7. Daire 1996/2649 E. , 1997/3541 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/2649
Karar No: 1997/3541
Temyiz İsteminde Bulunan : … Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. …
Karşı Taraf : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı
İstemin Özeti : Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 27.3.1991 gün ve … sayılı gümrük giriş beyannamesi muhteviyatı eşya nedeniyle … …Alüminyum İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü adına salınan ek gümrük vergi ve resimlerine vaki itirazı reddeden Gümrükler Genel Müdürlüğünün 1.5.1992 gün ve 51 sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davayı; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7’nci maddesinden bahisle, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2’nci maddesinde, kamu iktisadi teşebbüsünün, iktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi kuruluşunun ortak adı olduğunun açıklandığı, …’ın müesseseler halinde teşkilatlandırıldığı, … Alüminyum İşletmeleri Müessesesinin bu müesseselerden biri olduğu, bu haliyle de kamu iktisadi kuruluşu olan …’ın bünyesinde … Alüminyum İşletmeleri Müessesesini de barındıran bir teşebbüs olduğunun anlaşıldığı, bu durumda, … … Alüminyum İşletmesi Müessesesince ithal edilen eşya ile ilgili olarak yapılan ek tahakkuka vaki itirazın reddine ilişkin kararın … Genel Müdürlüğüne tebliğ edilmesi ve davanın da … Genel Müdürlüğünce açılmasının yukarıda belirtilen 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan teşkilatlandırmaya uygun olduğu, ancak, … Genel Müdürlüğüne 9.6.1992 tarihinde tebliğ edilen ek tahakkuka itirazın reddine ilişkin kararın iptali istemiyle otuz günlük süre geçirildikten sonra 14.7.1992 tarihinde dava açıldığı gerekçesiyle süre aşımı yönünden reddeden …. Vergi Mahkemesinin …gün ve E:…; K:…sayılı kararının; ek tahakkuka yapılan itirazın reddine ilişkin kararın tebliğine ilişkin tebliğ zarfının üzerine … … Alüminyum İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü yerine genel müdürlüklerinin adresi yazıldığı için tebligatın kendilerine yapıldığı, oysa, genel müdürlükleri iktisadi devlet teşekkülü olduğundan müesseselerin de ayrı tüzel kişiliklerinin bulunduğu, bu itibarla, ek tahakkuka yapılan itirazın reddine ilişkin kararın tebliğ tarihi olarak müesseseye yapılan tebliğ tarihinin esas alınması gerektiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi …’un Düşüncesi :Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz istemi reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi: İleri sürülen bozma nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49’uncu maddesinin 1 numaralı bendinde öngörülen nedenlerden hiçbirisine girmediğinden, temyiz isteğinin reddi ile hukuka ve usul hükümlerine uygun bulunan vergi mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 27.3.1991 gün ve … sayılı gümrük giriş beyannamesi muhteviyatı eşya nedeniyle … … Alüminyum İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü adına ek gümrük vergi ve resimleri salınmasından doğmuştur.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14’üncü maddesinin 3’üncü bendinde, dilekçelerin Danıştayda daire başkanın görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından; görev ve yetki, idari merci tecavüzü, ehliyet, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, 3 ve 5’inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği, 15’inci maddesinin 1’inci bendinin b fıkrasında da, 3/c, 3/d ve 3/e bentlerinde yazılı hallerde davanın reddine karar verileceği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünde … …Alüminyum İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü adına tescilli 27.3.1991 gün ve … sayılı gümrük giriş beyannamesi muhteviyatı eşya nedeniyle salınan ek gümrük vergi ve resimlerine yapılan itirazın reddedildiği ve buna ilişkin kararın anılan müdürlüğe tebliğ edilmesi gerekirken 9.6.1992 tarihinde … Genel Müdürlüğüne tebliğ edildiği, anılan genel müdürlük tarafından ek tahakkukun kaldırılması istemiyle 14.7.1992 tarihinde açılan davanın ise, mahkemece, itirazın reddine ilişkin kararın 9.6.1992 tarihinde tebliği üzerine 14.7.1992 tarihinde açılan davanın süresinde olmadığı gerekçesiyle süre aşımı yönünden reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
440 sayılı İktisadi Devlet Teşekkülleriyle Müesseseleri ve İştirakler Hakkında Kanunun 1’inci maddesinde, iktisadi devlet teşekküllerinin; sermayelerinin yarısından fazlası tek başına veya birlikte Devlete (genel ve katma bütçeli idarelere) ve İktisadi Devlet Teşekküllerine ait olup, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan ve kuruluş kanunlarında bu kanuna tabi olacakları belirtilen teşebbüsler olduğu, 11’inci maddesinde de, sermayesinin tamamı devlete ait teşekküllerin, işletmelerini kendilerini bağlı, tüzel kişiliği haiz müesseseler olarak teşkilatlandırmaya mecbur oldukları belirtilmiştir.
233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede de benzer açıklamalara yer verilmiştir.
Nitekim, iktisadi devlet teşekkülü olan … Genel Müdürlüğünün müessesesi olan …Alüminyum İşletmesi Müessesesi Müdürlüğünün tüzel kişiliğe sahip olduğu, dosya içerisinde mevcut bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
İktisadi devlet teşekkülleri ile bunlara bağlı müesseseler tüzel kişiliğe, dolayısıyla da davada taraf olma ehliyetine sahiptirler.
Bu durumda, … …Alüminyum İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü adına salınan ek gümrük vergi ve resimlerine yapılan itirazın reddine ilişkin kararın tebliği üzerine … Genel Müdürlüğü tarafından açılan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun yukarıda bahsi geçen 14’üncü ve 15’inci maddeleri uyarınca ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, süre aşımı yönünden reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Zira; … …Alüminyum İşletmesi Müessesi Müdürlüğünün ayrı bir tüzel kişiliği, dolayısıyla dava açma hakkı bulunduğundan, dava konusu ek tahakkuka yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle, ancak, söz konusu ek tahakkuka yapılan itirazın reddine ilişkin kararın kendisine tebliği üzere … … Alüminyum İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü dava açabilecektir.
Bu itibarla, dava konusu ek tahakkuka vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı süre aşımı yönünden reddeden mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine, kararın onanmasına, … lira maktu karar harcının temyiz edenden alınmasına, 16.10.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.