Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2022/1089 E. , 2023/56 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/1089
Karar No : 2023/56
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Etimesgut ilçesi, …Mahallesi, … Kentsel Dönüşüm Gelişim ve Proje Alanı sınırları içinde kalan …ada, …parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onaylanmasına ilişkin … tarih ve …sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konu işlemden önce yürürlükte olan Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/5.000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile öngörülen yapılaşma ve kullanım kararlarının özü itibarıyla değiştirilmediği, yapı ve nüfus yoğunluğunun arttırılmadığı, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/25.000 ölçekli nazım imar planı değişikliği hükümlerine uygun olduğu, plan değişikliğini zorunlu kılan gerekçelerin bulunduğu, önceki imar planlarında “merkezi iş alanı+konut alanı” kullanımının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğine uygun biçimde “ticaret+konut” kullanımına dönüştürüldüğü, önceki planlar ile toplam inşaat alanı üzerinden belirlenen ticaret ve konut kullanımına dair oranların korunduğu, bu haliyle dava konusu işlem ile 14/04/2017 onay tarihli 1/5.000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin sürekliliğinin ve bütünlüğünün zedelenmediği, önceki imar planları ile öngörülen nüfus miktarının korunduğu, ilave nüfus öngörülmediği, donatı alanı açısından herhangi bir değişikliğe gidilmediği, dolayısıyla davaya konu işlemde yoğunluk artıran veya kentsel ulaşım sistemini etkileyen bir hususun bulunmadığı dikkate alındığında, imar planı değişikliklerinde kentsel teknik altyapı etki değerlendirmesi raporunun bulunmamasının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 26/7. maddesine aykırı olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, uyuşmazlık konusu taşınmazın 1/25000 ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planında kentsel ve bölgesel park alanı olarak planlandığı, bu planın alt ölçekli imar planları için yol gösterici nitelikte olduğu, dava konusu imar planları ile getirilen kullanım kararının üst ölçekli 1/25000 ölçekli nazım imar planı ile belirlenen açık yeşil alan sisteminin bozulduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Kesinleşen yargı kararları ile iptaline karar verilen 14.04.2017 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının temel kurgusu ve kararları korunarak, bu planlarla aynı doğrultuda tesis edildiği anlaşılan dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :… tarihli ve …sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile E:1,50, Yençok:Serbest yapılaşma koşullu merkezi iş alanı+konut alanı olarak planlanan Ankara ili, Etimesgut ilçesi, …Mahallesi, … KDGPA sınırları içinde kalan …ada, …parsel sayılı taşınmaz, dava konusu edilen ve … tarih ve …sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile E:1.50, Yençok: serbest yapılaşma koşullu konut+ticaret alanı olarak planlanmıştır.
30.03.2018-29.04.2018 tarihleri arasında askıya çıkarılan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine davacı tarafından, planın parçacıl nitelikte hazırlandığı, 1/25.000 ölçekli nazım imar planında kentsel ve bölgesel park alanı olarak planlandığı, getirilen yapılaşma koşulları ile yapı ve nüfus artışına ve açık yeşil alan sisteminin bozulmasına neden olunduğu ileri sürülerek 27.06.2018 tarihinde bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa’nın 138. maddesinin son fıkrasında, “Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” hükmüne yer verilmiştir.
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28. maddesinde, “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.” hükmü yer almaktadır.
İşlem tarihindeki yürülükteki şekliyle 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesinde, nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, parseli kapsayan alanda dava konusu imar planlarından önce yürürlükte bulunan … tarihli ve …sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile E:1,50 Yençok:serbest yapılaşma koşullu merkezi iş alanı+konut alanı olarak planlanan …ada … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapılar için düzenlenen … tarih ve …sayılı yapı ruhsatının ve dayanağı imar planlarının iptali istemiyle komşu parselde bulunan yapının malikleri tarafından açılan davada, …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, taşınmazın E:1,50 yapılaşma hakları ile yüksek katlı ve yoğunluklu merkezi iş alanı olarak ayrılması sonucunda davacıların Susuz Gölüne olan geniş cephelerinin kapatıldığı ve bina aralarından hava sirkülasyonu alabilecek duruma geldiği, davacıların bulunduğu sitenin arazisi kot olarak bir miktar yüksekte kalmasına rağmen yargı kararlarında belirtilen hususlara uyulmadan onaylanan plan değişiklikleri ile yüksek imar hakları ile …ada … sayılı parselin oluşturulması ile davacıların bağımsız bölümlerinin bulunduğu …Sitesi 1.Bloğun manzarası kapandığı ve hava sirkülasyonundan da olumsuz etkilendiği, belirtilen bu görüşler doğrultusunda …ada … parsel sayılı taşınmaz için düzenlenen yapı ruhsatı ve dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı gibi üst kademe 1/25.000 ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planında belirtilen Susuz Göleti ve çevresinin ekolojik değerinin de olumsuz etkileneceği sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile yapı ruhsatının iptaline karar verilmiştir.
Bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine, …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla mahallinde yaptırılan bilirkişi incelemesi üzerine dava dosyasına sunulan bilirkişi raporunda özetle; 1/25000 ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planında Susuz Göleti ve çevresinin “kentsel bölgesel park” alanı olarak düzenlendiği, alt kademe 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlarında Susuz Göleti ile … Caddesi arasında E:0,50 Hmax=2 kat yapılaşma koşullu düşük yoğunluklu konut alanı ile yeşil alan kullanımları öngörülmüşken daha sonra yapılan plan değişiklikleri ile … Caddesi ile Susuz Göleti arasında konut alanı da yer alabilecek şekilde E:1,50 yapılaşma koşullu merkezi iş alanı kullanımının öngörülmesinin alana getirilen nüfus yoğunluğu dikkate alındığında en az 2 kat daha fazla nüfus ve inşaat alanı kapasitesinin oluşturulması, öngörülen nüfusun ihtiyaç duyacağı teknik altyapı ve sosyal donatı alanlarının yetersiz olması yanında, gölün kenarında öngörülen yoğunluktaki yapılaşmanın, trafik, hava sirkülasyonu Susuz Göleti ve çevresinin ekolojik değerine olumsuz etkisi olacağı tespitlerine yer verildiğinden, Göksu Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı içerisinde bulunan …ada …parsel sayılı taşınmazda inşa edilmekte olan binalar için verilen yapı ruhsatı ve dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun değişik gerekçe ile reddine karar verilmiş ve anılan kararın temyizi üzerine Danıştay Altıncı Dairesinin 18/05/2021 tarih ve E:2020/1512, K:2021/6443 sayılı kararı ile onanmasına karar verilmiştir.
Anılan iptal kararları üzerine, 14/04/2017 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile aynı onama sınırında kalan alan için hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve …sayılı kararıyla onaylanmış, bu planlarda iptaline karar verilen bir önceki 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile getirilen emsal değerlerin ve yüksekliğe ilişkin yapılaşma koşullarında herhangi bir değişiklik yapılmamış, sadece önceki imar planında merkezi iş alanı+konut alanı kullanım kararı ticaret+konut alanı olarak belirlenmiştir.
Her ne kadar İdare Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda özetle; davaya konu işlem ile Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin sürekliliğinin ve bütünlüğünün zedelenmediği, önceki imar planları ile öngörülen nüfus miktarının korunduğu, ilave nüfus öngörülmediği, donatı alanı açısından herhangi bir değişikliğe gidilmediği, dolayısıyla davaya konu işlemde yoğunluk artıran veya kentsel ulaşım sistemini etkileyen bir hususun bulunmadığı dikkate alındığında, davaya konu plan değişikliklerinde kentsel teknik altyapı etki değerlendirmesi raporunun bulunmamasının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 26/7. maddesine aykırı olmadığı sonucuna ulaşıldığı yönünde görüş bildirilmiş ise de kesinleşen yargı kararları ile iptaline karar verilen önceki 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin temel kurgusu ve kararları korunarak, bu planlarla aynı doğrultuda tesis edilen dava konusu imar planı değişikliklerinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan dava konusu işlemin iptali halinde menfaati etkilenebilecek olan uyuşmazlığa konu taşınmazın malik ya da maliklerine davanın ihbarı gerekmektedir.
Bu durumda, dava konusu işlemlerin iptali gerektiğinden, davanın reddine yönelik İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/01/2023 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.