7. Daire 1996/685 E. , 1997/3766 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/685
Karar No: 1997/3766
Temyiz İsteminde Bulunan : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına …
Karşı Taraf : … Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Derince Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 10.11.1993 gün ve … sayılı giriş beyannamesi muhteviyatı eşyanın beyan edilen değerinin düşük bulunması üzerine, aynı firmanın 10 gün sonra yaptığı ithalat sırasında beyan ettiği kıymet esas alınarak yapılan ek tahakkuka vaki itirazın reddine ilişkin İzmit Gümrükler Başmüdürlüğünün 2.1.1995 gün ve 1 sayılı kararına karşı açılan davada; 1615 sayılı Yasanın 65’inci maddesinden bahsedilerek, idarenin şüphelenmesi halinde gerçek fiyatı tespit etmek için araştırma yapmasının tabii hakkı ve görevi olduğu, ancak, tespit edilecek değerin sağlam ve güvenilir bir kaynağa dayanması gerektiği, olayda, yükümlü şirketin ithalat sırasında beyan ettiği kıymetin düşük bulunması üzerine aynı firma tarafından ithal edilen eşyanın kıymeti esas alınarak aradaki fark üzerinden ek tahakkuk yapıldığı anlaşılmakta ise de, emsal alınan beyanname ve faturanın incelenmesinden; ithal eşyaya emsal alınan faturada kıymetin (ithal eşya ile aynı) 0,70 Amerikan doları/kilogram; emsal alınan beyannamenin tahakkuk tablosunda sigortanın 3.700.000.-lira; diğer giderlerin ise 124.250.000.-TL. olarak gösterildiğinin; ithal edilen eşya için düzenlenen faturada ise kıymetin emsal alınan eşya ile aynı olduğunun; sadece diğer giderler yönünden bir farklılık bulunduğunun anlaşıldığı, bu durumda, idarece, diğer giderler yönünden de bir araştırma yapılmadığı görüldüğünden, yapılan ek tahakkukta yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemi iptal eden …. Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararının; idarece yapılan ek tahakkukun yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi :Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz istemi reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Uyuşmazlık, Derince Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescil edilen beyanname muhteviyatı sentetik devamsız liflerden ipliklerin beyan olunan kıymetinin noksan bulunması üzerine yapılan ek tahakkuktan doğmuştur.
1615 Sayılı Gümrük Kanununun “eşyanın kıymeti” başlığını taşıyan 65’inci maddesinin 1’inci fıkrasında, “İthal eşyanın gümrük vergisine esas olan kıymeti gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihteki normal fiyatıdır.” denilmiş, 2’inci fıkrasında ise, “normal fiyatın” birbirinden müstakil bir alıcı ile satıcının tam ve serbest rekabet şartları içinde uyuştuğu farz olunan fiyat olduğu tanımlanmıştır. Aynı kanunun 3’üncü maddesinde, ithal eşyasının gümrük vergisine esas olan kıymetinin beyannamenin tescil edildiği tarihteki normal fiyatı olduğu ilkesi benimsenmiş, 65’inci maddesinin 5’inci fıkrasında da, gümrük vergisinin satış akdine uygun olarak beyan edilen ve gümrükçe şüpheli görülmeyerek kabul olunan fiyat üzerinden tahakkuk ettirileceği esası kabul edilmiştir.
Akitte yazılı bedelin kabulü için beyan edilen kıymetin normal fiyat olduğu konusunda gümrük idaresince şüpheye düşülmemesi gerekir.
Dosyanın incelenmesinden, gümrük idaresince yapılan araştırma sonucunda; aynı cins ve nevi, aynı menşeli ve aynı ihracatçı firmadan ithal edilen, yine aynı firma adına tescilli 26.11.1993 tarihli giriş beyannamesinde beyan edilen fiyat karşısında, yükümlü tarafından beyan edilen fiyatın normal fiyata uygun olmadığı anlaşılmış olup, davacı da beyan ettiği fiyattaki düşüklüğün nedenini haklı bir sebeple izah edememektedir.
Bu durumda, idarece yapılan kıymet araştırması sonucu tespit edilen matrah farkı üzerinden yapılan ek tarhiyatta isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulü ile ek tarhiyatın terkini yolundaki vergi mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, yükümlü şirket tarafından ithal edilen eşya için beyan edilen 0,70 Amerikan doları/kg kıymetin, aynı eşyanın on gün sonra gerçekleştirilen ithali dolayısıyla yükümlü şirket tarafından verilen beyanname üzerinden hesaplanan 1,42 Amerikan doları/kg birim fiyatına nazaran düşük bulunması üzerine bu fiyat esas alınarak ek tahakkuk yapılmasına ilişkin olup, açılan davada mahkemece ek tahakkukun terkinine karar verilmiştir.
1615 sayılı Gümrük Kanununun “Eşyanın Kıymeti” başlığını taşıyan 65’inci maddesinin 1’inci fıkrasında; “İthal eşyasının gümrük vergisine esas olan kıymeti, gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihteki normal fiyatıdır.” hükmü yer almış; 2’nci fıkrasında da, “Normal fiyat, birbirinden müstakil bir alıcı ile bir satıcının tam ve serbest rekabet şartları içinde uyuştuğu farz olunan fiyattır.
Bu fiyat tespit olunurken;
a) Eşyanın alıcıya Türkiye’de giriş liman veya mahallinde teslim edildiği,
b) Eşyanın satışına ve Türkiye’de giriş liman veya mahallinde teslimine müteallik bütün masrafların satıcıya ait bulunduğu, dolayısıyla normal fiyata dahil olduğu,
c) Türkiye’de ödenmesi gereken vergi ve resimlerin alıcıya ait olduğu, dolayısıyla normal fiyata dahil bulunmadığı farz olunur.” denilmek suretiyle ithal eşyasının gümrük vergisine esas kıymeti olan “normal fiyatın” tanımı yapılmıştır. Aynı maddenin 3’üncü fıkrasında da, yukarıda bahsi geçen masrafların, nakliye ve sigorta, komisyonlar, tellaliye, eşyanın Türkiye’ye ithali için yurt dışında tanzimi gereken belgelere ait masraflar, yurt dışında ödenmesi icap eden vergi ve resimler sebebiyle alınmayan vergilerle, geri verilmiş ya da verilecek vergiler, ambalaj masrafları ve yükleme masrafları olduğu, açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; 10.11.1993 tarihli beyannameye ekli 4.11.1993 tarihli fatura ile emsal alınan aynı firmaya ait beyanname ekindeki 10.11.1993 tarihli faturada,eşyanın birim fiyatının 0,70 Amerikan doları/kg olarak gösterildiği;başka bir anlatımla ,faturalar arasında birim fiyatları yönünden fark bulunmadığı; farkın, beyannamelerde gösterilen diğer giderlerden kaynaklandığı; 10.11.1993 tarihli beyannamede 200.000.-TL tutarında diğer gider gösterilmesine karşın, emsal alınan beyannamede 124.250.000.-lira tutarında diğer gider beyanında bulunulduğu; idarece de, emsal alınan beyannamede gösterilen diğer gider miktarının matraha eklenmesi suretiyle birim fiyatının 1,42 Amerikan doları/kg olarak hesaplandığı; dairemizin 26.5.1997 tarihli ara kararına Derince Giriş Gümrük Müdürlüğünce verilen cevaptan da, miktarları birbirine yakın iki eşya için beyan edilen diğer gider tutarları arasındaki bu farklılığın nereden kaynaklandığı konusunda herhangi bir araştırmanın yapılmamış olduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda; 124.250.000.- lira diğer giderin nelerden oluştuğu ve bu ithalata emsal olarak alınabilecek “diğer gider” niteliğinde olup olmadığı hususu açıklığa kavuşmadığından, yükümlü şirket adına yapılan ek tahakkuka vaki itirazı reddeden gümrükler başmüdürlüğü işlemini iptal eden mahkeme kararında yasal isabetsizlik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine; mahkeme kararının onanmasına, 3.11.1997 tarihinde oybirliği ile karar verildi.