Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2022/5677 E.  ,  2022/11388 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/5677
Karar No : 2022/11388

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakimi …’ın açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Temyiz isteminin reddi yolunda verilen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:… , K:…, Temyiz No:… sayılı kararına karşı yapılan temyiz istemi yönünden yapılan incelemede;
Uyuşmazlıkta, öncelikle anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının temyize tabi kararlardan olup olmadığı hususunun değerlendirilmesi gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Temyiz” başlıklı 46. maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, “Konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar” hakkında Bölge İdare Mahkemesince verilen kararlar temyize tabi kararlar arasında sayılmıştır.
Öte yandan, konusu 100.000 TL’yi aşan davalar açısından bu miktarın değer kaybının önüne geçilmesi amacıyla her yıl yeniden değerleme oranları esas alınarak bir artış yapılacağı öngörülmüştür. Buna göre, bu Kanunda öngörülen parasal sınırlar; her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan parasal sınırların, o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacaktır. İstinaf sisteminin uygulanmaya başlandığı 2016 yılında 100.000,00-TL olarak belirlenmiş olan bu temyiz sınırı, bu tarihten sonra uygulanan yeniden değerleme oranlarının sonucu olarak 2017 yılında 103.000,00-TL, 2018 yılında 117.000,00-TL, 2019 yılında 144.000,00-TL, 2020 yılında 176.000,00-TL, 2021 yılında ise 192.000,00-TL olarak uygulanmaktadır.
Uyuşmazlığın incelenmesinden; İstanbul İli, Başakşehir ilçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … sayılı parselde yer alan taşınmazın 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarında “Olimpiyat Park Alanı” olarak ayrıldığı halde, taşınmaz üzerinde bu amaca yönelik herhangi bir işlem yapılmadığı ve taşınmazın kamulaştırılmadığı belirtilerek kamulaştırılmasız el atıldığından bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00-TL (ıslahla birlikte 234.375,00-TL) kamulaştırmasız el atma bedelinin, dava tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faiz ile birlikte hesaplanarak tazmini istemiyle dava açıldığı; konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 48/6. maddesi uyarınca verilen temyiz isteminin reddine ilişkin anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararı davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Bu kapsamda, parasal sınır olarak temyizi mümkün kararlar arasında yer alan ve uyuşmazlığa ilişkin verilen, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince kesin olarak verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizi üzerine, temyize tabi olduğu, dolayısıyla kesin olarak değerlendirilemeyeceği açık olan anılan karara karşı yapılan temyiz isteminin reddi yolunda verilen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli, E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararında isabet görülmemiştir.
Bu itibarla, anılan temyiz isteminin reddine ilişkin karar kaldırılmak suretiyle, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı karara karşı yapılan temyiz isteminin esası incelendikten sonra gereği görüşüldü:
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun Ek 1. maddesinin 1. fıkrasına; 26/11/2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 3. maddesiyle eklenen cümle ile uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmi kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında, uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde ilgili idarelerce imar programlarının veya imar uygulamalarının yapılmaması ve bütçe imkânları dâhilinde bu taşınmazların kamulaştırılmaması veya her hâlde mülkiyet hakkının kullanmasına engel teşkil edecek kısıtlılığı kaldıracak şekilde imar planı değişikliği yapılmaması halinde taşınmazların malikleri tarafından mülkiyet hakkından kaynaklı bedele ilişkin açılacak davaların adli yargıda görüleceği düzenlenmiş olup söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra adli yargı yerleri görevli olduğundan, idari yargı mercilerinde görülmekte olan davaların anılan Kanun hükmü gereğince görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan; davanın açıldığı tarihte görevli bulunan mahkemenin sonradan çıkan yasa ile görevsiz hale gelmesi üzerine verilecek görevsizlik kararlarında taraflara vekalet ücreti yükletilmesine hukuken olanak bulunmadığı, ayrıca görevsizlik kararı verilinceye kadar taraflarca yapılmış olan yargılama giderlerinin ise usule ilişkin mevzuat ve uyuşmazlık konusuyla ilgili yerleşik içtihatlar çerçevesinde, tarafların davanın açıldığı tarihteki haklılık durumu dikkate alınarak takdir edileceği tabiidir.
Nitekim, Dairemizin konuyla ilgili 30/11/2022 tarihli, E:2021/7461, K:2022/10466 sayılı kararında bu hususlar ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararının KALDIRILMASINA, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 14/12/2022 tarihinde, kesin olarak, usulde ve esasta oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
Dairemizin 30/11/2022 tarihli, E:2021/7461, K:2022/10466 sayılı kararında yer alan gerekçelerle karara katılmıyorum.

KARŞI OY (XX) :
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul İli, Başakşehir ilçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … sayılı parselde yer alan taşınmazın 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarında “Olimpiyat Park Alanı” olarak ayrıldığı halde, taşınmaz üzerinde bu amaca yönelik herhangi bir işlem yapılmadığı ve taşınmazın kamulaştırılmadığı belirtilerek kamulaştırılmasız el atıldığından bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00-TL (ıslahla birlikte 234.375,00-TL) kamulaştırmasız el atma bedelinin, dava tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faiz ile birlikte hesaplanarak tazmini istemiyle dava açıldığı; konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 48/6. maddesi uyarınca verilen temyiz isteminin reddine ilişkin anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararı davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; idare ve vergi mahkemesi kararlarına karşı istinaf yoluna başvurulabileceği, ancak konusu beş bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararların kesin olduğu, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamayacağı, istinaf sınırı olarak belirlenen parasal sınırın ise Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılacağı, Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davaların temyize tabi olduğu, temyiz sınırı olarak belirlenen parasal sınırın ise Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılacağı, yeniden değerleme oranına göre 2022 yılı temyiz sınırının 260.000,00 TL ve üzeri olduğu anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, öncelikle usul yönünden, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:.. sayılı kararının verildiği tarihte yürürlükte olan temyiz sınırının dikkate alınması gerektiği, bu parasal sınırın da 2022 yılı için 260.000,00 TL ve üzeri olduğu dikkate alındığında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 48/6. maddesi uyarınca temyiz isteminin reddine dair temyize konu İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği oyuyla Dairemizin kaldırma kararına, esas kararın gerekçesi yönünden … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:.., K:…, Temyiz No:… sayılı kararının KALDIRILMASINA, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA ilişkin kısmına ise Dairemizin 30/11/2022 tarihli, E:2021/7461, K:2022/10466 sayılı kararında yer alan gerekçelerle çoğunluk kararına katılmıyorum.