7. Daire 1997/1020 E. , 1998/981 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/1020
Karar No: 1998/981
Temyiz İsteminde Bulunan : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı
Karşı Taraf : … Boru Profil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Teşvik belgesi kapsamında ithal edilen ve süresi dolmadan satıldığı tespit edilen 13.5.1987 gün ve … sayılı beyanname kapsamı eşya nedeniyle tahakkuk ettirilen gümrük vergisi ile katma değer vergisine vaki itirazın reddi yolundaki işlemi; dosyanın incelenmesinden; 18.12.1984 gün ve … sayılı teşvik belgesi kapsamında gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak ithal edilen eşyaların beş yıllık süre dolmadan 31.12.1990 gün ve … sayılı fatura ile satıldığının anlaşıldığı, yatırım teşvik belgesinin alındığı 18.12.1984 tarihi dikkate alındığında, beş yıllık sürenin 31.12.1989 tarihinde sona erdiği, bu durumda, satışın beş yıllık süre dolduktan sonra gerçekleşmesi nedeniyle, Yatırımların, Döviz Kazandırıcı Hizmetlerin ve İşletmelerin Teşviki ve Yönlendirilmesi ile ilgili 90/2 sayılı tebliğ uyarınca yapılan ek tahakkukta isabet görülmediği gerekçesiyle iptal eden …’ncı Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararının; 1615 sayılı Kanunun 11’inci maddesi ile Yatırımların Döviz Kazandırıcı Hizmetlerin ve İşletmelerin Teşviki ve Yönlendirilmesi ile ilgili Tebliğin 11’inci maddesi gereğince yapılan işlemin yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi :Teşvik belgesine dayanılarak ithal edilen eşyaların beş yıllık kullanma süresi dolmadan satıldığından bahisle tahakkuk ettirilen gümrük vergisi ile katma değer vergisini kaldıran mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
1615 sayılı Kanunun 11’inci maddesinin 1’inci fıkrasının c bendinde, tahsis edildikleri iş ve yerlerde on yıl kullanıldıktan sonra muafiyetten faydalanmayan yerlere ve kişilere satılan veya devrolunanlar için gümrük vergileri aranmayacağı ve bu süreyi Bakanlar Kurulunun eşya cinsini belirlemek suretiyle beş yıla kadar indirebileceği veya tekrar on yıla kadar yükseltebileceği hükme bağlanmıştır.
İthal edilen eşyaların, fiilen ithali gerçekleştirilmeden, tahsis edildikleri iş ve yerlerde kullanılması söz konusu olamayacağından, yukarıda anılan yasa hükmünde belirtilen kullanma süresinin; eşyaların fiilen ithal edildiği tarihten başlamak üzere hesaplanması gerekmektedir. Nitekim, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca Kontrol Genel Müdürlüğüne gönderilen 3.5.1993 gün ve 5370 sayılı yazıda da, 31.12.1990 tarihinde satışı yapılan makine ve teçhizatan, fiili ithal tarihi itibarıyla beş yılını doldurmamış olanların gümrük vergi ve resimlerinin tahsil edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Olayda, eşyaların, 13.5.1987 tarihinde tescil edilen beyanname ile ithal edilmesi nedeniyle, beş yıllık kullanma sürenin eşyaların fiilen ithal edildiği tarihten başlamak üzere hesaplanması gerekmektedir.
Bu nedenle, teşvik belgesinin alındığı tarihe göre beş yıllık süre geçirildikten sonra eşyaların satıldığından bahisle ek tahakkuku terkin eden mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi: Teşvik belgesi kapsamında ithal edilen ve süresi dolmadan satıldığı tespit edilen 13.5.1987 tarih ve … sayılı beyanname kapsamı eşyalara ilişkin olarak yapılan gümrük ve katma değer vergisi tarhiyatları aleyhine açılan dava üzerine; yatırım teşvik belgesinin alınış tarihine göre 5 yıllık süre dolduktan sonra boru imalat ve deneme hattı makinelerinin 31.12.1990 tarih ve … sayılı fatura ile bir A.Ş.’ye satılıp Noterce onaylı yevmiye defterine kaydedilerek vergilendirilmiş olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle tarhiyatı t…in eden …’ncı Vergi Mahkemesi kararı, 1615 sayılı Gümrük Kanununun değişik 11/c maddesi hükmüne uygun olup, kararda bu haliyle isabetsizlik görülmemiştir.
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49/1-b maddesinde sayılan bozma sebeplerinden hiçbirisine uymadığından, istemin reddinin uygun olacağı düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Teşvik belgesi kapsamında ithal edilen ve beş yıllık kullanma süresi dolmadan satıldığı tespit edilen 13.5.1987 gün ve … sayılı beyanname kapsamı eşyalara ilişkin olarak tahakkuk ettirilen ek gümrük vergisi ile katma değer vergisine vaki itirazın reddi yolundaki işlemi iptal eden mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; yükümlü şirket adına düzenlenen 18.12.1984 gün ve … sayılı yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak ithal edilen galvanizli ve siyah çelik dikişli boru üretimi konusundaki tesisin, 31.12.1990 gün ve … sayılı fatura ile satıldığının tespit edilmesi üzerine, Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından Kontrol Genel Müdürlüğüne gönderilen 3.5.1993 gün ve 5370 sayılı yazıda, 90/2 sayılı tebliğin 11’inci maddesi gereğince, 9893/A sayılı belge kapsamında ithal edilip, 31.12.1990 tarihinde satılan makina ve teçhizattan, fiili ithal tarihi itibarıyla beş yılını doldurmamış olanların gümrük vergi ve resimlerinin ilgili mevzuata göre tahsil edilmesi gerektiğinin bildirilmesi üzerine, idarece uyuşmazlık konusu beyanname kapsamı eşyalara ilişkin olarak tahakkuk yapıldığı anlaşılmaktadır.
1615 sayılı Kanunun 11’inci maddesinin 1’inci fıkrasının c bendinde, tahsis edildikleri iş ve yerlerde on yıl kullanıldıktan sonra muafiyetten faydalanmayan yerlere ve kişilere satılan veya devrolunanlar için gümrük vergilerinin aranmayacağı ve bu süreyi Bakanlar Kurulunun eşya cinsini belirlemek suretiyle beş yıla kadar indirebileceği veya tekrar on yıla kadar yükseltebileceği hükme bağlanmıştır.
Yatırımların, Döviz Kazandırıcı Hizmetlerin ve İşletmelerin Teşviki ve Yönlendirilmesi ile ilgili 90/2 sayılı Tebliğin 11’inci maddesinde de; teşvik mevzuatına riayet edilmemesi, teşvik belgelerinde kayıtlı bulunan şart ve karakteristiklerinin yerine getirilmemesi, değiştirilmesi, eksik yapılması veya yatırımın bütünlüğünün bozulması hallerinde verilmiş bulunan teşviklerin, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca kısmen veya tamamen kaldırılabileceği, geri alınabileceği açıklanmıştır.
Yukarıda anılan madde hükmü ile tebliğdeki düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden, teşvik belgesine dayanılarak ithal edilen eşyaların olay tarihine göre yürürlükte bulunan beş veya on yıllık süre doldurulmadan satılması halinde bu eşyalara ilişkin gümrük vergi ve resimlerinin istenilebileceği sonucuna varılmaktadır.
İthal edilen eşyaların, fiilen ithali gerçekleştirilmeden, tahsis edildikleri iş ve yerlerde kullanılması söz konusu olamayacağından, yukarıda anılan yasa hükmünde belirtilen kullanma süresinin; eşyaların fiilen ithal edildiği tarihten başlamak üzere hesaplanması gerekmektedir. Nitekim, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca Kontrol Genel Müdürlüğüne gönderilen 3.5.1993 gün ve 5370 sayılı yazıda da, 31.12.1990 tarihinde satışı yapılan makine ve teçhizatan, fiili ithal tarihi itibarıyla beş yılını doldurmamış olanların gümrük vergi ve resimlerinin tahsil edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Olayda, teşvik belgesi 18.12.1984 tarihini taşımakta ise de, eşyaların 13.5.1987 tarihinde tescil edilen beyanname ile ithal edilmesi nedeniyle beş yıllık sürenin hesabında, söz konusu eşyaların fiilen ithal edildiği tarihin esas alınması gerektiğinden, mahkemece, teşvik belgesinin verildiği tarih dikkate alınmak suretiyle eşyaların beş yıllık süre dolduktan sonra satıldığı gerekçesiyle ek tahakkukun kaldırılmasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne; mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 12.3.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.