Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2021/6800 E. , 2023/1161 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/6800
Karar No : 2023/1161
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞITARAF (DAVACILAR) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakimi … açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun Ek 1. maddesinin 1. fıkrasına; 26/11/2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 3. maddesiyle eklenen cümle ile uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmi kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında, uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde ilgili idarelerce imar programlarının veya imar uygulamalarının yapılmaması ve bütçe imkânları dâhilinde bu taşınmazların kamulaştırılmaması veya her hâlde mülkiyet hakkının kullanmasına engel teşkil edecek kısıtlılığı kaldıracak şekilde imar planı değişikliği yapılmaması halinde taşınmazların malikleri tarafından mülkiyet hakkından kaynaklı bedele ilişkin açılacak davaların adli yargıda görüleceği düzenlenmiş olup söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra adli yargı yerleri görevli olduğundan, idari yargı mercilerinde görülmekte olan davaların anılan Kanun hükmü gereğince görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan; davanın açıldığı tarihte görevli bulunan mahkemenin sonradan çıkan yasa ile görevsiz hale gelmesi üzerine verilecek görevsizlik kararlarında taraflara vekalet ücreti yükletilmesine hukuken olanak bulunmadığı, ayrıca görevsizlik kararı verilinceye kadar taraflarca yapılmış olan yargılama giderlerinin ise usule ilişkin mevzuat ve uyuşmazlık konusuyla ilgili yerleşik içtihatlar çerçevesinde, tarafların davanın açıldığı tarihteki haklılık durumu dikkate alınarak takdir edileceği tabiidir.
Nitekim, Dairemizin konuyla ilgili 30/11/2022 tarihli, E:2021/7461, K:2022/10466 sayılı kararında bu hususlar ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 26/01/2023 tarihinde, kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY (X) :
Adana ili, Seyhan ilçesi… Mahallesi, … ada, … sayılı parselin hissedarı olan davacı tarafından, söz konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli uygulama imar planında “oyun alanı” olarak ayrılması nedeniyle taşınmazın kamulaştırılması, bu mümkün değilse imar düzenlemesi yapılmak suretiyle taşınmazın mülkiyet durumunun eski hale getirilmesi istemiyle … Belediye Başkanlığı’na yapılan başvurunun reddine ilişkin … Belediyesi Encümeninin … gün ve …. sayılı işleminin iptali ile işlem nedeniyle uğramış olduğu 50.000,00-TL (ıslah dilekçesi ile artırılan haliyle 465.976,98-TL) zararın tazminine karar verilmesi istemiyle açılan davada; İlk derece Mahkemesince İşlemin tazminatın kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu ise reddedilmiş, bunun üzerine davalı idare tarafından anılan kararın temyiz edildiği anlaşılmıştır.
İdari işlemleri incelemek ve hukuki denetimini yapmakla görevli yargı kolunun idari yargı olduğu, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun Ek 1. maddesinin 1. fıkrasına; 26/11/2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 3. maddesiyle eklenen cümle ile hukuki el atma nedeniyle tazminat istemine ilişkin davalara adli yargı tarafından bakılacağı hususu yasal düzenleme altına alınmış ise de; tazminat istemine karar verilebilmesi için öncelikle dava konusu … Belediyesi Encümeninin … gün ve … sayılı işleminin idari yargının görev alanına giren kısmının hukuki denetiminin idari yargı tarafından eksiksiz bir şekilde yapılması gerektiği açıktır.
Bu itibarla, dava konusu edilen taşınmazın kamulaştırılması veya imar durumunun eski hale getirilmesi talebinin reddine ilişkin işleme konu mülkiyet hakkının kullanılmasını kısıtlayan imar planının, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı yönlerinden incelenmesi, imar planı yönünden hukuka aykırılık bulunmaması halinde mülkiyet hakkına dayalı tazminat isteminin değerlendirilmesi bakımından davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiğinden, eksik inceleme sonucunda verilen kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle yukarıda belirtilen hususlar araştırıldıktan sonra yeniden bir karar verilmesi gerektiği oyu ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçe ile bozulmasına karar verilmesi gerektiğinden bu aşamada davanın görev yönünden reddine ilişkin çoğunluk kararına katılmıyoruz.