Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2020/1809 E.  ,  2020/9114 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/1809
Karar No : 2020/9114

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN TARAFLAR : 1- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) …Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1- … Belediye Başkanlığı
2- …

İSTEMİN KONUSU : Dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolunda …İdare Mahkemesince verilen … tarih, E:…, K:… sayılı kararın kısmen onanmasına, kısmen bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 26/09/2019 tarih ve E:2019/5707, K:2019/8117 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: …İli, … İlçesi, … Mahallesi, …pafta, … ada, …parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacıya …-TL para cezası verilmesine ilişkin 27/03/2014 tarih ve 259 sayılı … Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu encümen kararının, davacının ruhsatsız imalat yapması nedeniyle, yapı tatil tutanağı da dikkate alınarak davacıya 3194 sayılı Yasanın 42. maddesi uyarınca 5.976 TL temel ceza ile birlikte 42. maddenin (c) bendinin 1,4,5,7. ve 8. alt bentleri uyarınca artırım uygulanarak toplam …-TL para cezası verilmesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, ancak davacıya ait yapının Boğaziçi Geri Görünüm ve Etkilenme Bölgesinde olmasından dolayı cezanın 2 kat artırılarak …-TL ilave para cezası verilmesine ilişkin kısmında, 2960 Sayılı Boğaziçi Kanununda bu yönde bir düzenleme bulunmadığından, hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin …-TL’lik kısmının iptaline, …-TL’lik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, İdare Mahkemesi kararının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca verilen temel para cezası, bu cezaya aynı fıkranın (c) bendinin 1,5,7 ve 8. alt bentleri ile geri görünüm ve etkilenme bölgesinde olması dolayısıyla artırım uygulanmasına ilişkin kısımlarında hukuka aykırılık; 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin 4. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısımlarında ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının kısmen onanmasına, kısmen bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENLERİN İDDİALARI : 1- Davacı tarafından, uyuşmazlık konusu yapı için taraflarınca 3194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi alındığı, bu kapsamda dava konusu encümen kararı ile verilen para cezasının, … Belediye Encümeninin 15/11/2018 tarih ve 976 sayılı kararı ile terkin edildiği ve ortadan kalktığı ileri sürülerek, Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi ve İdare Mahkemesi kararının redde ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.
2- Davalı tarafından, İdare Mahkemesi kararı ile dava konusu işlemin …-TL’lik kısmının iptaline, …-TL’lik kısım yönünden ise davanın reddine karar verildiği, toplam ceza miktarının …-TL olduğu dikkate alındığında, anılan kararda maddi hata ve çelişki bulunduğu ileri sürülerek, Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi ve İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmını bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme istemlerinin kabülü ile İdare Mahkemesi kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 26/09/2019 tarih ve E:2019/5707, K:2019/8117 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İli, …İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, …parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız olarak toplam 332 m2’lik ruhsatsız yapı yapıldığı 21/02/2014 tarihli, … sıra, … cilt numaralı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Anılan tutanak esas alınarak, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacıya …-TL idari para cezası verilmesine ilişkin 27/03/2014 tarih ve 259 sayılı … Belediye Encümeni kararı tesis edilmiştir.
Bunun üzerine, anılan encümen kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinde; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanun’un 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında, “Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir.” hükmüne; 4. fıkrasında ise, “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların 6. maddesinin 1. fıkrasında “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır.” hükmü; 3. fıkrasında ise, “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir.” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı Kanun’un Geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi verilen yapıların malikleri tarafından, bu belgenin bir örneğinin belediyeye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine verilmesi, bu belgeye istinaden yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta; davacı tarafından karar düzeltme dilekçesi ekinde 05/09/2018 düzenlenme tarihli, … başvuru ve … belge numaralı yapı kayıt belgesinin sunulduğu, davacı tarafından anılan yapı kayıt belgesine istinaden dava konusu encümen kararı ile verilen cezanın … Belediye Encümeninin 15/11/2018 tarih ve 976 sayılı kararı ile iptal edildiği ve bu durumun … Belediye Başkanlığının 13/05/2019 tarihli, 1270939 düzeltme numaralı düzeltme fişinden anlaşılacağının iddia edildiği görülmektedir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, … Belediye Encümeninin 15/11/2018 tarih ve 976 sayılı kararının getirtilerek, davacı iddiasında belirtildiği üzere, dava konusu encümen kararının davalı idare tarafından iptal edilip edilmediği hususunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Öte yandan; dava konusu encümen kararının, davalı belediye encümeni tarafından iptal edildiğinin ortaya konulması durumunda, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekeceği tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen dava konusu işlemin iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 08/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.