Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2022/2843 E. , 2023/4969 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/2843
Karar No : 2023/4969
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …
(DAVALI YANINDA) MÜDAHİL : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN ÖZETİ : İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazdaki arsa payının 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında satışının 15.04.2020 tarihinde gerçekleştirileceğine ilişkin … tarih ve E…. sayılı Kadıköy Belediye Başkanlığı işleminin iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 23/05/2023 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.
KARŞI OY (X) :
Maliki oldukları İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazdaki yapının riskli yapı olduğunun tespit edilerek yıkılmasından sonra taşınmaza yapılacak yeni uygulamaya ilişkin maliklerin en az üçte iki oy çoğunluğuyla aldıkları karara katılmayan davacının arsa payının, 6306 sayılı Kanun ve 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği kapsamında 15.04.2020 tarihinde satışının gerçekleştirileceğine ilişkin … tarih ve E… sayılı Kadıköy Belediye Başkanlığı işleminin iptali istemiyle açıldığı anlaşılan davada, İlk derece Mahkemesince verilen dava konusu işlemin iptali kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi üzerine temyiz edilen dosyanın yapılan incelenmesinde;
Dava konusu işlemin; 6306 sayılı Kanunun 6. maddesi ile 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğin 15. ve 15/A maddelerine dayanılarak tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Anayasanın 35. Maddesinde “mülkiyet hakkı” başlığı altında ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Ek 1 Nolu Protokolünün “Mülkiyetin korunması” başlıklı 1. maddesinde; mülkiyet hakkının korunması gerekliliği vurgulanmış, getirilen kuralların mülkiyet hakkı ihlaline neden olmaması için müdahalenin ancak Kanun ile ve Anayasada belirlenen şekilde ve ölçüde olması gerektiği de açıktır.
Bu itibarla, riskli yapıların bulunduğu parsellerde yapılacak uygulamaların ve bu uygulamalara rıza göstermeyen maliklerin arsa paylarının açık artırma usulü ile satışına ilişkin kurallarını düzenleyen, bu kuralların uygulanması için ise üçte iki çoğunluk kararını yeterli bulan dava konusu işlemin dayanağı olan Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca üçte birde kalan malikin mülkiyet hakkına yapılacak müdahalenin orantılı olması gerektiği, ayrıca, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanuna göre “anagayrimenkulün bakımı, korunması” gibi hususlarda dahi bu oranın beşte dört olduğu da dikkate alındığında mülkiyet hakkını (el değiştirilmesi suretiyle) 634 sayılı Kanundan daha ciddi şekilde sınırlayan, 6306 sayılı Kanunun ilgili maddeleri ve anılan Kanunun Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre maliklerin üçte iki çoğunluğunun kararıyla üçte birde kalan davacıların mülkiyet hakkının orantılı olmayacak şekilde kısıtlandığı, bu suretle mevzuattan kaynaklanan hak ihlaline yol açıldığı görüldüğünden temyize konu kararda hukuk isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan; uyuşmazlıkta mülkiyet hakkının el değiştirmesine sebep olan arsa payı satış işleminin gerçek değerinde satılıp satılmadığını belirlemek, davacı tarafın daha fazla hak kaybına uğramasına engel olmak için Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle arsa payının, en yakınındaki gerçekleşmiş satışların emsal alınmak suretiyle satış tarihi itibarıyla değerinin belirlenmesi gerektiği açıktır.
Uyuşmazlıkta, arsa payının gerçek değerinin belirlenmesi ve idarece yapılan bedel tespitinin gerçeğe uygun olup olmadığının anlaşılması amacıyla İlk derece Mahkemesince yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapora göre, davacı tarafça dosyaya sunulan emsalin, bölgedeki emlakçılardan alınan emsallerin ve bölgedeki taşınmazlar için açılan hukuki el atma dosyalarında düzenlenen bilirkişi raporlarının emsallerin dikkate alınarak bakılan davaya konu arsa payının değerinin belirlendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, arsa payının değerini belirlemek için bilirkişi raporunda belirtilen emsallerden; davalı tarafın belirlediği bedel tespitinin davacı tarafın sunduğu emsal ile değerlendirilmesinin tarafsızlık ilkesine ve emlakçıdan alınan emsalin ise gerçekleşmiş bir satışın emsal alınması gerektiği ilkesine aykırı olduğu, ayrıca, hukuki el atma dosyalarında düzenlenen raporların emsal alınmasının, bu raporların bakılan davada gerçeğe uygunluğunun değerlendirilemeyecek olması nedeniyle isabetli olmadığı görüldüğünden yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak verilen temyize konu kararda bu yönden de hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın bozulması gerektiğinden Dairemizce verilen onama yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum.