Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2021/9852 E.  ,  2023/556 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/9852
Karar No : 2023/556

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : … Turizm İnşaat Dış Tic. İth. İhr. Gıda ve Enerji Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aydın İli, Didim İlçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde faaliyet gösteren davacı adına kayıtlı … (…) isimli işletmede canlı müzik izin belgesi olmadan canlı müzik yayını yapıldığının 5. kez tespit edildiğinden bahisle tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20/1-(h) bendi uyarınca 577.536,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin 11/09/2019 günlü, 1139 sayılı Didim Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 2872 sayılı Çevre Kanununda belirtilen düzenlemelere aykırı beşinci fiil nedeniyle tesis edilen dava konusu idari para cezası hesaplanırken, dördüncü aykırılığa karşılık olarak uygulanan idari para cezası tutarının bir kat fazlasının uygulanmasının ve anılan aykırılığın da önceki ilk üç aykırılığa dayandırılmasının bu şekliyle hatalı olduğu, dolayısıyla uygulanan idari para cezasına ilişkin dava konusu işlemde hukuk uyarlık bulunmadığından dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 2872 sayılı Çevre Kanunu ile Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğine aykırı olarak canlı müzik belgesi olmadan eğlence maksatlı (canlı) müzik yayını yapıldığının tespiti üzerine düzenlenen tutanağa dayanılarak tesis edilen işlemin usul ve yasaya uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Aydın İli, Didim İlçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde faaliyet gösteren davacı adına kayıtlı … (…) isimli işletmede 24/08/2019 tarihinde saat: 02:55′ te yapılan denetimde İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 38 maddesi ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin 24/1-k maddesine aykırı olarak canlı müzik belgesi olmadan canlı müzik yayını yapıldığının tespit edilerek tutanak düzenlenmesi sonrasında aynı aykırılığın 5. kez tespit edildiğinden bahisle tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20/1-(h) bendi uyarınca 577.536,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Didim Belediye Encümeni kararının verilmesi üzerine iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun 1. maddesinde; bu Kanunun amacının, bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamak olduğu, 20. maddesiyle eylemlerin niteliğine göre ceza miktarları belirlenmiş ve (h) bendinde; bu Kanunun 14. maddesine göre çıkarılan yönetmelikle belirlenen önlemleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden olan fabrika, şantiye ve eğlence gürültüsü için 12.000 Türk Lirası idarî para cezası verileceği, 23. maddesinde ise; bu Kanunda belirtilen idarî para cezalarının, bu cezaların verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırılarak verileceği hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2872 sayılı Çevre Kanunuyla çevrenin korunması, iyileştirilmesi ve kirliliğinin önlenmesi amacıyla özel, kamu ve tüzel kişiliklerin uyması gereken kurallar belirlenmiş ve bu kurallara uymayanlara ise 20. maddesiyle her bir fiile uygulanacak idari yaptırımlar, 23. maddesiyle de yaptırıma konu fiillerin tekerrürü halinde cezanın arttırımına ilişkin uygulanacak kurallar belirlenmiştir. Bu kurallara göre, idareler öncelikle idari yaptırıma konu fiilin işlenip işlenmediğini belirleyip, işlenmiş ise muhatabın özel veya tüzel kişi olmasına göre fiilin karşılığı olan idari yaptırıma karar verdikten sonra, ilgili kişi daha önce aynı fiili 3 yıllık süre içerisinde birinci kez işlemesi durumunda bir kat ve birden çok kez tekrar etmiş ise iki kat artırmak suretiyle uygulayacaktır. Dolayısıyla fiilin tekerrürü halinde ilgililer hakkında tesis edilen işlem; idari yaptırım kararı ve tekerrür hükümlerinin uygulanması şeklinde iki aşamadan oluşmaktadır. Bu nitelikteki idari para cezalarının dava konusu yapılması halinde yargı mercilerince öncelikle isnat edilen fiilin işlenip işlenmediğinin tespit edilerek yasanın 20. maddesinde belirlenen idari yaptırımın uygulanmasının yerinde olup olmadığına karar verdikten sonra ayrıca tekerrür hükümlerinin uygulanmasının hukuka uygun olup olmadığı hakkında da karar verilmesi, dolayısıyla mahkeme tarafından yapılacak yargılama sonucunda idari yaptırıma ilişkin yasa maddesinin hukuka aykırı bir şekilde uygulandığının tespit edilmesi halinde idari para cezası ve buna bağlı tekerrür uygulamasını içeren işlemin tamamının iptaline; söz konusu fiile idari yaptırıma ilişkin hükümlerin hukuka uygun bir şekilde uygulandığının tespiti halinde ise tekerrür hükümleri yönünden inceleme yapılarak ayrıca bir karar verilmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu … günlü, … sayılı Didim Belediye Encümeni kararı ile aynı aykırılığın 5. kez tespit edildiğinden bahisle tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20/1-(h) bendi ve 23. maddesi uyarınca idari para cezası verildiği, İdare Mahkemesince; 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20/1-(h) bendi uyarınca verilen para cezasına aynı kanunun 23. maddesi uyarınca tekerrür hükümlerinin uygulanması usulünde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin tamamının iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, öncelikle dava konusu idari para cezasının esası yönünden yapılacak hukuki değerlendirme sonucunda, cezanın esasının hukuka uygun bulunması durumunda, para cezasının esası yönünden hüküm kurulduktan sonra tekerrüre ilişkin kısmı yönünden ayrıca bir hüküm kurulması gerekirken, işlemin esasına ilişkin hukuki değerlendirme yapılıp hüküm kurulmaksızın, tekerrüre ilişkin kısmın hukuka aykırı olduğundan bahisle işlemin tamamının iptaline karar verildiğinden, İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 19/01/2023 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.