Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2020/7347 E. , 2020/11533 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/7347
Karar No : 2020/11533
TEMYİZ EDEN TARAFLAR : I – (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
II-(DAVALILAR) 1- … Belediye Başkanlığı …
VEKİLİ : Av. … – Aynı yerde
2- … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. … – Aynı yerde
KARŞI TARAF : 1- … Belediye Başkanlığı
2- … Belediye Başkanlığı
3- …
İSTEMİN ÖZETİ : İstanbul İli, Avcılar İlçesi, Denizköşkler Mahallesi … mevkii, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda bulunan binanın 17/08/1999 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle yıkılması sonucu, söz konusu binada … ve … nolu dairelerin sahibi olan davacı tarafından, uğranıldığı ileri sürülen 49.243,71-TL maddi 1.000,00-TL manevi zararın tazmini istemiyle açılan davada, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı ve Onbirinci Daireleri Müşterek Kurulunun 15/01/2008 günlü, E:2005/277, K:2008/18 sayılı kararı ile bozulması sonrasında, bozma kararına uyulmayarak ısrar edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 08/10/2012 günlü, E:2009/1062, K:2012/1434 sayılı kararıyla temyiz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E: …, K: … sayılı kararın bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, maddi tazminat talebinin kısmen, manevi tazminat talebinin ise aynen kabulüyle, 8.245,35-TL maddi, 1.000,00-TL manevi tazminatın başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesi, fazlaya ilişkin maddi tazminat taleplerinin reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 23/10/2018 tarih ve E:2018/4232, K:2018/6316 sayılı kararıyla yeniden bozulması üzerine bozma kararına uyularak, davacının maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile davacının toplamda tazmini gereken 24.135,95-TL zararının; 7.240,78-TL’sinin davalı Avcılar Belediye Başkanlığınca idari başvurunun yapıldığı 05/05/2000 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, 8.447,58-TL’sinin davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığınca davanın açıldığı 08/08/2000 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, manevi tazminat talebinin aynen kabulü ile 1.000,00-TL’nin manevi tazminatın %100’e tamamlanan kusur oranlarına göre; %46,15 kusur oranına isabet eden 461,50.-TL’sinin davalı Avcılar Belediye Başkanlığınca idari başvurunun yapıldığı 05/05/2000 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, %53,85 kusur oranına isabet eden 538,50-TL’sinin davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığınca davanın açıldığı 08/08/2000 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, maddi tazminat isteminin fazlaya ilişkin kısmının reddine yönelik … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
SAVUNMALARIN ÖZETİ : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin birinci fıkrasının ikinci bendinde, temyiz incelemesi sonucu Danıştay’ın kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Davada; davacının toplam maddi zararının 24.135,95-TL olarak belirlendiği ve davacının kusur oranının %10, müteahhidin kusur oranının ise %25 olduğu dikkate alındığında, davalı idarelerin kusurları oranında tazmin etmekle yükümlü oldukları maddi zarar tutarının 15.688,36-TL olduğu anlaşılmakta olup, bu tutarın tazmini gereken miktar olarak belirlenerek hüküm kurulması gerekirken, temyize konu kararın, 28 nolu paragrafında, ”…bina inşaat değerinden 16.823,45-TL, eşya bedelinden 7.312,50-TL olmak üzere davacının toplamda tazmini gereken 24.135,95-TL maddi zararının; %35 kusur oranına isabet eden 8.447,58-TL’sinin davalı Küçükçekmece Belediye Başkalığınca; %30 kusur oranına isabet eden 7.240,78-TL’sinin davalı Avcılar Belediye Başkanlığı’nca; yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesi gerekmektedir.” tespitinde bulunulduktan sonra, hüküm kısmının 36. paragrafında toplamda tazmini gereken bedelin 24.135,95-TL olduğu belirlemesi yapıldığı ve yargılama giderlerinin de bu rakam üzerinden hesaplandığı anlaşıldığından, bahsi geçen maddi hatanın bozmayı gerektiren bir neden olmaması ve dosyanın geldiği aşama da dikkate alınmak suretiyle, kararın 36. paragrafında ”…davacının toplamda tazmini gereken 24.135,95-TL zararının;” şeklindeki ifade ”… davacının toplamda tazmini gereken 15.688,36-TL zararının;” şeklinde düzeltilerek; 39.paragrafında ”Toplamda hükmedilen (24.135,95-TL) tazminat miktarı üzerinden binde 68,31 oranında hesaplanan 1.717,03-TL adli yardımdan faydalanılması nedeniyle davacıdan tahsil edilemeyen nispi karar harcının; %53,85 kusur oranına isabet eden 924,62-TL’sinin Küçükçekmece Belediye Başkalığından, %46,15 kusur oranına isabet eden 792,41-TL’sinin Avcılar Belediye Başkanlığı’ndan tahsili için ilgili Vergi Dairesine müzekkere yazılmasına,” şeklindeki ifade, ”Toplamda hükmedilen (15.688,36-TL) tazminat miktarı üzerinden binde 68,31 oranında hesaplanan 1.071,67-TL adli yardımdan faydalanılması nedeniyle davacıdan tahsil edilemeyen nispi karar harcının; %53,85 kusur oranına isabet eden 577,09-TL’sinin Küçükçekmece Belediye Başkalığından, %46,15 kusur oranına isabet eden 494,57-TL’sinin Avcılar Belediye Başkanlığı’ndan tahsili için ilgili Vergi Dairesine müzekkere yazılmasına,” şeklinde düzeltilerek; 40.paragrafında ”Aşağıda dökümü yapılan toplam 5.541,67-TL yargılama giderinden davacının dava değeri üzerinden (%50,00) haklılık oranına isabet eden 2.770,83-TL ile hükmedilen maddi ve manevi tazminat tutarları üzerinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/1 ve 2. maddesi uyarınca ayrı ayrı takdir edilen (maddi tazminat için öngörülen 3.620,39-TL nispi, manevi tazminat için kabul edilen miktarı geçmeyecek şekilde 1.000,00-TL olmak üzere) toplam 3.620,39-TL vekalet ücretinin toplamından oluşan 6.391,22-TL’nin a. %46,15 kusur oranına isabet eden 2.949,55-TL’sinin davalı Avcılar Belediye Başkanlığınca davacıya ödenmesine, b. %53,85 kusur oranına isabet eden 3.441,67.-TL’sinin davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığınca davacıya ödenmesine, …” şeklindeki ifade, ”Aşağıda dökümü yapılan toplam 5.541,67-TL yargılama giderinden davacının dava değeri üzerinden (%33) haklılık oranına isabet eden 1.828,75-TL ile hükmedilen maddi ve manevi tazminat tutarları üzerinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/1 ve 2. maddesi uyarınca ayrı ayrı takdir edilen (maddi tazminat için öngörülen 2.353,25-TL nispi, manevi tazminat için kabul edilen miktarı geçmeyecek şekilde 1.000,00-TL olmak üzere) toplam 3.353,25-TL vekalet ücretinin toplamından oluşan 5.182,00-TL’nin a. %46,15 kusur oranına isabet eden 2.391,49-TL’sinin davalı Avcılar Belediye Başkanlığınca davacıya ödenmesine, b. %53,85 kusur oranına isabet eden 2.790,50.-TL’sinin davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığınca davacıya ödenmesine,…” şeklinde düzeltilerek; 41. paragrafında ”Temyiz aşamasına ait olup, aşağıda dökümü bulunan 329,35-TL yargılama giderinin, haklılık oranına (%50) isabet eden 164,67-TL’sinin davacı tarafından davalı Avcılar Belediye Başkanlığı’na verilmesine” şeklindeki ifade, ”Temyiz aşamasına ait olup, aşağıda dökümü bulunan 329,35-TL yargılama giderinin, haklılık oranına (%67) isabet eden 220,66-TL’sinin davacı tarafından davalı Avcılar Belediye Başkanlığı’na verilmesine” şeklinde düzeltilerek; … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz istemlerinin reddi ile anılan kararın ONANMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 25/11/2020 tarihinde, esas yönünden oybirliği, manevi tazminata faiz yürütülmesi yönünden oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY (X):
Bir maddi zararın giderilmesine yönelik açılan tam yargı davalarında, tazminat kişinin mal varlığındaki zararın oluştuğu an itibariyle karşılanması gerektiğinden, istenilecek olan tazminatın gecikerek ödenmesi nedeniyle para değerinde enflasyondan dolayı meydana gelebilecek azalmayı karşılamaya yönelik olarak faize hükmedilmelidir.
Maddi zararlar, mal varlığında meydana gelen ve para ile değerlendirilebilen bir azalmayı ifade ettiklerinden, bu azalma miktarının idare tarafından telafi edilmediği süre içinde ayrıca enflasyon nedeni ile de kayba uğrayacağı açıktır. Manevi zararlar ise, mal varlığında meydana gelen somut bir azalma olmayıp, kişinin manevi varlığında ortaya çıkan olumsuzluklar olduğundan, manevi tazminat değerinin yargılama sonucu para olarak belirlenmesi zarara uğrayanı tatmin ve de bu zararın meydana getireni cezalandırma aracı olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Bu itibarla, ilk defa yargı kararıyla para olarak değerlendirilebilen bir manevi tazminatın önceden davalı idarece belirlenmesi ve de ödenmesinin mümkün olmaması nedeniyle, ödemede gecikmeden bahsedilemeyeceği gibi, manevi tazminat, esasen bütün hususlar dikkate alınarak “takdiren” belirlendiğinden manevi tazminata faiz uygulanmaması gerektiği oyuyla kararın bu kısmına katılmıyorum.