Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/9588 E. , 2020/9900 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/9588
Karar No : 2020/9900
TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- … Tekstil Ticaret Sanayi Ltd. Şti.
2- …
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda ruhsata aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin alınan 09/04/2015 tarih ve 243 sayılı … Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davaya konu yapıyla ilgili olarak 3194 İmar Kanunun 32. maddesi uyarınca ruhsat harici kısımların yıktırılmasına ilişkin 09/04/2015 tarih 243 sayılı … Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılan davada, dosyadaki belgelerden, yapı tatil tutanağı ile tespit edilen hususların ruhsat ve projesine aykırı olduğunun sabit olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Dava konusu yere ilişkin olarak verilen para cezasının iptali istemiyle açılan … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyası ile görülmekte olan davada 23/11/2016 tarihinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verildiği, bu dosyada verilecek kararın yıkım kararının iptali için açılan bu davanın karar sonucuna etkili olabileceği, ayrıca bu dava için keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması gerektiği, eksik inceleme ile karar verildiği ileri sürülmektedir. ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda ruhsata aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin 09/04/2015 tarih ve 243 sayılı … Belediye Encümeni kararı alınmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonucunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir. Ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen hükmün değerlendirilmesinden; ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılan yapıların tespitine ilişkin olarak düzenlenecek yapı tatil tutanağında, aykırılıkların ölçüleri ile birlikte somut ve ayrıntılı olarak belirtilerek yapının o anki durumunun tespit edilmesi, ruhsatsız veya ruhsata aykırı inşaatın mühürlenerek durdurulması ve yapı tatil tutanağının yapı yerine asılmak suretiyle yapı sahibine tebliğ edilmesi, tebligatın bir nüshasının muhtara bırakılması gerekmektedir. Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine ruhsat almak veya yapısını ruhsata uygun hale getirmek için bir ayı geçmemek koşulu ile süre verilmesi durumunda bu sürenin; herhangi bir süre verilmemesi halinde ise tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda, ruhsat alınmayan veya ruhsatına uygun hale getirilmeyen yapılara ilişkin 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkım kararı alınabileceği açıktır.
Bu düzenlemeye göre, ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı hakkında kanunda öngörülen yaptırımların uygulanabilmesi için, ihtilaf konusu imalatın ilgili fen elemanları tarafından açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde saptanarak usule uygun şekilde düzenlenecek bir tutanağa bağlanması, ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapılar için yıkım kararı verilebilmesi için idarece usulüne uygun olarak yapı tatil tutanağının düzenlenmesi ve bu tutanakta ruhsata aykırılıkların somut ve ayrıntılı olarak belirtilmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda ruhsat ve eki projeye aykırı uygulamalar yapıldığının … tarihli, … sayılı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca anılan imalatın yıkımına ilişkin … Belediye Encümeninin 09/04/2015 tarihli, 243 sayılı kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, 06/03/2015 günlü yapı tatil tutanağı incelendiğinde, ruhsat eki mimari projeye aykırı olarak 5J aksındaki kolonun iptal edildiği, T aksındaki bodrum kat BA perdenin yapılmadığı, bodrum katta T aksı ve A aksı yönünde bahçe mesafeleri içinde büyüme yapıldığı tespitlerine yer verildiği, üstten ve kesitten çizilen krokilerde projesine aykırı yapılan kısımların çizimle de gösterildiği ve anılan aykırılıkların metrajına yer verildiği, ruhsata aykırılığın somut ve ayrıntılı olarak saptandığı, yapıda bulunan aykırılıkların hali hazırdaki durumunun ayrıntılı bir şekilde tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararında dosyanın incelenmesinden kısmında, davaya konu yapıyla ilgili olarak 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca davalı idarece alınan 09/04/2015 tarih 243 sayılı Encümen kararına ilişkin işlemin iptalinin istendiği, dosyadaki belgelerden, yapı tatil tutanağı ile tespit edilen hususların ruhsat ve projesine aykırı olduğu sabit bulunduğundan idarece tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği belirtilmiş ardından davaya konu yıkım işlemi ve dayanağı yapı tatil tutanağına ilişkin herhangi bir hukuki değerlendirme yapılmaksızın hüküm fıkrasına yer verildiği görülmüştür.
Bu durumda; İdare Mahkemesince; öncelikle söz konusu işlem hakkında hukuki değerlendirme yapılmak ve yapı tatil tutanağı ile tespit edilen hususların binanın projesine uygun olup olmadığının incelenmesi suretiyle uyuşmazlığın çözülmesi gerekirken, belirtilen durum gözönüne alınmaksızın tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.