Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2021/11161 E. , 2022/11332 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/11161
Karar No : 2022/11332
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin Mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen (15.02.2019 onay tarihli) 1/5.000 ölçekli Ataşehir İlçesi … ve Yakın Çevresi Revizyon Nazım İmar Planı ile Ataşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/1.000 ölçekli 1. Etap Uygulama İmar Planının ve imar hakkı transferine ilişkin plan notlarının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan bilirkişi raporundaki tespitler ile dava dosyasında yer alan diğer tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planında taşınmaza kısmen konut alanı, kısmen yeşil alan, kısmen eğitim alanı fonksiyonları getirildiği, bu bakımdan bir önceki plan ile getirilen fonksiyonlar dikkate alındığında bir değişiklik yapılmadığı ve söz konusu fonksiyonların şehircilik ve planlama ilkelerine uygun olduğu, önceki planlarda yer alan transfere ilişkin plan notlarının mevuzatta yer almaması nedeniyle yargı kararıyla iptaline karar verildiği, bu yönüyle dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planının imar transferi düzenlemesi yapılmasına dair plan notlarında hukuka uyarlık bulunmadığı, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kabulüne ilişkin meclis kararında, 26/09/2016-21/04/2017 onay tarihli 1/5000 ölçekli … Mahallesi ve Yakın Çevresi Revizyon Nazım İmar Planına uygun olarak düzenlendiği hususunun belirtildiği, söz konusu 21/04/2017 tarihli nazım imar planının mahkeme kararıyla iptaline karar verildiği anlaşılmış olup, 15/02/2019 onay tarihli 1/1.000 ölçekli 1. Etap Uygulama İmar Planı ile aynı gün onaya sunularak tasdik edilen ve yürürlüğe giren nazım imar planı dikkate alınmaksızın, yürürlükten kaldırılmış olan 2017 tarihli nazım imar planı dikkate alınarak hazırlandığı anlaşılan dava konusu uygulama imar planında, imar planlarının hazırlanmasına ilişkin olarak mevzuat ile belirlenen usul dikkate alınmaksızın kabul edildiğinden planlama ilkelerine uyarlık bulunmadığı, nazım ve uygulama imar planlarının tamamının iptali istemi yönünden, taşınmaz maliki olan davacılar tarafından, taşınmazlarının bulunduğu yer haricinde Ataşehir ilçesindeki planlama alanının bütününe ilişkin olarak kabul edilmiş olan planın tamamının iptali istemi yönünden hukuken korunması gereken bir menfaat ilişkisinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu nazım imar planının imar hakkı transferine dair plan notlarına ilişkin kısmının iptaline, nazım imar planının davacılara ait taşınmaz yönünden belirlenen fonksiyonlar ve diğer kısımları yönünden davanın reddine, dava konusu uygulama imar planının davacılara ait taşınmaza ilişkin kısmının iptaline, anılan planların tamamımın iptali istemine ilişkin olarak ise davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davalı idarelerin istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Nazım imar planı çalışmaları sırasında şehircilik ilkeleri ve planlama esasları dahilinde bütüncül bir planlama yaklaşımı ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde bölgedeki mevcut durum ve ihtiyaçların incelendiği, yetersiz olan donatı alanlarının karşılanması için ulaşım, erişilebilirlik, nüfus, alan büyüklüğü gibi yer seçim kriterleri de göz önüne alınarak arazi kullanım kararları çerçevesinde bölge halkı için gerekli olan donatı alanlarının ayrıldığı, bilirkişi raporunda uyumsuzluk ve plan kararlarını bozucu düzenlemeler olarak nitelendirilen hususların esasen nazım imar planı hükümlerine uygun şekilde yapılan düzenlemeler olduğu, plan notları bakımından herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden dayanak planın yanlış olmadığı, eş zamanlı olarak onaylanan 15.02.2019 tarihli 1/5.000 ölçekli Ataşehir İlçesi … ve Yakın Çevresi Revizyon Nazım İmar Planının dayanak plan olduğu, bu yönüyle hukuka aykırı hüküm kurulduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının kısmen onanması kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen (15.02.2019 onay tarihli) 1/5.000 ölçekli Ataşehir İlçesi … ve Yakın Çevresi Revizyon Nazım İmar Planı ile Ataşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/1.000 ölçekli 1. Etap Uygulama İmar Planının ve imar hakkı transferine ilişkin plan notlarının iptalinin istenilmesi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinde, mekânsal planların, kapsadıkları alan ve amaçları açısından mekânsal strateji planlarına uygun olarak; “çevre düzeni planları” ve “imar planları” kademelerinden oluşacağı, imar planlarının ise nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak hazırlanacağı, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanacağı hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu nazım imar planının imar hakkı transferine dair plan notlarına ilişkin kısmı yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın bu kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Dava konusu uygulama imar planının davacılara ait taşınmaza ilişkin kısmı yönünden;
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu 1/5.000 ölçekli Ataşehir İlçesi … ve Yakın Çevresi Revizyon Nazım İmar Planının İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edildiği, dava konusu 1/1.000 ölçekli 1. Etap Uygulama İmar Planının Ataşehir Belediyesi Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile uygun bulunduğu ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla değiştirilerek kabul edildiği, her iki planın eş zamanlı olarak 15/02/2019 tarihinde onaylandığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kabulüne ilişkin meclis kararında, 26/09/2016-21/04/2017 onay tarihli 1/5000 ölçekli Yenisahra Mahallesi ve Yakın Çevresi Revizyon Nazım İmar Planına uygun olarak düzenlendiği hususunun belirtildiği, söz konusu 21/04/2017 tarihli nazım imar planının mahkeme kararıyla iptaline karar verildiği, 15/02/2019 onay tarihli dava konusu 1/1000 ölçekli 1. Etap Uygulama İmar Planı ile aynı gün onaya sunularak tasdik edilen ve yürürlüğe giren nazım imar planı dikkate alınmaksızın, yürürlükten kaldırılmış olan 2017 tarihli nazım imar planı dikkate alınarak hazırlandığı anlaşılan dava konusu uygulama imar planının, imar planlarının hazırlanmasına ilişkin olarak mevzuat ile belirlenen usule uyulmaksızın kabul edildiği tespitine yer verilmiş olsa da, dava konusu planların büyükşehir ve ilçe belediyelerinin eş güdümlü çalışmaları sonucu aynı gün onaya sunularak tasdik edildiği, nazım ve uygulama imar planlarının aynı gün onaylanmasının imar mevzuatı yönünden ciddi bir aykırılık teşkil etmeyeceği, İdare Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporundaki tespitlerin aksine dava konusu uygulama imar planının 2019 tarihli nazım imar planına dayanılarak kabul edildiği, dolayısıyla plan yapım yöntem ve tekniklerine aykırı olarak onaylanmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, Ataşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararları ile kabul edilen 1/1.000 ölçekli 1. Etap Uygulama İmar Planının ve imar hakkı transferine ilişkin plan notlarının diğer hususlar bakımından planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine, imar mevzuatına ve kamu yararına uygun olup olmadığının incelenmesi suretiyle dava hakkında karar verilmesi gerekeceğinden temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların dava konusu uygulama imar planının davacılara ait taşınmaza ilişkin kısmı yönünden temyiz isteminin kabulüne, dava konusu nazım imar planının imar hakkı transferine dair plan notlarına ilişkin kısmı yönünden temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu nazım imar planının imar hakkı transferine dair plan notlarına ilişkin kısmının iptaline, nazım imar planının davacılara ait taşınmaz yönünden belirlenen fonksiyonlar ve diğer kısımları yönünden davanın reddine, dava konusu uygulama imar planının davacılara ait taşınmaza ilişkin kısmının iptaline, anılan planların tamamımın iptali istemine ilişkin olarak ise davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmına yönelik olarak yapılan davalıların istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın dava konusu nazım imar planının imar hakkı transferine dair plan notlarına ilişkin kısmının ONANMASINA, dava konusu uygulama imar planının davacılara ait taşınmaza ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 14/12/2022 tarihinde, kesin olarak, oy birliğiyle karar verildi.