Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2022/2254 E. , 2023/1099 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/2254
Karar No : 2023/1099
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN ÖZETİ : İstanbul İli, Fatih İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde II. grup korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen Hanın komşuluğunda yer alan ve depo olarak işletilen tek katlı yapının; Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul IV Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı gereği, 15 gün içinde tahliye edilerek yıkıma hazır hale getirilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Fatih Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 27/01/2021 tarih ve E:2020/7060, K:2021/674 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50/4. maddesi uyarınca bozma kararına uyularak verilen Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın ONANMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 25/01/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 61. maddesinin 2. fıkrasında; “Kamu kurum ve kuruluşları ve belediyeler ile gerçek ve tüzel kişiler, Koruma Yüksek Kurulu ve koruma bölge kurullarının kararlarına uymak zorundadır. Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları Resmî Gazetede yayımlanır.” hükmüne, 16. maddesinde ise “Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile bunların korunma alanlarında ruhsatsız olarak inşaat yapmak yasaktır. Buralarda ruhsatsız olarak yapılacak inşaatlar ile, koruma amaçlı imar planlarında, plana; sitlerde, sit şartlarına aykırı olarak inşa edilen yapılar hakkında imar mevzuatına göre işlem yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (…) (3) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshasıda muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmü yer almıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; … tarih ve … sayılı İstanbul IV Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun kararıyla İstanbul İli, Fatih İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde II. grup korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen Hanın komşuluğunda yer alan ve depo olarak işletilen dava konusu yapı ile ilgili İstanbul IV Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı ile … tarih ve … sayılı kararı gereği 2863 sayılı Kanunun 16. maddesi uyarınca gerekli işlemlerin belediyesince ivedilikle yapılarak Kurula bilgi verilmesine karar verildiği, İstanbul IV Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile Fatih Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğünden … tarih ve … sayılı Kurul kararı gereği, 2863 sayılı Kanunun 16. maddesi uyarınca tek katlı yapının kaldırılıp kaldırılmadığı hususunda ivedilikle bilgi verilmesi istenildiği, söz konusu yazıya istinaden … tarih ve … kayıt numaralı Fatih Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğü işlemi ile yapının 15 gün içinde tahliye edilerek yıkıma hazır hale getirilmesinin bildirildiği, bu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile bunların korunma alanlarında ruhsatsız olarak inşaat yapılması halinde bu inşaatlar ile koruma amaçlı imar planlarında, plana; sitlerde, sit şartlarına aykırı olarak yapı inşa edildiğinin tespit edilmesi halinde, bu yapılar hakkında imar mevzuatına göre işlem yapılması koruma bölge kurulları tarafından ilgili belediye veya kamu kurum veya kuruluşunda istenebileceği açık olup, bu durumda ilgili belediye veya kamu kurum veya kuruluşu tarafından 3194 sayılı İmar Kanununda belirtilen usule göre işlem yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla; davalı idarece, dava konusu yapı ile ilgili 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde belirtilen usule uygun olarak yıkım kararı alınmaksızın, 15 gün içinde tahliye edilerek yıkıma hazır hale getirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyoruz.