Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2020/5424 E.  ,  2020/8198 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5424
Karar No : 2020/8198

DAVACILAR : 1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- …
8- …
9- …
10- …
11- …
12- …
13- …
14- …
15- …
16- …
17- …
18- …
19- …
20- …
21- …
22- …
23- …
VEKİLİ : Av. … – Av. …
DAVALI : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı – ANKARA

DAVANIN ÖZETİ:2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27.maddesi uyarınca … İli, … İlçesinde yapımı planlanan … Barajı ve Hidroelektrik Santrali için …, … ve … köylerinde bulunmakta olan taşınmazların acele kamulaştırılmasına ilişkin 01/06/2020 tarihli, 2591 sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakimi …’nın raporu ile dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : 01/06/2020 tarihli, 2591 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile … İli, … İlçesinde yapımı planlanan … Barajı ve Hidroelektrik Santrali için …, … ve …köylerinde bulunmakta olan ve kararın eki listede yer alan taşınmazların 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27.maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari davaların açılması” başlıklı 3. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde, dava dilekçelerinde davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği; 14. maddesinin 3. fıkrasının (g) bendinde, dilekçelerin 3 ve 5 inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, dilekçelerde 14 üncü maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçenin reddine karar verileceği; aynı maddenin 5. fıkrasında, 1. fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hükümlerine yer verilmiştir.
Yine, Kanunun “Aynı dilekçe ile dava açılabilecek haller” başlıklı 5.maddesinde, “Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir. Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir.” hükmüne yer verilmiştir.
Kanunun 14. maddesinin 3. fıkrasında ise; dilekçelerin sırayla a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3 ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği belirtilmiş, 15. maddenin 1. fıkrasının (d) bendinde; dilekçelerde 14. maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere dilekçenin reddine karar verileceği, 5. fıkrasında; 1. fıkrasının (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Yargılama usulü ilkeleri uyarınca, idari yargı merciilerinin taleple bağlı olarak hukuka uygunluk denetimi yapmaları nedeniyle ilgililerce dava dilekçelerinde davanın konusunun hiç bir tereddüde mahal bırakmaksızın açık ve net olarak ortaya konulması gerekmektedir. Bununla birlikte, yargısal denetim amacıyla her idari işleme karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idari işlemlerde istikrarsızlığa neden olmaması ve idarenin işleyişinin bu yüzden olumsuz etkilenmemesi için, dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçüler içinde menfaat ilişkisi bulunması koşuluna ihtiyaç olup, her olay ve davada, yargı merciine başvurarak dava açan kişinin menfaatinin, iptali istenen işlemle ne ölçüde ihlal edildiğinin takdiri yargı mercilerine bırakılmıştır.
Birbirinden farklı taşınmazlarda malik olan taşınmaz sahipleri açısından, 2577 sayılı Yasanın 5. maddesi kapsamında her bir taşınmaza ilişkin incelemenin ayrı ayrı yapılması gerekeceğinden ve bu nedenle de aralarında maddi ve hukuki anlamda bağlılık bulunmadığından, her bir taşınmaz için taşınmaz sahipleri tarafından ayrı ayrı dava dilekçesi düzenlenmesi gerekmektedir.
Bununla birlikte, uyuşmazlığa konu işlemlerin niteliği gereği, bir davacının birden fazla taşınmazı bulunması halinde, taşınmazları açısından tek bir dilekçe ile dava açması da mümkündür.
Dosyanın incelenmesinden; tek bir dilekçe ile birden fazla davacı ve taşınmaza ilişkin olarak dava açıldığı, davacılar tarafından iptali istenilen … İli, …İlçesinde yapımı planlanan …Barajı ve Hidroelektrik Santrali için …, …ve … köylerindeki taşınmazların acele kamulaştırılmasına ilişkin 01/06/2020 tarihli, 2591 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile davacılar arasındaki, bu alanda bulunan taşınmazlardan kaynaklanan menfaat ilişkisini gösteren tapu vb. belgelerin dava dilekçesine eklenmediği, bu haliyle dava dilekçesinin 2577 sayılı Yasanın 3. ve 5. maddesine uygun düzenlenmediği anlaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu işlem ile davacılar arasındaki menfaat ilişkisini gösteren, uyuşmazlık konusu alandaki taşınmazlara ait tapu kaydı/tapu tahsis belgesi vb. bilgi ve belgelerin dava dilekçesine eklenerek her bir taşınmaz için taşınmaz sahipleri tarafından ayrı ayrı dava dilekçesi düzenlenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Kanunun 3. ve 5. maddelerine hükmüne uygun bulunmayan dava dilekçesinin, aynı Kanunun 3622 sayılı Kanun ile değişik 15. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca bu kararın bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde belirtilen eksiklikler giderilerek yeniden dava açılmak üzere reddine, 15. maddenin beşinci fıkrası gereğince yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya duyurulmasına, dilekçe örneği ve eklerinin davacıya iadesine, yenileme dilekçesi verilmesi halinde davacıdan ayrıca harç alınmamasına, 24/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.