7. Daire 1996/1280 E. , 1997/3138 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/1280
Karar No: 1997/3138
Temyiz İsteminde Bulunan : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı
Karşı Taraf : …İlaçları A.Ş.
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Halkalı Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 30.12.1988 gün ve 51807 sayılı; 8.2.1988 gün ve … sayılı gümrük giriş beyannameleri muhteviyatı olup, yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen eşyaların bir başka şirketin yatırım teşvik belgesine devredilmeleri nedeniyle ithalat sırasında ertelenen ve tecil faizinin %50 fazlasıyla istenilen katma değer vergilerini; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 46/6 maddesinden bahisle, olayda, yükümlü şirketçe, teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makina ve teçhizatın, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Başkanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle ve yatırımı teşvik belgesi iptal edilerek bir başka şirkete devir işleminin gerçekleştirildiği, devralan şirketçe yatırımın teşvik belgesinde öngörülen şekilde tamamlandığı, söz konusu eşyaların devri nedeniyle hesaplanan katma değer vergisinin vergi dairesine beyan edilip ödendiği anlaşılmakla, yükümlü şirketten yeniden faiziyle birlikte katma değer vergisinin istenilmesinde isabet bulunmadığı, diğer taraftan, devir işlemi her iki şirketin teşvik belgelerine istinaden ve ilgili kurumların izniyle yapıldığı gibi, yatırımın tamamlandığı hususunda da ihtilaf bulunmadığından, devredilen eşyalara ait katma değer vergisi hesaplanarak vergisinin de ödendiği göz önünde bulundurulduğunda ortada ödenecek katma değer vergisi bulunmadığı gerekçesiyle terkin eden …. Vergi Mahkemesinin …gün ve E:…; K:…sayılı kararının; ithalat anında ertelenen katma değer vergilerine ilişkin teminat devir tarihinden önce çözülmediğinden ve yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflerin Katma Değer Vergisi Kanununun 46/6. maddesinde yer alan erteleme uygulamasından faydalanmak suretiyle ithal ettikleri yatırım mallarını teşvik belgeli de olsa yurt içinde satmaları işlemi katma değer vergisine tabi olduğundan, tesis edilen işlemde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi …in Düşüncesi :Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz istemi reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp, vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen eşyaların, yükümlü şirket tarafından yatırım tamamlanmadan, yurt içinde yatırım teşvik belgesine sahip bir başka firmaya devri üzerine, ithalat sırasında tahsil edilmeyerek ertelenen katma değer vergisinin, %50 zamlı faizi ile birlikte istenilmesine ilişkin bulunmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 46’ncı maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan 6’ncı fıkrasında, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından verilen teşvik belgelerinde gösterilen yatırım mallarının ithalinde ödenmesi gereken katma değer vergisinin, bu verginin fiilen indirilmesinin mümkün olacağı tarihe kadar erteleneceği, bu ertelemede 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun süre ve tecil faizi ile ilgili hükümlerinin uygulanmayacağı, yatırımın, teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde ise, ertelenen verginin, tahakkuk ettiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48’inci maddesine göre tespit olunan ilgili yıllar için geçerli tecil faizleri % 50 zamlı uygulanmak suretiyle tahsil edileceği, erteleme süresince zaman aşımının işlemeyeceği hükmü yer almış, 26 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin E bölümünün 4’üncü maddesinde de, teşvikli yatırımlarda, yatırımın teşvik belgesinde öngörülen şekilde tamamlanmadığının Devlet Planlama Teşkilatınca veya incelemeler ile tespit edilmesi halinde, gümrükte ertelenen verginin, erteleme tarihinden itibaren, tecil faizinin %50 fazlası ile birlikte tahsil edileceği, 3’üncü maddesinde ise teşvik belgeli yatırım mallarının ithali sırasında ertelenen vergiler dolayısıyla gümrük idarelerince alınan teminatların çözümü için asli şartın, ithalatın gerçekleştiği tarihten sonra ödenen vergiler toplamının, tecil edilen vergiler toplamına ulaşması olduğu hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 8.11.1988 tarih ve 88/13458 sayılı Bakanlar Kurulu kararına istinaden hazırlanan ve 11.11.1988 tarih ve 19986 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yatırımların Teşviki ve Yönlendirilmesi ile ilgili 89/1 nolu Tebliğin “Makina ve Teçhizat Devri” başlıklı 46’ncı maddesinde, bir yatırım için gümrük muafiyetiyle ithal edilen makina ve teçhizatın, teşvik belgesi almış bir başka yatırımcıya, yatırımının makina ve teçhizat listesinde yer almış olması ve yatırım bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla devredilebileceği, devir işleminin, tarafların mutabakatını bildiren şirket yönetim kurulu kararları ile yapılacak gerekçeli müracaatın Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca uygun görülmesi ile temin edileceği belirtilmiştir. Yine aynı tebliğin 1’inci maddesinde, yatırımların teşvik tedbirlerinden yararlanabilmesi için Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından teşvik belgesi alınması gerektiği, teşvik belgesinin, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, bu değer ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde, üzerinde yazılı bulunulan teşviklerden yararlanılabilen, kalkınma planına uygun ve memleket ekonomisi için faydalı olduğu Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca kabul edilen yatırımlar için yatırımcılara verilen bir belge olduğu, yatırımların teşvik belgesine bağlanabilmesi için yatırım tutarının Program Kararnamesinin 1’inci maddesinde belirtilen değerlerin altında olmaması ve Program Kararnamesi ekinde bulunan “Teşvik Edilmeyen Yatırım Konuları” içinde yer almaması gerektiği, 42’nci maddesinde de, katma değer vergisi ertelemelerine ilişkin esaslar belirtildikten sonra, yatırımın gerçekleşmemesi halinde, ertelenen verginin, tecil faizlerine %50 zam uygulanmak suretiyle tahsil edileceği hükme bağlanmıştır.
Kanun ve tebliğ hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, teşvik tedbirlerinin yatırımcılara değil, teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleştirilmesi şartıyla yatırımlara tanındığı sonucuna varılmaktadır. Kaldı ki, teşvik mevzuatımızda, katma değer vergisi ertelemesinde de olduğu gibi, yararlanılan teşvik tedbirlerinin kaldırılması ve/veya müeyyideli olarak geri alınması, yatırımın gerçekleştirilmemesi haline bağlandığı gibi, yatırımcının değişmesi durumunda teşviklerin kaldırılacağı ya da geri alınacağı yolunda herhangi bir düzenlemeye de yer verilmemiştir.
Bu nedenle, yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak ithal edilen yatırım malına ilişkin katma değer vergisinin, ithalat sırasında tahsil edilmeyerek, teminat karşılığında fiilen indirilmesinin mümkün olacağı tarihe kadar ertelenmesi, bu ertelemenin ithalatın gerçekleştiği tarihten sonra ödenen vergiler toplamının ertelenen vergiler toplamına ulaşıncaya kadar devam etmesi, ulaştığı tarihte de, ertelenen vergilerin terkin edilerek teminatların iade edilmesi, teşvik edilen yatırımın teşvik koşullarına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi koşuluna bağlı olduğu yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde ise, müeyyideli olarak tahsili suretiyle hazineye intikal etmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirket tarafından teşvik belgesi kapsamında ithal edilen ve ilgili mevzuat uyarınca katma değer vergisi teminat karşılığında ertelenen makina ve teçhizat, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Başkanlığının uygun görüşü ile … İlaçları Anonim Şirketi adına tanzim edilen teşvik belgesine devredildiği, yatırımın bu şirketçe gerçekleştirilmesini müteakip yükümlü şirkete verilen teşvik belgesinin müeyyidesiz olarak iptal edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, ertelenen verginin cezalı olarak tahsili için yasada öngörülen “yatırımın gerçekleşmemesi” hali söz konusu olmadığından, 3065 sayılı Kanunun 46/6’ncı maddesine dayanılarak müeyyide uygulanmasında isabet bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, devredilen makina ve teçhizata ilişkin olarak ithalde ertelenen 15.556.800-lira tutarındaki katma değer vergisinin, hiçbir şekilde indirim konusu yapılmadığı gibi, devir esnasında düzenlenen faturada gösterilen 18.549.841.-liralık katma değer vergisininde ilgili dönemde aynen beyan edilip ödendiği yolundaki yükümlü iddialarının aksi davalı idarece ispat ve iddia edilmemiş olması karşısında, ertelenen vergi aslının da hazineye intikal ettiğinin kabulü icap etmektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine, mahkeme kararının onanmasına, 25.9.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.