7. Daire         1996/1135 E.  ,  1996/4173 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/1135
Karar No: 1996/4173

Temyiz İsteminde Bulunan : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı
Karşı Taraf : … İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 27.4.1993 gün ve … sayılı giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaya ilişkin olarak tahsil edilen katma değer vergisinin ret ve iadesi istemiyle açılan davada; İdari Yargılama Usulü Kanununun 20. maddesinden bahisle, dosyanın incelenmesinden, ara kararıyla mahkemeye gönderilmesi istenilen işlem dosyasının gönderilmediği anlaşılmakla, yükümlü şirketçe ileri sürülen iddiaların aksinin idare tarafından kanıtlanamadığı gerekçesiyle katma değer vergisinin ret ve iadesine karar veren …. Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…; K:…sayılı kararının; mahkemece istenilen işlem dosyasının aynı mahkemenin …esas sayılı dosyasına gönderilmesi nedeniyle bu dosya için gönderilemediği, ayrıca ek tahakkukun yükümlü şirket tarafından itirazsız ödendiği ve Gümrük Kanunu hükümlerine uygun olarak 15 günlük süre içinde idareye başvuru yapılmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : Uyuşmazlık, Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 27.4.1993 gün ve … sayılı beyanname muhteviyatı eşyanın beyan edilen 1. kaleminin miktarının tartım sonucuna göre, 2. ve 3. kaleminin ise, kıymetinin idarece yapılan araştırmaya göre düşük bulunması nedeniyle yükümlü şirket adına ek tahakkuk yapılması üzerine, itirazsız ödenen verginin, Gümrük Kanununun 87. maddesi kapsamında iade edilip edilemeyeceği hususundan kaynaklanmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin, 30.4.1993 tarihinde tebliğ edilen ek tahakkuku, 12.5.1993 tarihinde itirazsız ödediği ve 87. maddeye göre 1 yıllık süre içinde iadesi istemiyle idareye başvuru yaptığı anlaşılmaktadır.
Olayda, ek tahakkuka karşı, Gümrük Kanununun 79. maddesine göre idareye 15 günlük süre içinde itiraz edilmesi gerekirken, bu prosedür izlenmeyerek 87. maddeye göre başvuru yapılamaz. Ek tahakkukun içinde kıymet araştırması bulunduğundan ve 15 günlük sürede itiraz edilmediğinden ek tahakkuk kesinleşmiştir.
Buna göre, kesinleşen vergilerin geri istenilmesi mümkün olamayacağından mahkemece işin esasına girilmek suretiyle verilen kararda isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, temyiz istemi kabul edilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi : Mükellef şirket 27.4.1993 tarihli gümrük giriş beyannamesi ile tonu 80.-Amerikan dolarından 264 ton lama demiri,tonu 90.-Amerikan dolarından 350 ton inşaat demiri ve tonu 100.-Amerikan dolarından 130 ton sacı Gürcistan’dan ithal etmek istemiştir.
Ancak;işlem dosyasında mevcut Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünün 9.12.1994 tarih ve 7518/155-15574-16264 sayılı yazısında belirtildiği şekilde “Söz konusu giriş beyannamesi muhteviyatı eşyanın birinci kalemi 130 ton olarak beyan edilmiş,ancak muayene ve tespit neticesinde 264 ton çıkmıştır. Ayrıca emsal fatura ile ilgili kıymet farkı ve noksan beyandan kaynaklanan kilo farkına tekabül eden miktara ceza uygulanmış, 41.375.000.-lira gümrük vergisi ek tarhiyatı ile 87.716.000.-lira gümrükte alınan katma değer vergisi ek tarhiyatı yapılmıştır.
Yine işlem dosyasında mevcut Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünün 1.7.1994 tarih ve 7518-155-7518 sayılı yazısında belirtildiği şekilde, “Mükellefince beyannamenin birinci kaleminde 130 ton olarak beyan edildiği halde muayene ve tespit neticesinde 264 ton çıkmıştır.Emsal fatura ile kıymet farkı ve beyandan doğan kilo farkına tekabül eden miktara ceza uygulanmış, 41.375.000 lira gümrük vergisi ek tarhiyatı ile 87.716.000 lira gümrükte alınan katma değer vergisi ek tarhiyatı yapılmıştır.
Bu iki ek tarhiyat aleyhine açılan iki ayrı dava üzerine, … inci Vergi Mahkemesi …sayılı kararı ile kıymet farkını hiç nazara almadan sadece işlem dosyasında miktar fazlalığını tespit eden belge bulunmadığı gerekçesi ile gümrük vergisi ek tarhiyatını terkin etmiş; … sayılı kararında ise, işlem dosyasının ibraz edilmediği gerekçesiyle gümrükte alınan katma değer vergisi ek tarhiyatını terkin etmiştir.
Açıklanan sebeplerle, yeterli inceleme yapılmadan, dosyalarda bulunan belgeler ve tarhiyat sebepleri nazara alınmadan verilmiş bulunan çelişkili … inci Vergi Mahkemesi kararı, kanun ve usul hükümlerine aykırı bulunduğundan temyiz talebinin kabulü ile, … inci Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
1615 sayılı Gümrük Kanununun 60. maddesinin 1. fıkrasında “Gümrük idaresince tescil edilmiş olan beyanname taalluk ettiği eşyanın vergi, resim ve para cezalarından dolayı taahhüt mahiyetinde olarak mükellefi bağlar ve vergilerin tahakkukuna esas tutulur” denilmiş olup, 78. maddesinde itiraz sebepleri yer almıştır. Aynı kanunun 79. maddesinde de, itirazın 15 gün içinde yapılacağı, bu süre içinde itiraza uğramayan vergiler ile itirazları olmadığını beyanname ve sair tahakkuk kağıdı üzerinde yazı ile beyan edenlerin vergilerinin kanunun 87. maddesi hükmü saklı kalmak üzere itiraz yollarına gitmek bakımından kesinleşmiş olacağı, belirtilmiştir.
Yukarıda anılan kanunun 87. maddesinde ise, kanuna göre fazla alındığı anlaşılan gümrük vergisinin eşyanın fiili ithal tarihinden itibaren bir yıl içerisinde geri verileceği, mükelleflerin ancak maddi hesap hatası sebebiyle fazla alınmış verginin geri verilmesini aynı süre içinde isteyebileceği, hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin Haydarpaşa Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 27.4.1993 gün ve … sayılı beyanname muhteviyatı eşyalardan 1. kaleminin miktarı; 2. ve 3. kalemlerinin ise kıymeti düşük bulunarak, aradaki miktar ve kıymet farkı üzerinden yükümlü şirket adına ek tahakkuk yapıldığı, tahakkuk ettirilen katma değer vergisi 12.5.1993 tarihinde itirazsız ödenerek eşyanın fiili ithali gerçekleştirildikten sonra, Gümrük Kanununun 87. maddesinin 1. fıkrasına göre iadesi istemiyle 5.4.1994 tarihinde idareye başvurulduğu, başvurunun cevap verilmemek suretiyle zımnen reddi üzerine dava açıldığı anlaşılmakta olup, açılan davada … Vergi Mahkemesince, işlem dosyasının gönderilmediği ve böylece idarece ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı gerekçesiyle katma değer vergisinin ret ve iadesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Ancak, işlem dosyasının mahkemelerinin E:…sayılı dosyasına ibraz edildiği ve belirtilen dosyada verilen K:…sayılı kararın temyizi üzerine dairemizde oluşturulan E:1996/990 sayılı dosyasının içinde bulunduğu görülerek, sözü edilen işlem dosyası dairemizce incelenmiş bulunmaktadır.
Ek tahakkukun tebliği üzerine, yükümlü şirketçe, Gümrük Kanununun 160. maddesi hükmü uyarınca cezada 1/3 indirimden yararlanılarak 12.5.1993 tarihinde ek gümrük vergisinin ödenmesi ve ek tahakkuka karşı Gümrük Kanununun 79. maddesinde öngörüldüğü şekilde bir itiraz yapılmaması nedeniyle, ek tahakkuk kesinleşmiş bulunmaktadır.
Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 2.7.1966 gün ve E:1965/13; K:1966/6 sayılı kararında da belirtildiği gibi, eşya gümrükten çekildikten sonra yanlışlıkla alındığı veya fuzulen tahsil olunduğu açıkça anlaşılan vergilerin 87. maddeye göre geri istenmesi mümkündür. Olayda ise, yanlışlıkla alınan veya fuzulen tahsil edilen bir verginin söz konusu olmadığı, anlaşmazlığın kıymet ve miktar farkından kaynaklandığı anlaşılmakla, başvurunun Gümrük Kanununun 87. maddesi kapsamında incelenmesi hukuken mümkün değildir.
Bu durumda, yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurulmaksızın, ek tahakkukun terkini yönünde verilen mahkeme kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 11.11.1996 gününde oybirliği ile karar verildi.