Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2020/682 E. , 2020/9109 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/682
Karar No : 2020/9109
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:…sayılı kararının değişik gerekçe ile onanmasına ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin 24/09/2019 tarihli, E:2019/7531, K:2019/7901 sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle aynı Kanunun 20. maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca …-TL idari para cezası verilmesine ilişkin 26/08/2015 tarih ve 1572 sayılı …Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davacının, … plakalı aracını,… Noterliğinin 22/05/2015 onay tarihli kira sözleşmesi ile dava dışı …’a kiraladığı, … tarafından hafriyat toprağı taşımacılığının kendisi tarafından yapıldığının beyan edildiği gerekçesiyle suç ve cezaların şahsiliği ilkesi uyarınca hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire Kararının özeti: İdari para cezasının; çevre denetim tutanağı düzenlenmeksizin sadece …İlçe Jandarma Komutanlığı görevlilerinin 09/07/2015 tarihli tutanağı dayanak alınarak tesis edildiği, 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca Jandarma Genel Komutanlığına yapılan bir yetki devrinin olmadığı ve denetim yetkisi bulunmayan kurumda görevli jandarmalar tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak idari para cezası verilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka uygunluk gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu hükümleri uyarınca jandarmanın genel kolluk yetkisine haiz olduğu, jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olan kırsal kesimde çevre denetiminin yeterince ve sağlıklı bir biçimde gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı dikkate alındığında, jandarma Çevre Kanunu uyarınca idari yaptırım gerektiren fiilleri tespit yetki ve görevinin bulunduğu sonucuna varılacağı belirtilerek, Daire kararının düzeltilmesi ve dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Kararın düzeltilmesi isteminin kabul edilerek, İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 24/09/2019 tarihli, E:2019/7531, K:2019/7901 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacıya ait … plakalı kamyon ile birlikte üç kamyonla 09/07/2015 tarihinde jandarma ekiplerince yapılan denetimde “Hafriyat Toprağı İnşaat Yıkıntı Atıkları Taşıma İzin Belgesi” ile “Atık Taşıma ve Kabul Belgesi” bulunmadan hafriyat toprağı taşındığınının tespit edilmesi nedeniyle dava konusu 26/08/2015 tarih ve 1572 sayılı …Büyükşehir Belediye Encümeni Kararı ile davacı adına 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20. maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca …-TL idari para cezası verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu’nun 3. maddesinde, jandarmanın, emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlayan ve diğer kanunların verdiği görevleri yerine getiren silahlı genel kolluk kuvveti olduğu, ”Jandarmanın genel olarak görevleri”ni düzenleyen 7. maddesinde, jandarmanın sorumluluk alanlarında emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men, takip ve tahrik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak, (b) ve (c) bentlerinde belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla jandarmaya verilen görevleri yapmakla görevli olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanının, polis ve sahil güvenlik teşkilatının görev alanının dışındaki yerler olduğu, Jandarmanın görev alanının genellikle Ülkemizin kırsal kesimleri olduğu görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; jandarmanın sorumluluk alanlarında kamu düzenini korumak, asayiş ile kamu düzenini sağlamak, koruma ve kollamak ve bunun için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak görevinin bulunduğu, çevrenin korunmasına ve kirletilmesinin önlenmesine yönelik uygulamaların da kamu düzenine ilişkin olduğu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının çevre denetimi ile ilgili görevli personel kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle geniş bir alanı kapsayan ülkenin kırsal alanlarında çevre denetiminin yeterince ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı da dikkate alındığında jandarmanın Çevre Kanunu kapsamındaki konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit yetki ve görevinin bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 05/12/2019 tarihli, E:2019/616, K:2019/6248 sayılı kararı da bu yönde olup, görev ve sorumluluk alanı çerçevesinde jandarma personelinin Çevre Kanunu’na ilişkin, konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit etme yetkisi ve görevinin bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen hususlar çerçevesinde temyize konu İdare Mahkemesi kararı incelendiğinde; uyuşmazlıkta, görevli jandarmalar tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak verilen çevre para cezasının esasının incelenmesi suretiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmakta olup; temyize konu kararda hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle:
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın ONANMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 08/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.