Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/9253 E. , 2020/7830 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/9253
Karar No : 2020/7830
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Bulvarı No:… adresinde ve tapuda … ada, … sayılı parselde kayıtlı, davacı tarafından yapılan inşaatın 17/08/2009 tarihli tutanakla mühürlendiği, ancak inşaatta mühür fekki yapılarak inşaata devam edildiğinin tespiti üzerine, 3194 sayılı Kanun’un 32. maddesine aykırılıktan dolayı anılan Kanun’un 42.maddesi uyarınca davacının 4.402,76 TL para cezası ile cezalandırılmasına ve 03/10/2011 tarihinden itibaren 1 ay içinde ruhsat alınmadığı takdirde ruhsatsız kısımlarının yıkımına ilişkin 05/10/2011 tarih ve 2011/2133 sayılı Belediye Encümeni Kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce dava konusu işlemin iptali yönünde verilen … günlü; E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 18/03/2015 günlü; E:2013/3640, K:2015/2007 sayılı kararıyla, idari para cezasına ilişkin kısmının onanması, yıkıma ilişkin kısmının ise bozulması üzerine, Mahkemece bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararda; dava konusu binanın bodrum+zemin+asma kat+1,2,3,4,5 normal katlarının betonarme işleri bitmiş, duvarları örülmüş, sıva ve mantolama işleri yapılır vaziyette iken mühürlendiği, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 21. maddesi ile Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 16. maddesi uyarınca dış sıva işlerinin binanın taşıyıcı unsurunu etkilemeyen basit tadilat/tamirat niteliğinde olduğu; taşıyıcı unsuru etkilemeyen basit tadilat ve tamiratlar ruhsata tabi olmadığından, dava konusu işlemin,1 ay içerisinde ruhsat alınmadığı takdirde ruhsatsız kısımların yıkımına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin yıkıma ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Eksik inceleme sonucunda verilen Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının, Dairemiz kararında belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Bulvarı, … ada, … sayılı parselde kayıtlı bulunan ve davacı tarafından yapılan, 30/10/1997 tarihli, 97/657 sayılı yapı ruhsatı bulunan inşaat, 17/08/2009 tarihinde yapılan denetimde, bodrum+zemin+asma kat+1,2,3,4,5 normal katlarının betonarme işleri bitmiş, duvarları örülmüş, sıva ve mantolama işleri yapılır durumda iken, … cilt, … yaprak numaralı Yapı Tatil Tutanağı ile mühürlenerek durdurulmuştur.
Daha sonra 03/10/2011 tarihinde yapılan denetimde, mühür fekki yapılarak inşai faaliyetlere devam edildiğinin tespit edilmesi üzerine, … cilt, … yaprak numaralı Yapı Tatil Tutanağı ile, inşaat, kabası bitmiş ve dış cephesi yapılır durumda iken; ikinci kez mühürlenerek durdurulmuştur.
… Belediye Encümeni’nin 05/10/2011 tarih ve 2011/2133 sayılı kararıyla, 03/10/2011 tarihli Yapı Tatil Tutanağı’na dayanılarak, davacının, 3194 sayılı Kanun’un 32. maddesine aykırı eyleminden dolayı aynı Kanun’un 42. maddesi uyarınca 4.402,76 TL para cezası ile cezalandırılmasına ve 03/10/2011 tarihinden itibaren 1 ay içinde ruhsat alınmadığı takdirde, inşaatın ruhsatsız kısımlarının yıkılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesinde, yapı, “karada ve suda daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesisler” şeklinde; bina, “kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarıyan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılardır.
” şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanun’un 20. maddesinde; yapının, imar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği; 21. maddesinin 1. fıkrasında, bu Kanun’un kapsamına giren bütün yapılar için 27. maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınmasının mecburi olduğu, aynı maddenin 3. fıkrasında, ancak, derz, iç ve dış sıva, boya, badana oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması ve yönetmeliğe uygun olarak mahallin hususiyetine göre belediyelerce hazırlanacak imar yönetmeliklerinde belirtilecek taşıyıcı unsuru etkilemeyen diğer tadilatlar ve tamiratların ruhsata tabi olmadığı; 29. maddesinin 1. fıkrasında, yapıya başlama müddetinin ruhsat tarihinden itibaren iki yıl olup, bu müddet zarfında yapıya başlanmadığı veya yapıya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun, başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmediği takdirde verilen
ruhsatın hükümsüz sayılacağı, bu durumda yeniden ruhsat alınmasının mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.
02/11/1985 tarihli ve 18916 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve işlem tarihinde yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 12. maddesinde, “(1) Ruhsat süresi içinde tamamlanması mümkün olamayacağı için beşinci yıl içinde ruhsat yenilemek üzere ilgili idareye başvurarak ruhsat yenilemesi yapılan yapılar hakkında, ruhsat alma tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri uygulanır. (2) İnşasına 2 yıl içinde başlanmayan veya ruhsat süresi içinde tamamlanmayan ve süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapılar, ruhsatsız yapı olarak değerlendirilir. Bu yapılar hakkında yeniden ruhsat alma tarihinde yürürlükte bulunan plan ve mevzuat hükümleri uygulanır.”; “Yapı ruhsatı işleri” başlıklı 57. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında, ” (1) Yapı ruhsatı işleri bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. (2) Yeni inşaat, ilâve ve esaslı tadilât yapmak üzere yapı ruhsatı almak için; yapı sahipleri veya vekilleri başvuru dilekçelerine, tapu kayıt örneği veya istisnaî hâllerde tapu kayıt örneği yerine geçen belgeleri ekleyerek ilgili idareye müracaat ederler.”; 63. maddesinde, “Basit tamir ve tadiller ile korkuluk, pergola ve benzerlerinin yapımı ile bölme duvarı, bahçe duvarı, duvar kaplamaları, baca, saçak ve benzeri elemanların tamirleri ruhsata tabi değildir. Bunlardan iskele kurmayı gerektirenler için Belediyeye yazılı müracaat edilmesi zorunludur. Bu kapsamda kalmakla birlikte binanın ısı yalıtımını etkileyen işlemler yapılamaz.”; “Yapı kullanma izni” başlıklı 64. maddesinde, ” (1) Yapı tamamlandığında tamamının veya kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığında bu kısımlarının kullanılabilmesi için, inşaat ruhsatını veren belediye veya valilikten izin alınması zorunludur. Bu iznin alınması için ilgili idareye yapılan başvuru dilekçesi ekinde, fenni mesullerin yapının projelerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını belirten raporları yer alır… (4) Yapının kısmen kullanılması mümkün olan kısımlarına yapı kullanma izni düzenlenebilmesi için, bu bölümlere hizmet veren ortak kullanım alanlarının tamamlanmış ve kullanılabilir olması ve yapıda mevzuata aykırılığın bulunmaması şarttır.” şeklindeki düzenlemeler yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte incelenip değerlendirilmesinden, iki yıl içinde başlanan yapının başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde tamamlanmadığı durumlarda yapı
ruhsatının hükümsüz hale geleceği ve bu süre içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapıların, ruhsatsız yapı olarak değerlendirileceği; bir diğer deyişle, yapının ruhsatlı yapı rejimine tabi olmasının beş yıl içerisinde inşaatın tamamlanması koşuluna bağlı olduğu; “tamamlanma” ifadesinin ise, yapının, kullanıma uygun şekilde bitirilmiş olması anlamına geleceği; ruhsat süresi içerisinde, bu şekilde tamamlanmış yapılarda, daha sonra yapılacak derz, iç ve dış sıva, boya, badana oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması ve yönetmeliğe uygun olarak mahallin hususiyetine göre belediyelerce hazırlanacak imar yönetmeliklerinde belirtilecek taşıyıcı unsuru etkilemeyen diğer tadilatlar ve tamiratların ise yeniden bir yapı ruhsatı gerektirmeyeceği anlaşılmaktadır.
Olayda; dava konusu işleme dayanak teşkil eden 03/10/2011 tarihli Yapı Tatil Tutanağı’nda, 30/10/1997 tarihinde ruhsatı alınmış olan yapının, “kabası bitmiş, dış cephesi yapılır vaziyette” iken ikinci kez mühürlendiğinin belirtilmiş olması karşısında, ruhsat süresi içerisinde kullanıma uygun şekilde tamamlanmış bir yapıdan bahsedilemeyeceğinden, 30/10/1997 tarihli, 97/657 sayılı yapı ruhsatının hükümsüz hale gelmiş olduğu ve dava konusu yapının, ruhsatsız yapı gibi değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, 03/10/2011 tarihinden itibaren 1 ay içinde ruhsat alınmadığı takdirde, inşaatın ruhsatsız kısımlarının yıkılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 17/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.