Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2021/6992 E. , 2022/11774 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/6992
Karar No : 2022/11774
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı – ANKARA
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana İli, Seyhan İlçesi, …Mahallesi, …ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan …yapı kimlik numaralı bina hakkında, davacının yetkilisi olduğu lisanlı firma tarafından 6306 sayılı Kanun kapsamında risksiz kararı verilmesine rağmen binanın riskli olduğundan bahisle tesis edilen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün …tarihli ve E.…sayılı işleminin “davacının beş yıl süre başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamayacağı, riskli yapı tespitinde görev alamayacağı ve kuracağı kuruluşlara lisans verilmeyeceği”ne dair kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; davacının yetkili mühendis ve şirket sahibi olduğu …Proje İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından, Adana İli, Seyhan İlçesi, …Mahallesi, …Sokak, No:…adresinde bulunan yapıya ilişkin olarak hazırlanan riskli yapı tespit raporunda ve analizlerde, yapının C-D aksları arasındaki mesafenin, çatı saçak genişliğinin ve 11 adet kolonun donatı türünün, yapının düşey elemanlarındaki etriye kol adetlerinin olduğundan farklı gösterildiği, S117 kolonundan alınan karot numunesinin S112 kolonundan alınmış gibi hesaplandığı, dolayısıyla, gerçeğe aykırı donatı bilgisi esas alınarak hesaplama yapılması suretiyle, riskli olan bir yapının risksiz olarak tespit edildiği anlaşıldığından, mezkur şirketin riskli olan bir yapıyı risksiz olarak tespit ettiğinden bahisle, davacının, beş yıl süreyle başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamama, riskli yapı tespitinde görev alamama ve kuracağı kuruluşlara lisans verilmeme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Bakanlık Olur’unda hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davacı şirket tarafından 17/02/2016 tarihinde riskli yapı tespit işleminin idareye bildirildiği, 24/02/2016 tarihinde Bakanlık yetkilileri tarafından riskli yapı tespit raporunda belirtilen eksikliklerin giderilmesi istemiyle geri bildirim yapıldığı, 13/05/2016 tarihinde yapının risksiz olduğunun bildirildiği, ancak davalı Bakanlık tarafından yapılan inceleme sonucunda anılan yapının riskli olduğunun tespit edilmesi üzerine davacının sahibi olduğu şirketin riskli bir yapıyı risksiz olarak tespit ettiğinden bahisle, 27/10/2016 tarih ve 29870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nin 6. maddesine eklenen 9. fıkra uyarınca 19/07/2017 tarihli dava konusu işlemle davacıya söz konusu cezanın verildiği, ancak, ceza hukukunun genel ilkesi olan aleyhe kanunların geriye yürümezliği ilkesine aykırı olarak, cezanın yürürlükte olmadığı dönemde yapılan tespit nedeniyle, tespitten sonra yürürlüğe giren 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 9. fıkrasına dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; yapılan mevzuat değişikliğinde, riskli yapının risksiz olarak tespit edilmesi halinde, lisansı iptal edilen kuruluşun ortaklarının beş yıl süre ile başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamayacağı ve riskli yapı tespitinde görev alamayacağı hükmünün aynen korunduğu ve davacı lehine olacak şekilde herhangi bir değişiklik yapılmadığı ileri sürülerek, temyiz konu kararın bozulması gerektiği iddia edilmiştir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Adana İli, Seyhan İlçesi, …Mahallesi, …ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan …yapı kimlik numaralı bina hakkında, davacının yetkilisi olduğu lisanlı firma tarafından 6306 sayılı Kanun kapsamında risksiz kararı verilmesine rağmen binanın riskli olduğundan bahisle, “davacının beş yıl süre başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamayacağı, riskli yapı tespitinde görev alamayacağı ve kuracağı kuruluşlara lisans verilmeyeceği” yolunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün …tarihli ve E.…sayılı işleminin tesis edilmesi üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un “Tespit, taşınmaz devri ve tescil” başlıklı 3. maddesinde; riskli yapıların tespiti, Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde masrafları kendilerine ait olmak üzere, öncelikle yapı malikleri veya kanuni temsilcileri tarafından, Bakanlıkça lisanslandırılan kurum ve kuruluşlara yaptırılır ve sonuç Bakanlığa veya İdareye bildirilir, hükmüne yer verilmiştir.
27/10/2016 tarihli, 29870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikten önce 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nin “Riskli yapıların tespitinde görev alacak kurum ve kuruluşlar” başlıklı 6. maddesinin 3. fıkrasında; taahhüde ve gerçeğe aykırı olarak, risksiz bir yapının riskli veya riskli bir yapının risksiz olarak tespit edilmesi hallerinde, lisanslı kurum ve kuruluşların lisansının Bakanlıkça iptal edileceği, lisansı iptal edilen kuruluşların ortakları, bu kuruluştaki hisselerini devretseler dahi, beş yıl süre ile başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamayacağı, riskli yapı tespitinde görev alamayacağı ve bu ortakların kurdukları kuruluşlara lisans verilmeyeceği, lisans iptaline sebep olan mühendisin beş yıl süre ile başka bir lisanslı kurum ve kuruluşta görev almasına izin verilmeyeceği, belirtilmiştir.
27/10/2016 tarihli, 29870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 9. fıkrasında (21/6/2019 tarihli ve 30808 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikten önceki halinde) ise; “Lisansı iptal edilen kurum ve kuruluşlar için beş yıl süre ile yeni bir lisanslandırma yapılmaz. Lisansı iptal edilen kuruluşun ortakları, bu kuruluştaki hisselerini devretseler dahi, beş yıl süre ile başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamazlar, riskli yapı tespitinde görev alamazlar ve bu ortakların kurdukları kuruluşlara lisans verilmez. Lisansın iptaline sebep olan mühendis beş yıl süre ile başka bir lisanslı kurum ve kuruluşta görev almaz, başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamaz ve bu mühendisin kurduğu kuruluşa lisans verilmez. Lisansın iptaline sebep olan mühendisin durumu ilgili meslek odasına bildirilir. Meslek odası, bu mühendis hakkında kendi mevzuatına göre işlem yaparak neticesini Bakanlığa bildirir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; riskli olduğu düşünülen yapıların malikleri tarafından başvurulması halinde, bu konuda lisans sahibi kurum ve kuruluşlar tarafından Bakanlıkça belirlenen usuller çerçevesinde riskli yapı tespit işleminin yapılacağı ve sonucun Bakanlığa veya ilgili idareye bildirileceği, risksiz bir yapının riskli veya riskli bir yapının risksiz olarak tespit edilmesi hallerinde ise lisanslı kurum ve kuruluşların lisansının Bakanlıkça iptal edileceği, lisansı iptal edilen kuruluşların ortaklarının beş yıl süre ile başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamayacağı, riskli yapı tespitinde görev alamayacağı ve bu ortakların kurdukları kuruluşlara lisans verilmeyeceği, lisans iptaline sebep olan mühendisin ise beş yıl süre ile başka bir lisanslı kurum ve kuruluşta görev almasına izin verilmeyeceği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının yetkili mühendis ve şirket sahibi olduğu …Proje İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından, Adana İli, Seyhan İlçesi, …Mahallesi, …Sokak, No:…adresinde bulunan yapıya ilişkin gerçeğe aykırı donatı bilgisi esas alınarak hesaplama yapılması suretiyle, riskli olan bir yapının risksiz olarak tespit edildiğinden bahisle, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 9. fıkrası uyarınca, davacının beş yıl süre başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamayacağı, riskli yapı tespitinde görev alamayacağı ve kuracağı kuruluşlara lisans verilmeyeceği” yolunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün …tarihli ve E.…sayılı işleminin tesis edildiği, söz konusu taşınmazın riskli olmadığına dair tespitin 17/02/2016 tarihinde yapıldığı, bu tarihte ise; riskli olan bir yapının risksiz olarak tespit edilmesi nedeniyle, lisansı iptal edilen kuruluşun ortakları ve yetkili mühendisi hakkında verilecek çeşitli yaptırımlara dair anılan Yönetmeliğin 6. maddesinin 3. fıkrasının yürürlükte bulunduğu, bu Yönetmelik hükmünün yürürlükten kaldırılarak, dava konusu işleme dayanak alınan Yönetmeliğin 6. maddesinin 9. fıkrasının ise 27/10/2016 tarihinde yürürlüğe girdiği anlaşılmıştır.
Anılan Yönetmeliğin 6. maddesinin 3. ve 9. fıkralarının incelenmesinden; lisansı iptal edilen kuruluşların ortaklarının beş yıl süre ile başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamayacağı, riskli yapı tespitinde görev alamayacağı ve bu ortakların kurdukları kuruluşlara lisans verilmeyeceği, lisans iptaline sebep olan mühendisin ise beş yıl süre ile başka bir lisanslı kurum ve kuruluşta görev almasına izin verilmeyeceği, hükümlerini içerdiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu işleme dayanak yapılan 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 9. fıkrası, söz konusu taşınmazın riskli olmadığına dair 17/02/2016 tarihinde yapılan tespitten sonra 27/10/2016 tarihinde yürürlüğe girmiş ise de; tespit tarihinde yürürlükte bulunan anılan Yönetmeliğin 6. maddesinin 3. fıkrası ile aynı hükümleri içerdiği, sonradan yürürlüğe giren Yönetmelik hükmünün davacı lehine veya aleyhine hiçbir hüküm ihtiva etmediği, idare tarafından işlem tesis edilirken yürürlükten kaldırılan Yönetmelik hükmünün sehven dayanak alındığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; dava konusu işlemin esası yönünden inceleme yapılarak karar verilmesi gerekmekte olup, istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeyle kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:2019/523, K:2021/265 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/12/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.