Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2022/2621 E.  ,  2022/11776 K.
T.C.

D A N I Ş T A Y

ALTINCI DAİRE

Esas No : 2022/2621

Karar No : 2022/11776

DAVACI : …

DAVALILAR : 1- …Bakanlığı/ANKARA

2- …Büyükşehir Belediye Başkanlığı

3- …Belediye Başkanlığı/…

DAVANIN ÖZETİ : 22/02/2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinin tümünün, 25/03/2021 tarih ve 31434 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tümünün, Mudanya Belediye Başkanlığı tarafından otopark ücreti adı altında davacıdan 593.000-TL istenilmesine ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin iptaline, işlemlerin yürütülmelerinin durdurulmasına, davacı tarafından Mudanya Belediye Başkanlığı’na ödendiği ileri sürülen 148.409-TL otopark ücretinin dava tarihinden itibaren işleyecek olan reeskont faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakimi …’ın raporu ile dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun “İlk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülecek davalar” başlıklı 24. maddesi: ” 1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak:

c) (Değişik: 2/7/2012-6352/45 md.) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,

… karara bağlar …” hükmü yer almaktadır.

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasında; idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki iptal ve tam yargı davaları ile idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalara bakacağı hükme bağlanmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 5. maddesinde de; ” 1. Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir.

2. Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir.” hükme bağlanmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. maddesinde ise; dilekçelerde gösterilmesi gerekli hususlar belirtilmiş, 14. maddesinin 3. fıkrasında; dilekçelerin sırayla a)görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3 ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği belirtilmiş; 15. maddenin 1. fıkrasının (d) bendinde dilekçelerde 14. maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere dilekçenin reddine karar verileceği, 5. fıkrasında ise, 1. fıkrasının (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği; 7. maddesinin 4. fıkrasında ise, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava açma süresinin ilan tarihini izleyen günden başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her iki işlem aleyhine birden dava açabileceği hükme bağlanmıştır.

Görülmekte olan davada, Dairemizin 11/10/2021 tarih ve E:2021/8435, K:2021/11100 sayılı ve 08/02/2022 tarih ve E:2022/494, K:2022/1156 sayılı dava dilekçesinin reddine yönelik kararları üzerine yenilenen dava dilekçesiyle, Otopark Yönetmeliğinin tümünün, Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tümünün, davacıdan otopark ücreti istenilmesine ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin iptali ile davacı tarafından Mudanya Belediye Başkanlığı’na ödendiği ileri sürülen 148.409-TL otopark ücretinin dava tarihinden itibaren işleyecek olan reeskont faiziyle birlikte iadesi isteminde bulunulmuştur.

Davacı, maliki olduğu taşınmazda yapı ruhsatı almak üzere Mudanya Belediye Başkanlığına başvurduğunu, idare tarafından, bina altına yapılacak olan otoparkın girişinin otopark yönetmeliği hükümleri uyarınca ana caddeden olamayacağı, bu nedenle girişin yan yoldan yapılması, ancak yan yoldan otoparka giriş verilebilmesi için de yol genişliğinin en az 6 metre olması gerektiği, oysa ki taşınmazın yan yolunun da 5 metre olduğu, bu nedenle davacı taşınmazında otopark ihtiyacının bina altından karşılanmasının mümkün olmadığının ve davacının yapı ruhsatı alabilmesi için otopark bedeli olarak 593.409 TL’nin %25’inin peşin, kalanının taksitle ödenmesi gerektiğinin bildirildiğini, bunun üzerine otopark bedelinin %25’lik ilk kısmı peşinen ödediğini, kalan kısmın ise senede bağlanmak suretiyle taksitlendirildiğini, kendisinden talep edilen otopark ücretinin ve dayanağı işlemlerin hukuka aykırı olduğunu ifade etmektedir.

Dava dilekçesinde; 22/02/2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinin ve 25/03/2021 tarih ve 31434 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tümünün Anayasaya aykırı olduğu, ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca vatandaşlardan alınan otopark ücretlerinin otopark inşası için kullanılmadığı, bu düzenlemeler siyasi amaçlara yönelik finansman olarak kullanıldığından hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, Belediye Kanunu uyarınca belediyelerin otopark yapma görev ve yetkisinin olmadığı halde otopark ücreti almalarının hukuki bir yanı bulunmadığı, mahalli müşterek ihtiyaçlardan olan otoparkların, yapı ruhsat aşamasında alınan otopark ücretiyle karşılanmasının uygun olmadığı, Anayasada mahalli müşterek ihtiyaçların öncelikler gözetilerek mali kaynakların yeterliliği ölçüsünde yerine getirileceği düzenlendiği halde otopark ücretinin tamamının vatandaştan alınmasını öngören dava konusu yönetmeliklerin Anayasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

Mudanya Belediye Başkanlığınca dosyaya sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; 02/09/2020 tarihli Mudanya Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Otopark Raporunda, “07/12/2018 tarih ve 30618 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe istinaden Bursa Büyükşehir Belediyesi Otopark Yönetmeliği Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih, …sayılı kararı ile kabul edilen Bursa Büyükşehir Belediyesinin Otopark Yönetmeliğinin Uygulanmasına İlişkin İlke ve Esaslarına göre incelenmiştir. F1.4 – F.2.03 – F.2.06 – F.2.07 maddelerine istinaden parsel için karşılanamayan otopark kısmının bedeli ödenecektir.” ifadelerine yer verildiği, bu rapor ile, dava konusu parsele ilişkin olarak düzenlenecek olan yapı ruhsatı kapsamında 22 adet otopark yeri için hesaplama yapılması gerektiğinin tespit edildiği, 08/01/2021 tarihli otopark hesap tablosunda ise 22 adet otopark yeri için ödenecek toplam tutarın 593.634,80-TL olarak belirlendiği görülmektedir.

Davacıdan otopark ücreti talep edilmesine ilişkin işlemin hangi düzenleyici işlemin hangi hükümlerinin uygulanması suretiyle tesis edildiği, diğer bir deyişle, dava konusu uygulama işleminin dayanağını hangi düzenleyici işlem veya işlemlerin teşkil ettiğini tespit etmeye yönelik olarak Dairemizce verilen 06/10/2022 tarih ve E:2022/2621 sayılı ara kararına davalı idarece verilen cevaptan, dava konusu uygulama işleminin, Otopark Yönetmeliğinin geçici 3. ve 4. maddelerinin göndermesiyle, Bursa Büyükşehir Belediyesinin Otopark Yönetmeliğinin Uygulanmasına İlişkin İlke ve Esasları uygulanmak suretiyle tesis edildiği, davacıdan talep edilen otopark ücretinin hesaplanmasında dava konusu ettiği 22/02/2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliği ve 25/03/2021 tarih ve 31434 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerinin uygulanmadığı neticesine varılmıştır.

2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesine göre dava konusu işlemlerden 22/02/2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinin ve 25/03/2021 tarih ve 31434 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözüm yeri Danıştaydır.

Öte yandan, davacıdan Mudanya Belediye Başkanlığı tarafından otopark ücreti adı altında 593.000-TL istenilmesine ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı olan Bursa Büyükşehir Belediyesinin Otopark Yönetmeliğinin Uygulanmasına İlişkin İlke ve Esasların iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözüm yeri Bursa İdare Mahkemesidir.

Bu durumda, aralarında 2577 sayılı Kanunun 5. maddesinde belirtilen şekilde maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunmayan ve farklı yargı mercilerinin görev alanına giren işlemlere karşı aynı dilekçe ile dava açılmasına hukuken olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

1. 2577 sayılı Kanun’un 5. maddesi hükmüne uygun olmayan dava dilekçesinin aynı Kanun’un 15. maddesinin 1/d bendi gereğince bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz gün içinde, her işleme karşı görevli ve yetkili yargı mercileri gözetilerek ayrı dava açmakta serbest olmak üzere REDDİNE,

2. Yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hususunun davacıya duyurulmasına,

3. Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 22/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.