Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2020/4331 E. , 2020/9112 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/4331
Karar No : 2020/9112
TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF : 1- … Belediye Başkanlığı
2- …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Mersin İli, Erdemli İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca söz konusu yapının 1 ay içinde yasal hale getirilmesine, aksi takdirde yıkımına ve aynı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacıya 80.203,00-TL para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Erdemli Belediye Encümeni kararı ile bu kararın bildirilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Erdemli Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının, Danıştay Ondördüncü Dairesinin 25/05/2017 tarih ve E:2015/9270, K:20174/3549 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 01/07/2019 tarih ve E:2019/2461, K:2019/6700 sayılı kararıyla tekraren bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen, temyize konu kararda; yerinde yaptırılan keşif sonrasında hazırlanan bilirkişi raporunun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, davacı tarafından ruhsatsız yapı yapıldığı hususunun sabit olduğu, yapı tatil zaptının düzenlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, davacı tarafından ruhsat alınması zorunlu olan tespite konu inşaat için halen yapı ruhsatının alınmadığı, dolayısıyla tespite konu yapının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca 1 ay içinde yasal hale getirilmesine, aksi takdirde yıkımına yönelik tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca verilen para cezasının hesaplamasında dikkate alınan aykırılıktan etkilenen alanın 992 m2 olarak belirlendiği; buna karşın yerinde yaptırılan keşif sonrasında hazırlanan bilirkişi raporunda toplam aykırılıktan etkilenen alanın 774,36 m2 olarak tespit edildiği, söz konusu aykırılıktan etkilenen alan farklılığının temel cezayı etkileyen nitelikte olduğu dikkate alındığında hatalı alan üzerinden verilen para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin hukuka uygun bulunan yıkıma ilişkin kısmı yönünden davanın reddine; hukuka aykırı bulunan para cezasına ilişkin kısım yönünden ise işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDELERİN İDDİALARI : 1- Davacı tarafından, uyuşmazlık konusu yapı için 3194 sayılı Kanun’un geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi alındığı, dava konusu işlemin dayanağı yapı tatil tutanağının Kanun’da öngörülen usule uygun olarak düzenlenmediği, Kabahatler Kanunu uyarınca idari yaptırım kararlarının uygulanabilmesi için öngörülen 8 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu belirtilerek, dava konusu encümen kararının yıkıma ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
2- Davalı tarafından, dava konusu işlemin dayanağı niteliğindeki yapı tatil tutanağında belirlenen aykırılıktan etkilenen alanın fiili duruma uygun olduğu, İdare Mahkemesince yaptırılan keşif sonucunda düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda idarelerince aykırılıktan etkilenen alanın hatalı belirlendiği yolundaki tespitin yerinde olmadığı; öte yandan, davacı tarafından 3194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi alınması üzerine, Erdemli Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile Erdemli Belediye Encümeninin dava konusu … günlü, … sayılı kararı ile verilen para cezasının tahsil edilmeyen kısmı ile yıkıma ilişkin kısmının iptaline karar verildiği belirtilerek, dava konusu encümen kararının para cezasına ilişkin kısmının iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
DAVACININ SAVUNMASI : İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kabulü, davalı idareninin temyiz isteminin ise kısmen kabulü, kısmen reddi ile; İdare Mahkemesi kararının Dairemiz kararında belirtilen şekilde kısmen onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Mersin İli, Erdemli İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız olarak 16,00 m. x 15,50 m. ölçülerinde toplam 992 m2’lik 4 katlı ruhsatsız yapı yapıldığı, 4 katın tamamlandığı, badana ve sıva işlemlerinin ise tamamlanmadığı, pencere ve kapıların kısmen takılı vaziyette olduğu, … tarihli, … cilt, … sahife numaralı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Anılan tutanak esas alınarak, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız yapının 1 ay içinde yasal hale getirilmediği takdirde yıkımına ve aynı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacıya 80.203,00-TL para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Erdemli Belediye Encümeni kararı tesis edilmiş ve bu karar davacıya … günlü, … sayılı Erdemli Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi ile bildirilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanun’un 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında; “Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir.” hükmüne; 4. fıkrasında ise, “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 6. maddesinin 1. fıkrasında, “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır.” hükmü; 3. fıkrasında ise, “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. ” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesi kararının para cezasının tahsil edilen 40.203,00-TL’lik kısmı hakkında;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının para cezasının tahsil edilen 40.203,00-TL’lik kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesi kararının para cezasının tahsil edilmeyen 40.000,00-TL’lik kısmı ile yıkıma ilişkin kısımlarına gelince;,
3194 sayılı Kanun’un Geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi verilen yapıların malikleri tarafından, bu belgenin bir örneğinin belediyeye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine verilmesi, bu belgeye istinaden yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta; Dairemizin 25/06/2020 tarihli ara kararı ile Erdemli Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının davalı idareden istenilmesine karar verilmesi üzerine, 13/08/2020 tarihinde Danıştay kaydına giren davalı idare dilekçesi ekinde sunulan … tarih ve … sayılı encümen kararı ile, dava konusu işlem ile verilen ve tahsil edilemeyen para cezası ile yıkım kararının iptaline karar verildiği görülmektedir. Öte yandan, İdare Mahkemesi kayıtlarına 02/01/2019 tarihinde giren ve davalı idare vekilince sunulan dilekçede, dava konusu encümen kararı ile verilen toplam 80.203,00-TL’lik para cezasının 40.203,00-TL’lik kısmının 24/06/2016 tarihinde davacı tarafından ödendiği belirtilmektedir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, yapı kayıt belgesinin davalı idareye sunulması üzerine Erdemli Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile dava konusu … tarih ve … sayılı encümen kararının tahsil edilemeyen para cezası (40.000,00-TL) ile yıkım kararının iptaline karar verildiği dikkate alındığında, konusu kalmayan davanın belirtilen kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz istemi ile davalı idarenin temyiz isteminin para cezasının tahsil edilmeyen 40.000,00-TL’lik kısmının kabulüne;
3. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin para cezasına ilişin kısmının iptali, yıkıma ilişkin kısım yönünden ise davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının para cezasının tahsil edilen 40.230,00-TL’lik kısmının ONANMASINA, para cezasının tahsil edilmeyen 40.000,00-TL’lik kısmı ile yıkıma ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
4. Bozulan kısımlar hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 08/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi..