Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2021/1757 E. , 2022/1382 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/1757
Karar No : 2022/1382
TEMYİZ EDEN TARAFLAR : I- (DAVACILAR) 1- …
2- …
3- …
4-… İnşaat Turizm Elektrik Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLLERİ : Av. …
II- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF : 1-… Belediye Başkanlığı 2- … 3- … 4- … 5- … İnşaat Turizm Elektrik Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.
İSTEMİN ÖZETİ : Aydın İli, Didim İlçesi, … Mahallesi, … Sokak No:… adresinde bulunan ve tapunun … parselinde kayıtlı taşınmazda, demir ve çelik profillerden iki blok arasında kuzey ve doğu cephelerinde toplam 369 m²’lik yapı yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca aykırı imalatların davacılar tarafından kaldırılmasına, aksi takdirde yıkımına, yıkım masraflarının tahsiline ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca toplam 1.472.322,32-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Didim Belediye Encümeni kararının ve dayanağı … tarihli ve … numaralı yapı tatil zaptının iptali istemiyle açılan davada, dava konusu yapı tatil tutanağı ile yıkım işlemi yönünden davanın reddi, dava konusu para cezasının iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
SAVUNMALARIN ÖZETİ: Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettikten sonra davacılar tarafından yürütmenin durdurulması isteminde bulunulduğu görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeden, işin gereği görüşüldü:
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA, yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davacılara iadesine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 10/02/2022 tarihinde, kararın yıkıma ilişkin kısmı yönünden oyçokluğuyla, diğer kısmı yönünden oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.
(X) KARŞI OY :
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; “Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmünün değerlendirilmesinden; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine ruhsat almak veya yapısını ruhsata uygun hale getirmek için bir ayı geçmemek koşulu ile süre verilmesi durumunda bu sürenin; ruhsat alınmayan veya aykırılığın giderilmesi suretiyle mevzuata uygun hale getirilmeyen yapılara ilişkin 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkım kararı alınabileceği açıktır. Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapanlara, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi ile yapı tatil tutanağının yapı yerine asılmasından itibaren en çok bir ay içinde yapı ruhsat almak veya ruhsata bağlanma olanağı bulunmayan yapılarda ise yapıyı kaldırmak yani imar mevzuatına aykırılığı ortadan kaldırma yükümlülüğü getirilmiştir.
Uyuşmazlıkta; davalı idare elemanlarınca düzenlenen 27/08/2018 tarihli yapı tatil tutanağı ile ruhsatsız yapı yapıldığının tespit edildiği ve tutanakta 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca inşaatın mühürlendiğinin belirtildiği, tutanakta 30 gün içerisinde ruhsat alınması ya da yapının yıktırılması gerektiğinin belirtildiği, ruhsatsız yapının mevzuata uygun hale getirilmesi için 3194 sayılı kanunun 32. maddesiyle belirlenen bir aylık sürenin tutanak ile kısaltılmadığı, dava konusu 25/09/2018 tarihli işlem ile yıkım kararının alındığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davaya konu ruhsatsız yapının mevzuata uygun hale getirilmesi için 3194 sayılı kanunun 32. maddesiyle belirlenen bir aylık sürenin tutanak ile kısaltılmadığı ve yapı tatil tutanağı ile aykırılığın giderilmesi için davacılara 30 gün süre verildiği görüldüğünden, yapı tatil tutanağı ile tespit tarihinden itibaren 30 gün geçtikten sonra davacılar tarafından ruhsatsız yapının kaldırılmaması halinde, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkım kararı alınması gerektiğinden, yapı tatil tutanağının düzenlenmesinden itibaren yapının kaldırılması için davacılara tanınan 30 günlük sürenin geçmesi beklenilmeden söz konusu yapının yıkımına karar verildiğinden, davaya konu encümen kararının yıkım kararına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığından, davanın yıkım kararına ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararının anılan kısmının bozulması gerektiği oyuyla Dairemiz kararına, davanın yıkım kararına ilişkin kısmı yönünden katılmıyorum.