Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2020/1409 E.  ,  2020/13027 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/1409
Karar No : 2020/13027

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …
3- …
4- …
5- …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının … ve …’a ilişkin kısmının onanmasına, …, … ve …’e ilişkin kısmının ise bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 09/04/2019 tarih ve E:2019/2812, K:2019/2411 sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Sultangazi İlçesi, …Mahallesi, … ada, …parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapılar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca davacılara toplam 177.652,20 TL para cezası verilmesine ilişkin Sultangazi Belediye Encümeninin … tarih ve …sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu işlemin davacılara 22/07/2015 tarihinde tebliğ edildiği, bu tarihten itibaren işlemeye başlayan 60 günlük dava açma süresinin 41. günü olan 02/09/2015 tarihinde, 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi uyarınca davalı idare kayıtlarına giren dilekçe ile davacılar vekili tarafından işlemin geri alınması talebiyle başvuru yapıldığı, anılan başvurunun reddedilmesine ilişkin işlemin 07/10/2015 tarihinde tebliğ edildiği, görülmekte olan davanın ise 23/11/2015 tarihinde açıldığı belirtilmiştir. Dava konusu işlemin tebliğ edilmesini takip eden 41. günde, işlemin geri alınması talebiyle yapılan başvurunun idare kayıtlarına girdiği 07/10/2015 tarihinde dava açma süresinin durduğu, söz konusu başvurunun reddine ilişkin işlemin tebliğ edildiği 07/10/2015 tarihinde, kalan 19 günlük dava açma süresinin işlemeye başladığı, dolayısıyla davacı tarafından kalan 19 günlük sürede, en geç 26/10/2015 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 23/11/2015 tarihinde açılan davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacıların temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince,temyize konu İdare Mahkemesi kararının … ve …’a ilişkin kısmının onanmasına, …, … ve …’e ilişkin kısmının ise bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, karar düzeltme dilekçesinde, dava konusu işlemin davacılara tebliğine ilişkin işlemlerin usulüne uygun yapıldığı, davanın süresinde açılmadığı ileri sürülmüş, daha sonra 27/02/2020 tarihli ek beyan dilekçesinde ise 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 16. madde uyarınca yapının tamamı için yapı kayıt belgesi alındığı, yapı kayıt belgesi üzerine dava konusu Encümen kararının Sultangazi Belediye Encümeninin … günlü, …sayılı kararıyla iptal edildiği belirtilerek, konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabul edilerek, Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 09/04/2019 tarih ve E:2019/2812, K:2019/2411 sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Sultangazi İlçesi, … Mahallesi, … ada, …parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapılar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca davacılara toplam 177.652,20 TL para cezası verilmesine ilişkin Sultangazi Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı tesis edilmesi üzerine, iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinin ilk cümlesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanunun 42. maddesinde ise; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanunun 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında; “Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir.” hükmüne, 4. fıkrasında ise; “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların 6.
maddesinin 1. fıkrasında “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır.” hükmü, 3. fıkrasında da “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. ” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay Altıncı Dairesince verilen, davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararının, … ve …’a ilişkin kısmının onanması, …, … ve …’e ilişkin kısmının ise bozulması yolundaki kararın bozmaya ilişkin kısmının davalı idare tarafından düzeltilmesinin talep edildiği, diğer davacılar … ve … yönünden davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin kısmının ise onandığı ve onama kısmına karşı adı geçen davacılar tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmadığı, kararın bu kısmının kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Davacılardan …, … ve …’e ilişkin yapılan değerlendirmede ise;
Davacılardan …, … ve …’ın bilinen adresinde Tebligat Kanunu’nun 10. maddesi uyarınca tebligat yapılması gerekirken, anılan davacılar ile birlikte ikamet etmediği anlaşılan kardeşinin imzasına 22/07/2015 tarihinde yapılan tebligatların usulsüz olduğu anlaşıldığından, anılan davacılar yönünden işlemin geri alınması talebi ile yapılan 02/09/2015 tarihli başvuru ile işlemden haberdar olunduğu kabul edilerek, anılan başvurunun reddine ilişkin işlemin tebliğ edildiği 07/10/2015 tarihinden itibaren 60 gün içerisinde dava açılabileceği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla; Sultangazi Belediye Encümeninin … tarih ve …sayılı kararının iptali istemiyle 23/11/2015 tarihinde açılan davanın …, … ve …’e ilişkin kısmının esasının incelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, davanın süre aşımı yönünden reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının anılan davacılara ilişkin kısmında hukuki isabet görülmemiştir.
Diğer yandan; 3194 sayılı Kanunun Geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi verilen yapıların malikleri tarafından, bu belgenin bir örneğinin belediyeye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine verilmesi, bu belgeye istinaden yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edilmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davalı idare tarafından verilen 27/02/2020 tarihli beyan dilekçesinin ekinde, uyuşmazlık konusu yapıya ilişkin olarak … tarih ve … belge numaralı, 4042070 başvuru numaralı “Yapı Kayıt Belgesi”nin alınması nedeniyle, dava konusu … tarih ve …sayılı Encümen kararının iptal edildiğine ilişkin … günlü, … sayılı Sultangazi Belediye Encümeni kararının sunulduğu görülmüştür.
Bu durumda; yapı kayıt belgesinin davalı idareye sunulması üzerine uyuşmazlık konusu Encümen kararının iptaline karar verildiği dikkate alınarak, anılan davacılar yönünden konusu kalmayan idari para cezası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacılardan …, … ve …’in temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının …, … ve …’e ilişkin kısmının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 16/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.