Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/9235 E.  ,  2020/9478 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/9235
Karar No : 2020/9478

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … kadastro parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan yapının ruhsatsız olduğundan bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca 30 gün içerisinde yıkılması, aksi takdirde belediye encümeni tarafından alınacak karar sonucu belediye tarafından yıktırılarak masrafların davacıdan tahsil edileceğine ilişkin … tarihli, … sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü işlemi ile aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı Çankaya Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 24/05/2016 tarih ve E:2014/11096, K:2016/4248 kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak dava konusu işlemin dayanağı olan yapı tatil tutanağının usulüne uygun olarak düzenlenerek mahalle muhtarına bırakıldığının görüldüğü, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yapının taşınır cinsten olduğu, sabitlenmiş herhangi bir ilavesinin bulunmadığı, plansız alanlarda davalı idarenin yetkili olmadığı, valiliklerin yetkili olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kararının temel para cezasına 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 4. ve 13. alt bentleri uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız olarak 40 m² yere kısmen sabitlenmiş iskan edilir vaziyette tek katlı yapı yapıldığı davalı idare teknik elemanlarınca 16/12/2013 günlü yapı tatil tutanağı ile tespit edilerek söz konusu yapı mühürlenmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca anılan yapının 30 gün içerisinde yıkılması, aksi takdirde belediye encümeni tarafından alınacak karar sonucu belediye tarafından yıktırılarak, masrafların davacıdan tahsil edileceğine ilişkin … tarihli, … sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü işlemi ile aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı Çankaya Belediye Encümeni kararının alınması üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı Kanunun 42. maddesinde para cezasıyla ilgili düzenlemelere yer verilmiş, maddenin 2. fıkrasının (a) bendinde yapı sınıfı ve grubu dikkate alınmak suretiyle maddede belirtilen miktar ile yapının alanının çarpılması sonucu temel ceza miktarının hesaplanacağı ve bu miktar üzerinden (c) bendinin alt bentlerindeki artırım sebepleri için gösterilen oranlar uyarınca bulunan miktarların eklenmesi sonrasında toplam ceza miktarının bulunacağı belirtilmiş olup, söz konusu (c) bendinin 4. alt bendinde; mevcut haliyle veya öngörülen bir afet tehlikesi karşısında can ve mal emniyetini tehdit ediyor ise %100 oranında, 13. alt bendinde ise; çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet veriyor ise cezanın %20 oranında arttırılacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; temel para cezasına 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 4. alt bendi uyarınca artırım uygulanabilmesi için; aykırı yapının mevcut haliyle veya öngörülen bir afet tehlikesi karşısında can ve mal emniyetini hangi yönden tehdit ettiğine ilişkin somut tespitlerin tutanakta ya da işlemde açıkça ortaya konulması, 13. alt bendi uyarınca artırım uygulanabilmesi için ise; aykırı imalatın çevre ve görüntü kirliliği oluşturduğuna ilişkin somut tespitlerin tutanakta ya da işlemde açıkça ortaya konulması gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Mahkeme kararının, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca 30 gün içerisinde yıkılması, aksi takdirde belediye encümeni tarafından alınacak karar sonucu belediye tarafından yıktırılarak, masrafların davacıdan tahsil edileceğine ilişkin … tarihli, … sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü işlemi ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezası ile bu para cezasına (c) bendinin 1., 8. ve 12. alt bendi uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Kararın, temel para cezasına 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 4. ve 13. alt bentleri uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmına gelince;
Dosyanın incelenmesinden; Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … kadastro parsel sayılı tarla niteliğindeki hisseli taşınmaz üzerinde bulunan davacıya ait tek katlı yapının ruhsatsız olduğunun 16/12/2013 günlü yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca verilen temel para cezasının, aynı fıkranın (c) bendinin 4. ve 13. alt bentleri de uygulanmak suretiyle arttırılarak davacıya 4.237,20 TL para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; söz konusu yapıların mevcut haliyle veya öngörülen bir afet tehlikesi karşısında can ve mal emniyetini hangi yönden tehdit ettiğine ve çevre ve görüntü kirliliği oluşturduğuna ilişkin dosyada açık ve somut herhangi bir tespitin bulunmadığı anlaşıldığından, temel para cezasına 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 4. ve 13. alt bentleri uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmında hukuka uyarlık, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararının bu kısmında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkıma ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezası ve temel para cezasına aynı fıkranın (c) bendinin 1., 8. ve 12. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmının ONANMASINA, (c) bendinin 4. ve 13. alt bentleri uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 14/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.