesinin Esas No:…sayılı dosyasında ihtilafın devam ettiği anlaşıldığından, dava konusu faizin dayanağını teşkil eden amme alacağının muaccel hale gelmediğini kabul etmek gerekir. Bu durumda henüz kesinleşmeyen amme alacağı hakkında ödeme emri düzenlenmesinde 6183 sayılı Kanuna uyarlık görülmediğinden vergi mahkemesince ödeme emrinin iptalinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Temyiz isteğinin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz başvurusu; geçici kabul beyannamesi ile ithal edilip kanuni ve ek süre içinde küspe olarak yurt dışı edilmeyen ayçiçeği tohumuna isabet eden gümrük vergi ve resimleri üzerinden hesaplanan yasal faizin tahsili amacıyla düzenlenip tebliğ olunan ödeme emrini iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
Her ne kadar, temyiz konusu karar, tahakkuka karşı açılan ve mahkemelerince reddedilen davanın temyiz aşamasında olduğu ve kararın henüz kesinleşmediği gerekçesine dayandırılmış ise de; mahkeme kararında sözü edilen E:…; K:…sayılı karara karşı temyiz başvurusunda bulunulması üzerine oluşturulan E:…sayılı dosya ile uyuşmazlık konusu dosyanın incelenmesinden; Bandırma Gümrük Müdürlüğünde tescilli 3.2.1993 gün ve … sayılı gümrük giriş beyannamesi ile ihracatı teşvik belgesi kapsamında, geçici kabul rejiminden yararlanılarak ithal edilen ayçiçeği tohumuna ilişkin vergilerin tahakkuk ettirilip teminata bağlandığı; eşyanın kanuni ve ek süreler içinde ihraç edilemediğinden bahisle, Gümrük Kanununun 149’uncu maddesi ile 176’ncı maddesinin 2’nci fıkrası çerçevesinde tahakkuk ettirilen vergilerin ödenmesi, aksi takdirde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 56’ncı maddesi hükmü uyarınca gereğinin yapılacağı hususunun Bandırma Gümrük Müdürlüğünce yükümlü şirkete bildirilmesinden sonra, ödeme yapılmaması üzerine … Bankası Bandırma Şube Müdürlüğünden, teminat mektubunun nakde çevrilmesinin istendiği; 6183 sayılı Kanunun anılan hükmüne göre tesis edilen bir tahsil işlemi olan bu işleme karşı açılan davada, mahkemece, yürütmenin durdurulması isteminin reddedilmesi üzerine de kamu alacağının teminatla karşılanamayan kısmı için uyuşmazlık konusu ödeme emrinin düzenlenip tebliğ olunduğu anlaşıldığından; mahkemenin anılan gerekçesinin, … gün ve E:…; K:…sayılı kararla sonuçlandırılan davanın konusunun hatalı nitelendirilmesinin sonucu olduğu açık bulunmaktadır.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Yürütmenin Durdurulması” başlıklı 27’nci maddesinin 3’üncü fıkrasında; vergi mahkemelerinde, vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılmasının, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durduracağı, ancak tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların tahsil işlemini durdurmayacağı, bunlar hakkında yürütmenin durdurulması isteminde bulunulabileceği; aynı Kanunun 52. maddesinin 1. fıkrasına 4001 sayılı Kanunla eklenen son cümlesinde de, davanın reddine ilişkin kararların temyizi halinde, dava konusu işlem hakkında yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesinin, 27’nci maddede öngörülen koşulun varlığına bağlı olduğu açıklanmış olup; bu düzenlemelere göre; vergi mahkemesinde tahsil işlemlerine karşı idari dava açılması, mahkemece yürütmenin durdurulmasına karar verilmedikçe, tahsilatı durdurmayacağı gibi; bu işlemleri konu edinen davaların reddi üzerine yapılan itiraz ve temyiz başvurularının da, üst idari yargı yerince aksine karar verilmediği sürece, dava konusu tahsil işlemlerinin yürütülmelerine engel olması olanaklı değildir.
Bu itibarla; teminatın paraya çevrilmesi işlemine karşı açılan davada yürütmenin durdurulması isteminin vergi mahkemesince reddedilmesinden sonra kamu alacağının teminatla karşılanamayan kısmı için düzenlenen ödeme emrini; maddi olayın ve hukuki durumun yanlış nitelendirilmesi ile iptal eden temyize konu kararda isabet görülmemiştir.
Diğer taraftan, teminatın nakde çevrilmesi işleminin iptali istemiyle açılan davayı reddeden söz konusu mahkeme kararı, Dairemizin 17.3.1998 gün ve E:1997/1240; K:1998/1055 sayılı kararıyla onanmış bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne; mahkeme kararının bozulmasına; bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 17.3.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.