Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/9556 E. , 2020/8933 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/9556
Karar No : 2020/8933
TEMYİZ EDENLER : I.(DAVACILAR) 1….
. 2….
. 3….
VEKİLLERİ : Av. …
. II.(DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. M…
KARŞI TARAF : … Belediye Başkanlığı
. II. 1….
. 2….
. 3….
İSTEMİN KONUSU :…. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel ve … parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bulunan binalarda, ruhsat ve eki mimari projesine aykırı imalat yapıldığından bahisle, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca 272.584,58 TL para cezası verilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin 03/09/2014 günlü, 580 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu, davaya konu … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapıda aykırılıktan etkilenen toplam alanın 895 m² (idare tarafından bu alanın 1024 m² olarak tespit edilmiştir), … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapının aykırılıktan etkilenen toplam alanının ise idare tarafından da tespit edildiği gibi 537,86 m² olmak üzere, toplam aykırılıktan etkilenen alanın 1432,86 m² olduğu, bu alana idare tarafından takdir edilen 30,09 TL m² birim fiyatı yerine 2014 yılına ait 31,27 TL m² birim fiyatı uygulamak suretiyle 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, yine idarenin hesaplamaya dahil ettiği aynı fıkranın (c) bendinin 5., 7., 10., ve 12. alt bentleri uyarınca yapılan artırımlarla bulanan toplam para cezasının (daha önce aynı taşınmazla ilgili para cezası verilmesi nedeniyle) bir kat artırılmasının yerinde olduğu yolunda sunulan bilirkişi raporuna dayanılarak, dava konusu işlemin 12.868,02 TL’lik kısmının iptaline, 259.898,56 TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından; Mahkeme kararının 17/06/2016 günü tebliğ edildiği, temyize ilişkin hazırlık yapılarak 18/07/2016 tarihinde temyiz talebine başvurmak istedikleri, ancak 15/07/2016 günü yaşanan menfur işgal girişimi nedeniyle temyiz dilekçesinin sunulamadığı, yaşanan olaylar nedeniyle gecikmeli olarak temyiz başvurusunda bulunulabildiği, bu nedenle gecikmeli temyiz isteminin kabul edilerek, hukuka ve yasaya aykırı olan Mahkeme kararının redde ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
Davalı tarafından; yapılan hesaplamanın ve verilen para cezasının hukuka uygun olduğu belirtilerek, Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği iddia edilmiştir.
TARAFLARIN SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Davacıların temyiz isteminin süre aşımı nedeniyle reddine, davalının temyiz isteminin ise Mahkeme kararının gerekçesi değiştirilerek reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel ve … parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bulunan binalarda, ruhsat ve eki mimari projesine aykırı imalat yapıldığından bahisle, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin 03/09/2014 günlü, 580 sayılı kararının tesis edilmesi üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.
MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacıların temyiz istemi yönünden;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 46. maddesinde, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde Danıştayda temyiz yoluna başvurulabileceği, 48/7 maddesinde, temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin ödenmemiş olduğu, dilekçenin 3 üncü madde esaslarına göre düzenlenmediği ve temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapıldığı hususlarının dosyanın gönderildiği Danıştayın ilgili dairesi ve kurulunca saptanması hallerinde de 2 ve 6 ncı fıkralarda sözü edilen kararların, dosyanın gönderildiği Danıştay’ın ilgili dairesi ve kurulunca kesin olarak verileceği hükmü yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden; temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davacılar vekiline 17/06/2016 tarihinde tebliğ edildiği, buna göre 2577 sayılı Kanunun 46. maddesi gereğince 30 günlük temyiz süresinin hafta sonu tatiline denk gelmesi nedeniyle 18/07/2016 Pazartesi günü sona erdiği, ancak bu süre geçtikten sonra 22/07/2016 tarihinde kayda giren dilekçe ile temyiz isteminde bulunulduğu anlaşıldığından, davacıların temyiz isteminin süre aşımı nedeniyle incelenme imkanı bulunmamaktadır.
Davalı idarenin temyiz istemine gelince;
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş; (a) bendinde; yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak para cezalarının miktarları belirlenerek, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılaracağı kurala bağlanmış; (…) (c) bendinde ise artırım sebepleri sayılarak, bu arttırım sebepleri uyarınca tespit edilen miktarların (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezalarının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunacağı, para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; idare tarafından … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel ve … parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bitişik durumda bulunan binalardan, … parsel üzerinde bulunan “…” ismiyle faaliyette bulunan işhanında zemin ve asma katlarındaki dükkan korunarak geri kalan kısımların zemin katlardan geçiş verilmek suretiyle iki binanın birleştirildiği, tüm katlarda içinde wc-banyo bulunan odalar yapılarak otel faaliyetine uygun dahili tadilat yapıldığı, her iki yapının otel fonksiyonlu tek bağımsız bölüm haline getirildiği, … parsel üzerinde bulanan “… Otel” ismiyle faaliyette bulunan otel binası hakkında ise 4. normal kat üzerinde 5. normal kat seviyesinde kat ilavesi yapıldığı, asma katın tama iblağ edildiği, … parselde bulunan işhanındaki dükkana ait deponun dükkandan ayrılarak 1. bodrum kat ile beraber otel kullanımına dahil edildiğinin tespit edildiği, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan işhanındaki toplam aykırı alanın 1024 m², … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan otel binasındaki toplam aykırı alanın ise 537,86 m² olduğu, tespit edilen toplam 1561,86 m² aykırılığa 30,09 TL m² birim fiyat uygulanmak suretiyle 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 5., 7., 10., ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanarak bulunan toplam para cezası, daha önce aynı taşınmazla ilgili para cezası verildiği gerekçesiyle bir kat artırılmak suretiyle, davacılara 272.584,58 TL para cezası verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda ise; … parsel sayılı taşınmazda bulunan işhanında zemin ve asma kat dışındaki üst katları ile bodrum katta depo fonksiyonlu alanın otel olarak kullanıldığı, taşınmazın zemin ve asma kat dışındaki üst katlarının, içeride yapılan tadilatlarla otel fonksiyonuna dönüştürüldüğü, her iki parseldeki taşınmazların birlikte kullanım amaçlı olarak iki binanın zemin katlarından bağlantı sağlanmış ise de keşif tarihinde, bağlantı sağlayan kapının kapatıldığı, ayrıca 1. bodrum kattaki dükkan deposunun dükkandan ayrılarak … parseldeki otel fonksiyonlu hale getirilen bölüme eklenmiş ise de, keşif tarihi itibarıyla bu bölümdeki 1 ve 2. bodrumlarda herhangi bir tadilatın söz konusu olmadığı, … parsel sayılı taşınmazdaki toplam aykırı alanın 895 m², … parsel sayılı taşınmazdaki toplam aykırılığın ise 537 m² olduğu tespit edilmiştir.
Uyuşmazlıkta; idare tarafından, bitişik durumda bulunan ve tek bir kullanım amacına yönelik değişiklikler yapıldığı anlaşılan … parsel ve … parsel üzerinde bulunan binaların tamamı üzerinden hesaplama yapılarak para cezası verildiği, ancak bodrum + zemin + 5 normal kattan ibaret olan her iki binanın da tamamında projesine aykırı imalat yapıldığına dair tespit bulunmadığı gibi söz konusu aykırılıkların yapının tamamının statiği açısından değişikliğe neden olduğu ve yapılan değişikliğin yapının tüm alanlarını etkilediği yolunda, gerek idarece gerekse bilirkişi tarafından bir tespitin yapılmadığı görülmüştür.
Bu durumda; dava konusu taşınmazların bütününde projesine aykırı imalat yapıldığına dair ve söz konusu aykırılıkların da yapının tamamının statiği açısından değişikliğe neden olduğu ve yapılan değişikliğin yapının tüm alanlarını etkilediği yolunda bir tespit bulunmadan, anılan yapıların tamamı üzerinden hesaplama yapılarak tesis edilen dava konusu işlemin kısmen iptali yolunda verilen Mahkeme kararının temyize konu kısmında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen davanın reddi, kısmen dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının iptale ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 07/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.